انقلاب اسلامی در کرمانشاه
اولین بذرهای نهضت اسلامی در کرمانشاه
کرمانشاه از جمله شهرهاي بزرگ بود که از فيض وجود شاگردان انقلابي امام خميني بهره‌هاي فراوان برد. حلقه ياران امام با استقرار در کرمانشاه علاوه بر تبليغ و ترويج فکري و اخلاقي وي از مواضع سياسي ايشان نيز حمايت می‌كردند. همچنين با تأسيس مراکز آموزشي و ديني و نوسازي مدارس علميه کرمانشاه چند مرکز و مسجد عمده آن شهر را به کانون تبليغات گسترده در حمايت از نهضت انقلابي امام خميني تبديل كردند.
پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ بذرهاي
نهضت بزرگ انقلابي حضرت امام خميني در حوزه‌هاي علميه کاشته شد.
شکي نيست که نهضت انقلاب اسلامي مديون تلاش گسترده و پيگيري علما، طلاب و
فضلايي بود که در سال‌های درس و بحث و گفتگو در حوزه با شيوه اخلاقي و
علمي امام، روحيه انقلابي، شجاعت، کارداني و تدبر وي آشنا شده بودند.
حوزه‌اي که هرچند از کلاس‌ها و حجره‌هاي محقر با حضور طلاب جوان تشکيل مي‌شد، ارتباطي عميق، گسترده و غيرقابل توصيف با شبکه سياسي و ديني سراسر کشور و حتي خارج از آن داشت. طلابي که سال‌هاي درس و گفتگو را در محضر امام در حوزه علميه سپري کرده بودند، بسياري از آنان شيفته منش، اخلاق، علم و شجاعتش شده بودند. از اين رو، زماني که امام در نقش عالمي سياسي ـ ديني در صحنه سياسي و اجتماعي کشور درخشيد، به‌شدت از وي حمايت کردند و با تمايل به سخنان و انديشه‌هايش در بسط و توسعه آن در سراسر جغرافياي سياسي‌ـ ديني اقدامات مؤثري انجام دادند. ويژگي خاص تدريس، نکته‌بيني، تيزبيني، مجال و تشويق شاگردان و طلاب شرکت کننده در حوزه‌ي درسي‌اش مشتاقان بسياري را به حلقه‌ي درس و دوستي وي کشانيد و مريدان طالب حقيقت و عالمان طالب علم، کرسي درس و بحث وي را به‌صورت يکي از پررونق‌ترين و پرجمعيت‌ترين کرسي‌هاي درس درآوردند.
بدين سبب خيل عظيمي از شاگردان و دانش‌آموختگان محضرش در سراسر کشور گسترده شدند. کرمانشاه از جمله شهرهاي بزرگ بود که از فيض وجود شاگردان انقلابي امام خميني بهره‌هاي فراوان برد. برخي از اين شاگردان دانش‌آموختگان ديني اهل کرمانشاه بودند که در اواخر دهه‌ي 1320 و اوايل دهه‌ي 1330 رهسپار حوزه‌هاي علميه‌ي قم شده بودند و پس از گذراندن دوره‌هاي مقدماتي در کرمانشاه آماده بودند تا در محضر استادان بزرگ ديگري در قم کسب فيض کنند. از جمله اين استادان بزرگ و در رأس آنها حضرت آيت‌الله حاج آقا روح الله خميني بود. از جمله شاگردان کرمانشاهي که در قم در حوزه‌ي درسي آن رهبر بزرگ دانش آموختند و بعدها به شاگردان برجسته‌ي وي در صحنه‌ي مبارزات سياسي ـ ديني و اجتماعي عليه رژيم پهلوي تبديل شدند بايستي از علما و بزرگان زير در کرمانشاه و توابع آن ياد کرد.
1ـ آيت‌الله حاج شيخ مجتبي روشن معروف به حاج آخوند؛
2ـ آيت‌الله حاج شيخ عبدالجليل جليلي کرمانشاهي.
برخي ديگر از شاگردان و ارادتمندان امام خميني که در کرمانشاه منشأ خدمات انقلابي، ديني و اجتماعي شدند، اصالتاً کرمانشاهي نبودند اما پس از طي دوران دانش‌اندوزي از محضر آن رهبر بزرگ بدين ديار رفتند و در تکميل حلقه‌ي شاگردان امام در شهر کرمانشاه به صف دوستداران رهبر انقلاب پيوستند و در پرورش شاگردان ديگر نقشي مؤثر داشتند. اين دو تن عبارت بودند از:
1ـ آيت‌الله حاج شيخ عطاء‌الله اشرفي اصفهاني؛
2ـ آيت‌الله حاج شيخ محمدحسين زرندي.
علاوه
بر اين چهارتن که مستقيماً در حوزه‌هاي درسي امام شرکت كردند و در
کرمانشاه حوزه‌ي درس و بحث خود را گسترش دادند، بسياري ديگر از علماي آن
ديار از نزديک با آيت‌الله حاج آقا روح الله خميني آشنا شده بودند و به
نحوي با ايشان ارتباط داشتند و در ترويج مکتب فکري وي در کرمانشاه مؤثر
بودند. در ميان آنها بايستي از علماي زير ياد كرد: 1ـ آيت‌الله بهاءالدين
عراقي، 2ـ آيت‌الله حاج جواد خسروشاهي، 3ـ آيت‌الله شيخ محمدرضا کاظمي، 4ـ
آقا شيخ محمدباقر محمدي عراقي، 5ـ آيت‌الله حاج شيخ آقا ضياء فيض مهدوي، 6ـ
آيت‌الله سيدآقا محمد ميبدي، 7ـ آيت‌الله حاج سيدمرتضي نجومي و برخي ديگر
از علما و فضلاي کرمانشاه.
حلقه ياران امام با استقرار در کرمانشاه علاوه بر تبليغ و ترويج فکري و اخلاقي
وي از مواضع سياسي ايشان نيز حمايت كردند. همچنين با تأسيس مراکز آموزشي و
ديني و نوسازي مدارس علميه‌ي کرمانشاه چند مرکز و مسجد عمده آن شهر را به
کانون تبليغات گسترده در حمايت از نهضت انقلابي امام خميني تبديل كردند که
شرح خدمات و اقدامات ارزنده‌ي آنها در جاي خود خواهد آمد.
شاگردان
مکتب امام در سراسر کرمانشاه از چند طريق ارتباط خود را با مرکزيت رهبري
نهضت در ابعاد مختلف سياسي، ديني، اجتماعي و اقتصادي حفظ کردند. در بعد
شرعي و ديني با توسعه‌ي حوزه‌ي مقلدان حضرت امام، ترويج مرجعيت ايشان در
ميان مراجع مورد پذيرش در آن شهرستان، ايجاد فضاي مناسب در آن منطقه و
افزودن بر شمار پيروان شرعي و علمي آن حضرت کوشش بسيار کردند. همچنين در
ابعاد سياسي و اجتماعي در مواقع مؤثر و در موضعگيري‌هاي سياسي و انقلابي
امام با صدور اعلاميه‌ها، بيانيه‌ها، ايراد سخنراني‌ها و پخش شبنامه‌‌ها به
حمايت علني و غيرعلني از نهضت وي پرداختند.
بدين صورت، مردم را با ايده‌ها، افکار و انديشه‌هاي امام خميني بيشتر آشنا كردند. در بعد اقتصادي ـ اجتماعي در حوزه‌ي مقلدان آن حضرت علاوه بر ترويج مقام، جايگاه و شأن علمي و ديني ايشان تلاش کردند و پيروان و مقلدان آن رهبر بزرگ در کرمانشاه با ارسال وجوهات شرعي و پرداخت آن به نمايندگان مجاز و شاگردان آن حضرت در رونق‌گيري حوزه‌هاي علميه در قم، نجف و کرمانشاه نقش مؤثري ايفا نمودند. بسياري از شاگردان و افراد مورد اعتماد آنان به حضرت آيت‌الله خميني معرفي مي‌شدند و اجازه‌ي گردآوري سهم امام، امور حسبيه و شرعي را دريافت مي‌کردند. امام از آغاز دهه‌ي 1340 به بعد، اجازه‌نامه‌هاي متعددي براي شاگردان خود و کساني که از سوي علما و فضلاي کرمانشاه به وي معرفي مي‌شدند صادر و آنان را در پرداختن به امور شرعي، امور حسبي، وصول وجوهات و مصرف آن در اعاشه و صرف آن در راه‌هايي نظير تعمير و مرمت مساجد، پرداخت شهريه‌ي طلاب، گردآوري و ايصال وجوه مازاد حوزه‌ي مورد نظرشان مجاز نمودند.
بدين صورت، مردم را با ايده‌ها، افکار و انديشه‌هاي امام خميني بيشتر آشنا كردند. در بعد اقتصادي ـ اجتماعي در حوزه‌ي مقلدان آن حضرت علاوه بر ترويج مقام، جايگاه و شأن علمي و ديني ايشان تلاش کردند و پيروان و مقلدان آن رهبر بزرگ در کرمانشاه با ارسال وجوهات شرعي و پرداخت آن به نمايندگان مجاز و شاگردان آن حضرت در رونق‌گيري حوزه‌هاي علميه در قم، نجف و کرمانشاه نقش مؤثري ايفا نمودند. بسياري از شاگردان و افراد مورد اعتماد آنان به حضرت آيت‌الله خميني معرفي مي‌شدند و اجازه‌ي گردآوري سهم امام، امور حسبيه و شرعي را دريافت مي‌کردند. امام از آغاز دهه‌ي 1340 به بعد، اجازه‌نامه‌هاي متعددي براي شاگردان خود و کساني که از سوي علما و فضلاي کرمانشاه به وي معرفي مي‌شدند صادر و آنان را در پرداختن به امور شرعي، امور حسبي، وصول وجوهات و مصرف آن در اعاشه و صرف آن در راه‌هايي نظير تعمير و مرمت مساجد، پرداخت شهريه‌ي طلاب، گردآوري و ايصال وجوه مازاد حوزه‌ي مورد نظرشان مجاز نمودند.
از
سال 1340 به بعد و با احراز مرجعيت عظماي امام خميني در سراسر کشور تا
سال‌هاي پيروزي انقلاب اسلامي چه در ايران و چه در هنگامي که حضرت امام در
تبعيد به‌سرمي‌بردند، حوزه‌ي اين فعاليت‌ها و گسترش نفوذ امام خميني در
کرمانشاه روز به روز وسيع‌تر مي‌شد. در اين ميان اقدامات و ارتباط گسترده‌ي
حضرت آيت‌الله حاج شيخ عطاء الله اشرفي اصفهاني، که در واقع نماينده‌ي
تام‌الاختيار حضرت امام خميني در سراسر کرمانشاه بودند، بسيار چشمگير و
قابل تأمل است.
علاوه بر سپردن امور طلاب و حوزه‌ي علميه‌ي کرمانشاه به ايشان، در آن منطقه آيت‌الله اشرفي اصفهاني بسيار مورد تأييد امام بودند و ايشان مکاتبات بي‌شماري در امور منطقه‌اي، اجتماعي، سياسي و مبارزاتي با آيت‌الله اشرفي اصفهاني داشتند و هميشه امور آن حوزه را از وي استفاده مي‌کردند.
علاوه بر سپردن امور طلاب و حوزه‌ي علميه‌ي کرمانشاه به ايشان، در آن منطقه آيت‌الله اشرفي اصفهاني بسيار مورد تأييد امام بودند و ايشان مکاتبات بي‌شماري در امور منطقه‌اي، اجتماعي، سياسي و مبارزاتي با آيت‌الله اشرفي اصفهاني داشتند و هميشه امور آن حوزه را از وي استفاده مي‌کردند.
