اسنادی از مبارزات آیتالله سید مصطفی خمینی در سال 1343
پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ پس از سخنرانی امام خمینی علیه کاپیتولاسیون در آبان ماه 1343 و دستگیری و تبعید ایشان به ترکیه فضای ملتهبی در کشور به وجود آمد. علما و مردم مذهبی به میدانداری فرزند ارشد امام، آیتالله سید مصطفی خمینی مخالفتها علیه رژیم را تشدید کردند تا جایی که ساواک نتوانست فعالیتهای حاجآٔقا مصطفی را نادیده بگیرد و مجبور به بازداشت و دستگیری وی شد.
گزارشگر ساواک در سندی مورخ 14 آبان ماه 1343 آورده است: موضوع: سید مصطفی خمینی . برابر گزارش ساواک قم نظر به اینکه نامبرده فوق پس از دستگیری پدرش آیتالله خمینی در صبح مورخه 13 آبانماه 1343 با جمعآوری اشخاص و مراجعه به منزل آیات و تحریک بازاریان در قم ایجاد تشنج مینمود توسط مأمورین ساواک و شهربانی قم دستگیر و در ساعت 21 وسیله این ساواک به زندان قزلقلعه تحویل گردید.»
پس از دستگیری و تحویل به زندان قزلقلعه سریعا حکم قرار بازداشت برای حاج آقا مصطفی صادر میشود که وی به حکم صادره اعتراض میکند.
اما علیرغم اعتراض، حاج آقا مصطفی بازداشت شده و پس از بازجویی تحویل زندان میگردد و مدت 57 روز را در سلول انفرادی سپری میکند.
اما حاج آقا
مصطفی از آن جائی که علم مبارزه را به دوش دارد، طی حرکت حسابشدهای اجازه خاموشی
شعلههای نهضت را نمیدهد و طی نامهای آیتالله اشراقی را وکیل خود و امام برای
رجوع مردم انتخاب میکند تا بدین طریق ارتباط مردم با بیت امام همچنان برقرار
بماند. وی در این نامه مینویسد: « بعدالحمد والثنا فان جناب العلامة الفاضل حجةالاسلام آقا حاج شيخ شهابالدين اشراقي دامتبركاته از قبل حقير وكيل هستند. در اخذ وجوه شرعيهای كه بناست به دست من برسد كه از قبل آقای والد مدظله وكيل هستم و وكيل در توكيل ميباشم و آن را به مصارف شرعيه و محال مقرره برسانند و يا آن كه حفظ كنند تا تكليف برای بعد از آن مقرر شود و نيز میتوانند رسيد داده و امضا فرمايند.»
همچنین حاج آقا مصطفی با حفط ارتباط خود با علما ، پیامهای خود را از زندان به آنان رسانده و فعالیتها را ساماندهی میکند بطوری که در گزارشی از ساواک در 19 آذر 1343 آمده است: « ظرف چند روز اخیر آیتاللهزاده فرزند آیتالله خمینی به اطلاع بعضی از علما و روحانیون حوزه علمیه قم رسانیده که پس از تبعید آیتالله خمینی مشارالیه کوچکترین اطلاعی از سرنوشت و حتی سلامت و حیات نامبرده ندارد و بدین طریق از آنان بالاخص آیتالله خوانساری برای به دست آوردن خبری از آیتالله خمینی استمداد نموده است. شنیده میشود اشاعه این موضوع در محافل مذهبی قم باعث تحریک عدهای از طرفداران و علاقمندان آیتالله خمینی گردیده ...»
بالاخره ساواک که از تأثیرات پیامها و مراودات حاجآقا مصطفی مستأصل میشود، مجبور به مذاکره با وی شده و فرزند امام فقط درخواست ملحق شدن به پدر را مطرح میکند.
بدین ترتیب در اولین گام حکم زندان حاج آقا مصطفی « به قرار التزام عدم خروج از حوزه قضائی تهران به وجه التزام به مبلغ پنجاه هزار ریال تا پایان دادرسی و صدور و اجرای حکم تبدیل میگردد» و پس از آن آزاد میشود.
با آزادی حاج آقا مصطفی در 9 دی 1343 و ورودش به قم شور انقلابی دوباره به مردم و حوزههای علمیه بازمیگردد و ساواک نیز در انتظار مسافرت وی به ترکیه میماند. اما حاجآقا مصطفی با درایت خود و در مشورت با علما از رفتن به ترکیه صرفنظر میکند تا ساواک مجبور شود وی را نیز مانند پدرش تبعید کند که اثر آن به مراتب در روند مبارزه بیش از پیش شود.