آئین رونمایی از مجموعه «انقلاب اسلامی در مازندران» برگزار شد

به گزارش روابط عمومی مرکز اسناد انقلاب اسلامی، آئین رونمایی از مجموعه سه جلدی «انقلاب اسلامی در مازندران» با حضور حجت‌الاسلام عبدالحمید عبدالاحد از مبارزین انقلابی، دکتر یعقوب توکلی استاد دانشگاه و تاریخنگار، یاسر صابری نویسنده جلدهای دوم و سوم کتاب انقلاب اسلامی در مازندران، دکتر مجید عباسی معاون پژوهشی پژوهشکده مطالعات انقلاب اسلامی، مهدی قیصری مدیر گروه تاریخ منطقه‌ای، در مرکز اسناد انقلاب اسلامی برگزار شد. همچنین در این مراسم حجت‌الاسلام والمسلمین محمدباقر محمدی لائینی نماینده محترم ولی‌فقیه در استان مازندران و امام جمعه ساری و آیت‌الله علی معلمی نماینده مردم شریف مازندران در مجلس خبرگان رهبری و امام جمعه قائمشهر به صورت ارتباط تصویری صحبت کردند.

«انقلاب اسلامی در مازندران» با کمک اسناد متقن تاریخی به نگارش درآمده است

در ابتدای این مراسم، دکتر مجید عباسی معاون پژوهشی پژوهشکده مطالعات انقلاب اسلامی ضمن خیرمقدم به حضار گفت: امام خمینی طی فرمایشی، نویسندگان را ملزم به نگارش تاریخ انقلاب اسلامی کردند تا نسل‌های بعد از روند پیروزی انقلاب و مجاهدت‌هایی که در این مسیر صورت گرفت مطلع شوند. در همین راستا مرکز اسناد انقلاب اسلامی متولی اصلی تاریخنگاری انقلاب اسلامی شد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: انقلاب اسلامی ایران متمرکز به یک شهر و یک استان نبود، بلکه این انقلاب در تمام نقاط ایران در جریان بود و تمام مردم ایران در پیروزی انقلاب نقش‌آفرینی کردند. با توجه به امکاناتی که در شهرهای بزرگ مثل تهران، تبریز، قم، مشهد، اصفهان و ... وجود داشت، مردم با دیدگاه‌های امام تا حدودی آشنا بودند. حال سؤال این است که مردم شهرهای کوچک چگونه در انقلاب نقش‌آفرینی می‌کردند؟ به منظور معرفی نقش‌آفرینی مردم مناطق مختلف ایران، گروه تاریخ منطقه‌ای و محلی در مرکز اسناد انقلاب اسلامی تشکیل شد که وظیفه اصلی آن، تدوین تاریخ انقلاب اسلامی در استان‌های مختلف ایران است.

عباسی با اشاره به نقش مازندران در پیروزی انقلاب اسلامی ادامه داد: استان مازندران نقش ویژه‌ای در پیروزی انقلاب و تثبیت آن و نیز در دوران هشت سال دفاع مقدس ایفا کرد.  مقام معظم رهبری در فرمایشات و بیانات خویش از اهالی این استان به عنوان ذخایر پروردگار برای انقلاب اسلامی یاد می‌کنند. مبارزات و مجاهدت‌های علمای بزرگ مازندران که پیشاپیش مردم مبارزه می‌کردند، بر هیچکس پوشیده نیست.

معاون پژوهشی پژوهشکده مطالعات انقلاب اسلامی تصریح کرد: در تدوین سه جلد کتاب «انقلاب اسلامی در مازندران» تلاش شده‌ تا به نقش تمامی اقشار این استان در پیروزی انقلاب اسلامی پرداخته شود. این کتب با جمع‌آوری اسناد متقن به نگارش درآمده است.

خاطراتی از روزهای انقلاب در مازندران

سپس حجت‌الاسلام شیخ عبدالحمید عبدالاحد از مبارزان قدیمی استان مازندران صحبت کرد. وی در ابتدا به ذکر خاطراتی از روزهای انقلاب در مازندران پرداخت و گفت: من از بدو انقلاب وارد فعالیت‌های انقلابی شدم. به یاد دارم که در آذر یا دیماه 1350 تظاهرات عظیمی علیه رژیم شاه در استان مازندران شکل گرفت که سخنرانی ان مراسم به من محول شد. از دروازه گرگان سابق (شهدای امروز) تا مصلی حدود یک کیلومتر مردم و جمعیت موج می‌زد. سپس روی چهارپایه رفتم و سخنرانی کردم.

این مبارز انقلابی که در اثر شکنجه‌های ساواک، مجروح شده بود ادامه داد: در چهلم شهدای 17 شهریور نیز مردم مازندران خیزش کردند. در آن روز هم سخنرانی کوتاهی داشتم و گفتم نه تنها دست از مبارزه نخواهیم کشید بلکه در این راه بیش از پیش تلاش خواهیم کرد. این سخنرانی بنده بعد از آزاد شدن از زندان ساواک و شکسته شدن دستانم بود.

اربعین شهدای تبریز برای نخستین بار در استان مازندران برگزار شد

در ادامه این مراسم بیانات آیت‌الله علی معلمی نماینده مردم مازندران در مجلس خبرگان رهبری پخش شد. امام جمعه قائمشهر ضمن تشکر از مسئولین و دست‌اندرکاران مرکز اسناد انقلاب اسلامی گفت: پیروزی انقلاب اسلامی موهبت بزرگ الهی بود. انقلاب نه یک حرکت نظامی و اصطلاحا کودتا بود و نه یک حرکت سیاسی اجتماعی تحول‌خواه بود؛ بلکه حرکتی در راستای حرکت انبیاء بود.

این شاگرد قدیمی امام خمینی با اشاره به جنایت‌های رژیم پهلوی علیه مردم ایران و نهضت اسلامی گفت: انقلاب در سال 41 آغاز شد و در سال 42 اوج گرفت ولی نظام شاهنشاهی بی‌رحمانه‌ترین و سفاکانه‌ترین برخورد را علیه طرفداران امام خمینی انجام داد. در سال 43 نیز با این هدف که ملت امام را فراموش کنند، ایشان را تبعید کردند. اما عدو شود سبب خیر اگر خدا خواهد. دشمن برای تضعیف امام ایشان را به نجف فرستاد ولی امام در حوزه نجف عزت پیدا کرد.

آیت‌الله معلمی که در دهه 40 پای درس ولایت‌فقیه حضرت امام خمینی در مسجد شیخ انصاری نجف حضور داشت ادامه داد: وقتی امام بحث ولایت فقیه را آغاز کرد، عده‌ای مایوسانه سخن می‌گفتند. آنها می‌پرسیدند این بحث‌ها چه فایده‌ای دارد؟ امام می‌فرمود ما چه کار به ثمره‌اش داریم؟ ما باید به وظیفه خود عمل کنیم. و اینگونه بود که در سرتاسر کشور، امام خمینی شناخته شد و مردم تبعیت از ایشان را همچون تبعیت از امام معصوم بر خود واجب دانستند. بدین‌گونه موج انقلاب در سرتاسر ایران فراگیر شد.

نماینده مردم مازندران در مجلس خبرگان رهبری با اشاره به نقش مردم این استان در پیروزی انقلاب اسلامی یادآور شد: اربعین شهدای تبریز برای نخستین بار در استان مازندران، شهر بابل و در مسجد کاظم‌بیک، با میدان‌داری مرحوم آیت‌الله روحانی برگزار شد. سپس اربعین شهدای تبریز با سخنرانی مرحوم آیت‌الله حاج شیخ هادی روحانی در ساری برپا شد. 

میدان‌داری علمای مازندران در مبارزه علیه شاه

آیت‌الله معلمی با اشاره به مبارزات علما، روحانیون و طلاب مازندرانی ادامه داد: در آن زمان طلاب جوان که این حقیر نیز از جمله کوچک‌ترین آنها بودم، جلسات متعددی را از اردیبهشت تا بهمن 57 در شهرهای استان برگزار می‌کردند و موجی که در مازندران ایجاد شد با محوریت آیت‌الله روحانی بود و البته علمای بزرگی چون حضرات آیات نبوی، میرتقی نصیری، آشیخ حسین محمدی لائینی، پیش‌نمازی ساروی و ... نیز میدان‌دار بودند.

امام جمعه قائمشهر ادامه داد: شهرهای مختلف مازندران قبل از پیروزی انقلاب اسلامی شهدای بسیاری تقدیم کردند. مثلا قائمشهر حداقل سه نفر شهیدِ راه پیروزی انقلاب دارد: شهید مسعود دهقان، شهید محسن مبینی و شهیده حمیده مرودتی. اینها حکایت از این معنا داشت که مازندران از انقلاب و امام حمایت کرده بود.

مطالعه‌ی بیش از ده هزار برگ سند برای تدوین مجموعه «انقلاب اسلامی در مازندران»

یاسر صابری نویسنده جلدهای دوم و سوم کتاب انقلاب اسلامی در مازندران دیگر سخنران این مراسم بود. وی گفت: انقلاب اسلامی به عنوان رخدادی بی‌نظیر که تحلیگران و تئوری‌پردازان را به حیرت واداشت و مازندران که تاریخ کهنی دارد و در مقاطع مختلف مردمانش نقشی مستقل و پویا داشته‌اند، دو بعد موضوعی مهم برای پرداختن بود.

این نویسنده با بیان این که مجموعه «انقلاب اسلامی در مازندران» نظاره‌ای به تاریخ مازندران از دیرباز تا انقلاب اسلامی دارد و تکیه‌گاهش از مشروطه تا انقلاب اسلامی است گفت: نمی‌شود از انقلاب اسلامی در مازندران سخن گفت و نقش‌آفرینی علویان در تاریخ را ندید و یا تحولات دوران مشروطه و خیزش مردم مازندران در آن روزگار را نادیده گرفت. نمی‌شود از نارضایتی‌های دوران پهلوی اول، تغییر لباس و تصاحب املاک، وقایع و رخدادهای سیاسی دهه 20 و تحرکات نهضت ملی شدن نفت در مازندران به آسانی گذر کرد. از این رو این کتاب، از مشروطه تا انقلاب را دربرمی‌گیرد.

صابری ادامه داد: در نگارش این کتاب سعی شده با رعایت اصول امانت‌داری، از رویدادهای مهم تاریخی سخن گفته شود.  این اثر حاصل سه سال پژوهش مستمر و بی‌وقفه نگارنده است. بنده برای نگارش این کتاب بیش از ده هزار برگ سند را مطالعه و مشاهده نمودم. علاوه بر اسناد از مصاحبه و تاریخ‌شفاهی هم بهره بردم.

وی در معرفی کتاب مذکور گفت: این اثر پنج بخش دارد. بخش اول شامل تاریخ مازندران از دوره باستان تا ابتدای قاجارهاست و بخش دوم مشتمل بر اطلاعاتی درباره اوضاع مازندران در دوره قاجاریه است. بخش سوم تحولات سیاسی دوران پهلوی اول و دوم را تا دهه 20 بررسی می‌کند و بخش چهارم بسترهای شکل‌گیری انقلاب اسلامی از قیام 15 خرداد 42 تا سال 56 را شرح می‌‌دهد. سرانجام در بخش پنجم، تبلور مبارزات مردمی در شهرهای مختلف استان مازندران تا پیروزی انقلاب و نقش مردم این استان در تثبیت انقلاب بررسی می‌شود. یکی مهمترین مباحث این بخش، روایت غرورآفرین پیروزی مردم آمل در برابر کمونیست‌ها می‌باشد.

بی‌توجهی وزرای ارشاد به امر تاریخنگاری

در بخشی دیگر از مراسم رونمایی از مجموعه «انقلاب اسلامی در مازندران» دکتر یعقوب توکلی استاد تاریخ و نویسنده صحبت کرد. وی در ابتدا درباره پیچ و خم‌های مسیر تحقیق و پژوهش گفت: نوشتن تاریخ مسئله بسیار سخت و البته قضاوتی ماندگار است. یک قاضی در دادگاه سند و مدرک دارد و به واسطه‌ی آنها رای صادر می‌کند. اما نویسنده در مسیر نگارش تاریخ مجبور است گام به گام و در همه قضاوت‌ها و جزئیات، رای صادر کند؛ تقدم و تاخر وقوع حوادث و اینکه چه کسی عامل بوده و چه کسی عامل نبوده، همه این مسائل باید مورد توجه نویسنده قرار بگیرد. شاید سوالاتی که یک محقق می‌پرسد، جز در محیط پژوهشی و تحقیقی چندان جدی گرفته نشود. بنده سال‌ها است این مسیر را طی کرده‌ام. گاهی نیاز است نویسنده ماه‌ها گوشه‌ای بنشیند و ارتباطش را با بقیه قطع کند تا یک پژوهش علمی پدید آید. اذعان می‌کنم هیچکس نمی‌داند که نویسنده چه رنجی را برای به ثمر رساندن یک اثر علمی تحمل می‌کند.

این استاد دانشگاه درباره ماهیت انقلاب اسلامی ادامه داد: انقلاب اسلامی صرفاً اعتراض علیه شاه نبود؛ بلکه انقلاب را در سه منظر باید ملاحظه کرد: 1- انقلاب علیه استبداد دخلی که رضاشاه و محمدرضا شاه نماد آن بودند 2- انقلاب علیه استکبار جهانی، سلطه و نفوذ امپریالیسم و صهیونیسم. 3- انقلاب علیه استکبار محلی.

این مورخ مازنی با اشاره به مجموعه «انقلاب اسلامی در مازندران» گفت: بخش قابل توجه از تصویری که باید در کتاب ارائه می‌شد، ارائه شده است. از این جهت به نویسندگان خسته نباشید می‌گویم به قلم شما افتخار می‌کنیم و به عنوان یک معلم تاریخ خواهش می‌کنم تا این مهم را آموزش بدهید و وارد حافظه‌ی تاریخی جامعه کنید.

این نویسنده تاریخ با بیان این‌که تاریخنگاری در کشور مورد بی‌مهری قرار گرفته، ادامه داد: تا به امروز هرگز یکی از وزرای ارشاد جمهوری اسلامی – چه اصولگرا و چه اصلاح‌طلب - با تاریخنگاران جلسه نگذاشته است و واقعا تاریخنگاران در غربت به سر می‌برند.

وی ادامه داد: در جلسه‌ای که گروهی از اهالی تاریخ با حضرت آقا داشتند، بنده به ایشان عرض کردم که در سال 1362 در اسرائیل نشست بزرگی علیه ما شکل گرفت و تمام مورخان بزرگ دنیا را علیه انقلاب اسلامی جمع کردند. اما در ایران، ما همین تعداد محدود [افراد حاضر در جلسه] هستیم. یازده یا دوازده جریان تاریخنگاری وجود دارد که تنها یک جریان ما هستیم و بقیه در تکاپوی شدید علیه انقلاب هستند.

ضرورت تدوین تاریخ منطقه‌ای انقلاب اسلامی

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدی‌لائینی نماینده ولی‌فقیه در استان مازندران دیگر سخنران این مراسم بود که از طریق ارتباط تصویری صحبت کرد. وی در ابتدا گفت: مرکز اسناد انقلاب اسلامی تلاش‌ها و اقدامات خوبی را در راستای تدوین و انتشار آثار ماندگار درباره انقلاب اسلامی انجام داده است که از جمله آن آثار انتشار مجموعه «انقلاب اسلامی در مازندران» است که در سه جلد تدوین شده است.

نماینده ولی‌فقیه در استان مازندران درباره اهمیت تاریخ منطقه‌ای یادآور شد: روایت ماوقع انقلاب یک اثر ارزشمند و ماندگار بوده و نشان‌دهنده برجستگی هر دیار است. لازم است نسل‌های آینده از نقش السابقون در پیروزی انقلاب اسلامی در هر شهر و منطقه‌ای مطلع شوند تا بتوانند راه آنان را ادامه دهند.

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدی لائینی ادامه داد: من از تمام کسانی که در آن روزگاران در مازندران، در راستای انقلاب اسلامی مبارزه کردند، زندان رفتند، شکنجه شدند، تظاهرات و راهپیمایی به راه ‌انداختند، اطلاعیه‌های امام را به مردم رساندند، و به ویژه از روحانیت بزرگواری که سردمدار بودند تشکر می‌کنم.

امام جمعه محترم ساری در پایان تصریح کرد: من به نمایندگی از مردم ولایتمدار مازندران، از مجموعه مرکز اسناد انقلاب اسلامی که این اثر ماندگار را تدوین کردند صمیمانه تشکر می‌کنم.

مشروح بیانات حجت‌الاسلام والمسلمین محمدی لائینی را در این ویدئو ببینید.

انتشار مجموعه «انقلاب اسلامي در مازندران» از مهمترين وقايع فرهنگي استان است

گفتنی است مهندس احمد حسین‌زادگان استاندار مازندران نیز با ارسال پیامی، از مسئولین و دست‌اندرکاران تولید و چاپ مجموعه «انقلاب اسلامی در مازندران» تقدیر و تشکر کرد. وی گفت: مستنـدسـازي تـاريخ انقلاب در استان مازندران امري لازم و ضروري است و پيشينه انقلاب را به نسل امروز كه با هجمه‌هاي بسياري مواجه است معرفي مي‌كند. اين استان در طول انقلاب اسلامي و پس از آن منشاء تحولات و رويدادهاي بسياري بوده كه اين اقدام ارزشمند مركز اسناد انقلاب اسلامي مي‌تواند مرجعي باشد براي مراجعه پژوهشگران، رسانه‌ها و توليد آثار فرهنگي و هنري فاخر براي بيان آنچه گذشت.

استاندار مازندران تصریح کرد: نگاه بلند و ارزشمند مركز اسناد انقلاب اسلامي در توجه به وقايع و رويدادهاي مستند انقلاب در  استان‌ها و شهرستان‌ها گامي ارزشمند و ستودني است. انتشار مجموعه سه جلـدي «انقـلاب اسلامـي در مازنـدران» يكي از مهمترين وقايع فرهنگي استان محسوب مي‌شود كه اين اقدام را به مردم انقلابي و شهيدپرور مازندران تبريك مي‌گويم.

حسن ختام این مراسم رونمایی از مجموعه سه‌جلدی «انقلاب اسلامی در مازندران» بود که با شرکت حضار و با رعایت کامل دستورالعمل‌های بهداشتی صورت گرفت.

گفتنی است مجموعه سه جلدی «انقلاب اسلامی در مازندران» از تازه‌ترین منشورات مرکز اسناد انقلاب اسلامی است. در این مجلدات به کمک اسناد و روایت‌های متقن تاریخی، نقش مردم استان مازندران در پیروزی انقلاب اسلامی ترسیم شده است.