فیلم| سه پرده از سفر نیکسون به تهران در سال 1351

پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ سفر ریچارد نیکسون در اردیبهشت سال 1351/می 1972 در بستر تحولات جنگ سرد بسیار بااهمیت بود. این سفر که پس از 13 سال توسط عالی ترین مقام دولت آمریکا به ایران انجام می شد، پیام بسیار روشنی برای تثبیت جایگاه ایران به عنوان قدرت برتر در خلیج فارس به همراه داشت. از آن مهمتر برای رژیم پهلوی و جایگاه محمدرضا پهلوی اهمیت داشت تا مشروعیتی بین المللی برای حرکتی را به دست آورد که «مدرن سازی ایران» نامیده بود.

در شرایطی که آمریکا درگیر چالش‌های متعددی با شوروی در بستر جنگ سرد بود این دیدار برای هر دو طرف ایرانی و آمریکایی بسیار با اهمیت بود. دوره ریاست جمهوری نیکسون یک نقطه عطف مهم برای روابط شاه و ایالات متحده در عصر جنگ سرد بود. در دوره نیکسون بود که شاه توانست ساختار مد نظر نیکسون در خلیج فارس را طراحی و اجرا کند. در حالی که در عصر رئیس‌جمهور پیش از نیکسون، لیندون جانسون سیاست آمریکا ایجاد یک توازن قوا در منطقه خلیج فارس بین عربستان و ایران بود، محمدرضا پهلوی توانست در فاصله سالهای 1969-1972 نیکسون و کیسینجر را قانع کند که کفه ترازو را به سمت ایران سنگین‌تر کند. در نتیجه این تغییر سیاست، رژیم پهلوی تبدیل به یک شریک و هم پیمان راستین برای دولت آمریکا در جنگ سرد با اتحاد جماهیر شوروی شد.

پس از ملاقات با نیکسون، شاه متوجه شد که برای خرید هر سلاحی که لازم می‌داند، چک سفیدی در اختیار دارد و دفاع از منافع آمریکا در خلیج‌فارس را به عهده می‌گیرد. شاه خریدهای عظیمی را آغاز کرد و بین جولای و نوامبر 1972 نزدیک به 3.5 میلیارد دلار سخت‌افزار نظامی سفارش داد. بدون شک توافق می 1972 را می‌توان قمار نیکسون بر ایران برای حفظ دیوار آتش در مقابل منافع ایالات متحده در خلیج فارس تعبیر کرد. این قرارداد سیاست ایالات متحده در قبال ایران را متحول کرد و عصر جدیدی از روابط را آغاز کرد تا جایی که از اواسط سال 1972 تا آخرین ماه های سلطنت شاه، فروش سالانه چند میلیارد دلاری تسلیحات تبدیل به یک سنت ثابت و پایدار در روابط ایالات متحده و ایران شد.