مبارزات مردم ساوه علیه رژیم پهلوی در شهریور 57

پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ شهریور ماه 1357 تظاهرات مردمی علیه رژیم پهلوی در سراسر کشور جریان داشت. بنابر اسناد به جا مانده مردم ساوه نیز به مناسبت‌های مختلف در طول این ماه مبادرت به تظاهرات گسترده کرده و شهید و مجروح داده‌اند. در کتاب «انقلاب اسلامی در استان مرکزی» که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی چاپ و منتشر شده است، در مورد تظاهرات مردم ساوه در شهریور 1357 می‌خوانیم:

طبق اسناد واصله از ساواک ساوه به قم: «ساعت 45: 21 روز 1 / 6 / 37 [1357] حدود 250 نفر از افراطیون مذهبی از مسجد مقدس‌زاده شهر ساوه-استان مرکزی خارج و به تظاهرات اخلال‌گرانه و دادن شعارهای ضدمیهنی و پرتاب سنگ به طرف مإمورین انتظامی مستقر در محل مبادرت کرده‌اند که مأمورین با شیلیک دو تیر هوایی آنان را متفرق و دنفر از آنها را دستگیر کرده‌اند. در این حادثه شیشه‌های یک شعبه بانک صادرات و یک باب مغازه توسط اخلال گران شکسته شده و خساراتی نیز به یک دستگاه اتومبیل پلیس وارد شده است».

ساواک در گزارش دیگری در تاریخ 2 / 6/ 1357 آورده است: «مقارن ساعت 4 بامداد روز جاری در خاتمه مراسم احياء که در مسجد جامع تقی خان جریان داشته حدود ۵۰ نفر از جمعیتی که از مسجد خارج می‌شده‌اند (جمعیت حدود ۳۰۰ نفر بوده‌اند) اقدام به دادن شعار درود بر خمینی نموده‌اند که بلافاصله بدون درگیری قابل ملاحظه‌ای توسط پلیس متفرق گردیده‌اند و در این جریان کسی دستگیر نشده است».

در ساعت 45: 21 حدود ۲۵۰ نفر از مردم ساوه پس از خروج از مسجد مقدس‌زاده تظاهراتی برپا کردند.و در تاریخ 6 / 6/ 1357 در گزارشی آمده است: «در ساعت نه به مناسبت شهادت امام جعفر صادق (ع) مراسمی در ساوه با حضور 600 نفر در مسجد ملی برگزار شد. ۳۵۰ نفر از مردم پس از پایان مراسم هنگام خروج از مسجد تظاهراتی برپا کردند که ۱۲ نفر از تظاهرکنندگان دستگیر شدند. در پی این تظاهرات شورای هماهنگی منطقه برای پیشگیری از حوادث احتمالی، وضعیت را در این شهر زرد اعلام کرد».

تظاهرات مردم ساوه در طول این ماه ادامه داشت. بعد از قیام خونین مردم تهران در 17 شهریور و شهادت آنها در میدان ژاله، تظاهرات مردم ساوه نیز رنگ و بوی دیگری گرفت. در تاریخ 23 / 6/ 1357 طی گزارش سازمان اطلاعات و امنیت قم از شهربانی ساوه آورده شده است: «ساعت نه صبح عده‌ای حدود ۳۰۰ نفر از جوانان و بازاریان و آموزگاران با دو نفر از پیش نمازان ساوه به نام‌های شیخ حسن قربانی و سید مصطفی مسئله‌گو بدون اطلاع قبلی در مسجد میدان ملی تجمع و حدود ساعت 45: 9 از مسجد خارج تعدادی شعارهای مذهبی، پارچه‌ای در تأیید آیت‌الله خمینی همراه داشتند. به تذکرات پلیس که با بلندگو داده می‌شد توجهی نکرده، لذا ضمن تماس با یکی از پیش‌نمازان و تعهد شفاهی مبنی بر خودداری از هرگونه تخریب و اغتشاش چون بیم درگیری می‌رفت، ناچار به مماشات شده؛ جمعیت مذکور که شعارهای مذهبی می دادند در طول خیابان‌های فلاحت اجتماع، آقای شیخ ربانی در رد حادثه 17 /6 / 37[25] تهران مطالبی ایراد و پس از ۱۰ دقیقه جمعیت به آرامی متفرق، در جریان فوق الذکر که هیچ گونه حادثه‌ای، درگیری روی نداد، وضعیت در حال حاضر عادی است. کلیه مغازه‌های بازار و اکثریت مغازه‌های خیابان تعطیل است».

یا در همین روز مردم بعد از سخنرانی آیت‌الله قدرت‌الله نجفی با شعار درود بر خمینی به خیابان‌ها ریختند و تظاهرات نمودند: «ساعت 16 روز جاری در خاتمه سخنرانی قدرت‌الله نجفی در مسجد حاج تقی خان حدود ۱۰۰ نفر (جمعیت در حدود ۷۰۰ نفر بوده‌اند) در داخل مسجد مبادرت به دادن شعار درود بر خمینی نموده ولی در موقع خروج از مسجد با مشاهده پلیس با آرامی و بدون درگیری متفرق شده‌اند».