گزارش روزنامه لوموند از نقش آیت‌الله خادمی در نهضت اسلامی
پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ نقش آیت‌الله خادمی و نیروهای گردآمده در بیت ایشان، كه از همه‌ی اقشار مردم اعم از روحانی، بازاری، دانشگاهی، فرهنگی، كارگر و كسبه و به‌ویژه جوانان، شكل‌گرفته بودند، در پیروزی منظم و كم‌هزینه‌تر انقلاب اسلامی در اصفهان نسبت به سایر شهرهای بزرگ و مؤثر كشور، بسیار مهم و تعیین‌كننده بود. به نظر می‌رسد علت این امر را باید در شكل‌گیری كمیته‌ای در منزل آیت‌الله خادمی دانست كه گروهی از روحانیون، دانشگاهیان، بازاریان و فرهنگیان به رهبری ایشان از چندین روز قبل از پیروزی انقلاب اسلامی در آنجا حضور داشتند و با سازماندهی مردم محلات مختلف شهر توانسته بودند حدود دوازده هزار جوان داوطلب اصفهانی را به‌رغم وجود حكومت نظامی به صحنه وارد كرده و امور گوناگون شهر را مدیریت و رهبری نمایند.
لذا چند روز قبل از پیروزی انقلاب، متانت و قدرت مدیریت جوانان مسلمان كه با توان اجرایی فوق‌العاده‌ای عجین شده بود، موجب گردید تا نیروهای حكومت نظامی تقریباً به داخل پادگان عقب‌نشینی نمایند و عملاً شهر را در طول شب و روزهای نزدیك به 22 بهمن در اختیار ایشان قرار دهند. استاندار و سایر مسئولین دولتی نیز از اصفهان رفتند و فرمانده پلیس شهر پس از اظهار اطاعت از انقلاب اسلامی، زیرنظر آیت‌الله خادمی و هماهنگی با كمیته‌ی مدیریتی بیت ایشان فعالیت می‌كرد. در این زمینه گزارش نسبتاً مفصلی در روزنامه‌ی لوموند فرانسه كه در آن زمان یكی از مهم‌ترین و معتبرترین روزنامه‌های اروپا بود، چاپ شده و در خلال آن به اوضاع و احوال اصفهان در آن روزها پرداخته است. این گزارش كه از منابع مهم شناخت اقدامات صورت گرفته در اصفهان در آخرین روزهای عمر رژیم پهلوی در ایران است و محصول مشاهدات عینی خبرنگار فرانسوی می‌باشد، در روز 22 بهمن 1357/ 11 فوریه‌ی همان سال، به چاپ رسیده كه به ذكر بخشی از آن بسنده می‌شود:
«قدرت در دومین شهر بزرگ ایران از دستی به دست دیگر منتقل شده است. در اصفهان، پایتخت پیشین ایران اكنون حاكمیت جدیدی وجود دارد. حاكمیت انقلاب اسلامی،... نمایندگان پیشین تسلیم شده‌اند و برخی از آنها شهر را ترك كرده‌اند و گروهی دیگر حكومت انقلابی تازه را گرفته‌اند [پذیرفته‌اند]...اگرچه معلوم شد شایعات مبنی بر ایجاد حكومت اسلامی مستقل اصفهان بی‌اساس است، اما این شایعات بیانگر وضعیتی است كه نشانی از حقیقت هم در آن به چشم می‌خورد. شهر از نظر سیاسی كاملاً از تهران مجزا است. در حقیقت یك نیروی پلیس دوازده نفری، پاسداری شهر را در طول شب به‌عهده دارد. دزدان و افرادی كه دست به اعمال ناشایست می‌زنند، توسط این نیرو دستگیر و سپس براساس حكم‌های صادره در دادگاه‌های اسلامی با آنها رفتار می‌شود.
... استاندار شهر را ترك كرده است و تمام ادارات تابعه به علت اعتصاب فلج شده‌اند. جنبش انقلابی به ارتش هم سرایت كرده است. چند هزار نفر از هوانیروز در مركز شهر در تظاهرات شركت جسته، وفاداری خود را به آیت‌الله خمینی اعلام داشته‌اند. تظاهرات مشابهی در پایگاه هوایی خاتم [شهید بابایی] صورت گرفته است و به نظر می‌رسد تنها یك واحد ارتشی در جنبشی كه به همه‌جا سرایت كرده است، شركت نكرده، اگرچه در این واحد هم بی‌نظمی صورت گرفته است.
حكمران واقعی شهر، آیت‌الله خادمی است؛ یك حكیم نود ساله[1] كه بدون كوچك‌ترین مخالفت یا درگیری حاكمیتش را اجرا می‌نماید. آیت‌الله خادمی فرماندهی خود را از محل اقامتش در انتهای یك كوچه‌ی بن‌بست در شرق اصفهان صادر می‌كند. این خانه‌ی ارزان قیمت، اكنون به ستاد مركزی انقلاب تبدیل شده است. آیت‌الله روی زمین در گوشه‌ی اتاق نشسته و به یك متكا تكیه داده است. لباس او یك عبای بلند قهوه‌ای رنگ است و به تمام دیداركنندگانش از پشت عینك لبخند می‌زند، اما كمتر كلامی از دهانش به گوش می‌رسد. او با دستیارانش به طریقی خیلی آهسته درگوشی حرف می‌زند. دو تلفن در جلوی پای او قرار دارد. یكی از آنها قرمزرنگ و مستقیماً به مركز فرماندهی كه در تمام شهر پراكنده‌اند، متصل است. مشاورین آیت‌الله می‌گویند، شما نمی‌توانید كوچك‌ترین تردید درباره‌ی سلامتی، هوشیاری و قدرت او به خود راه دهید. انقلابیون هم این نكته را تأیید می‌كنند.
یكی از رهبران جبهه‌ی ملی آهسته به من گفت: آیت‌الله یك سیاستمدار پیر كاركشته است. او یكی از فعال‌ترین ... بوده و در طول سی سال گذشته قدرت او همچنان افزایش یافته است و امروزه رهبر واقعی است. ...اتاق‌های مجاور پر از چریك‌های مبارز انقلابی است. پانزده دانشجو، به‌روی نقشه‌ی شهر، كه آن را بیست قسمت كرده‌اند، خم شده‌اند. دانشجویان مذكور مسئولیت عملیات برنامه‌ی كمك‌رسانی اقتصادی را در تمام شهر به‌عهده دارند. این برنامه دو ماه اجرا شده است. هدف آن كمك رساندن به خانواده‌هایی است كه در اثر اعتصاب عمومی، بدون آذوقه و پول مانده‌اند...»
منبع: تاریخ شفاهی زندگی و مبارزات آیت‌الله خادمی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
1- آیت‌الله خادمی در این زمان 77 سال داشتند.
