مروری بر حیات علمی و مبارزاتی آیت‌الله شیخ محی‌الدین حائری شیرازی
پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ آیت‌الله محی‌الدین حائری شیرازی، از علمای مبارز علیه رژیم پهلوی و از اعضای مجلس خبرگان رهبری و امام جمعه سابق شیراز، امروز (چهارشنبه) دارفانی را وداع گفت. مرکز اسناد انقلاب اسلامی ضمن عرض تسلیت به مناسبت رحلت این عالم مبارز، بخشی از زندگی‌نامه مبارزاتی و علمی وی را منتشر کرد که در ادامه می‌خوانید.
محی الدین حائری شیرازی در سال 1315 شمسی در یک خانوده مذهبی
متولد شد. پدرش مرحوم شیخ عبدالحسین، متولد کربلا بود. که پس از اتمام تحصیلاتش به
ایران بازگشت. و در شیراز ساکن شد. محی‌الدین از اوان کودکی معارف قرآنی را در جمع
برادران و خواهران از پدرش فراگرفت و پس از طی دوران ابتدایی و دبیرستان در شیراز موفق
به اخذ مدرک دیپلم شد.
او در سال 1335 وارد دانشگاه تهران شد، اما به دلیل مسائل سیاسی از ادامه تحصیل او در دانشگاه تهران ممانعت به عمل آمد. این موضوع در روحیه او تأثیر گذاشت، لذا تصمیم گرفت برای آینده‌اش شغلی را انتخاب کند که مستقل از دولت و حکومت باشد. وقتی از ادامه تحصیل در دانشگاه تهران ناامید شد به شیراز بازگشت و با مشورات برادرش صدرالدین حائری، به تحصیل دروس دینی روی آورد. او سپس در مدرسه منصوری‌های شیراز و همچنین آقا بابا خان به تحصیل علوم حوزوی پرداخت و قسمتی از سطح را آموخت و از محضر اساتید بزرگی چون شیخ بهاءالدین محلاتی و حجت‌الاسلام موحد بهره برد. پس از آن برای تکمیل معلومات خود عازم قم شد و در درس امام خمینی و آیت‌الله داماد حاضر شد و در بحث قضاء نیز در درس آیت‌الله بروجردی شرکت کرد.
اور درسلک طلبگی در جلسات ومجالس سیاسی مسجد جامع شیراز حضور
به هم می‌رسانید که اهداف اغلب سخنوران آن مجالس، پیشرفت انقلاب و تصمیم گیری برای
تحریک مردم بود.
با آغاز نهضت اسلامی، شیخ محی‌الدین مبارزات خود را علیه رژیم پهلوی آغاز کرد.
حضور جدی‌تر او در جریان انقلاب از خط پاسخ به سؤالات شروع شد. مبارازات او بر ضد رژیم
پهلوی بیشتر از نوع حرکت فکری بود، بنابراین
سعی می‌کرد ضمن پاسخ دادن به شبهات موجود در زمینه‌های مختلف، سخنرانی‌هایی که در
مکان‌های مختلف ایراد می‌شد نوار آن را تهیه و در اختیار مردم قرار دهد. در سال 1345
یک نوار از قم تهیه کرده بود که مأمورین رژیم آن را پیدا کردند و به خاطر آن نوار مدتی
تحت بازجویی قرار گرفت و این اولین دستگیری وی در دوران پهلوی بود
مرکز فعالیت آیت‌الله شیرازی مسجدی به نام «شمشیرگرها» بود.
او در سال 1349 به دلیل مبارزات سیاسی مدت سه ماه به زندان عادل آباد منتقل شد. در
زندان مهم‌ترین اقدام شیخ محی‌الدین مناظره فکری با کمونیست‌ها بود و برای هدایت آنان
بسیار فعالیت کرد، اما وقتی از برگرداندن آنها به دین اسلام ناامید شد حتی از دست
دادن به آنها پرهیز کرد؛ زیرا کمونیست‌ها را ناپاک می‌دانست.
او پس از آزادی از زندان دست از فعالیت مبارزاتی نکشید و علاوه بر تدریس، جلسات سخنرانی داشت و عده‌ای از دانشجویان و افراد جوان را ارشاد می‌کرد. آیت‌الله حائری در سال 51 به دلیل فعالیت‌های مبارزاتی ممنوع المنبر شد و مدتی پس از آن به علت برگزاری جلساتی برای ارشاد مردم درخانه‌اش، به فومن تبعید شد. اما وی در زمان تبعید هم دست مبارزه با رژیم پهلوی برنداشت.
همچنین در برگشت به قم رژیم پهلوی از سخنرانی‌های او احساس خطر کردو دستور داد وی تحت مراقبت شدید قرار گیرد. در یکی از اسناد دوران پهلوی در این رابطه آمده است: " آقای حائری علیه رژیم تبلیغات سوء دارد."
در سال های 51 تا 56 بیشتر اقدامات شیخ‌محی‌الدین همانند
دیگر روحانیون شیراز صرف سازمان دادن مبارزات مردمی و برملا کردن ماهیت رژیم پهلوی
بود. در مراسمی با حضور تمامی روحانیون شیراز از جمله شیخ محی‌الدین حائری در سال
56 به مناسبت شهادت فرزند امام در مسجد نوشیراز برگزار شده بود، مأمورین رژیم پهلوی مسجد
را محاصره کردند و مردم شروع به شعار دادن علیه رژیم نمودند که به دستگیری عده‌ای منجر
شد. علاوه بر آن، شیخ محی الدین در جریان حمله رژیم پهلوی به مسجد جامع شیراز در 57/5/19 حضور داشت و
پس از آن، اقدام رژیم در سرکوب مبارزات مردم را مورد انتقاد قرارداد.
آیت‌الله شیخ محی‌الدین حائری بعد از پیروزی
انقلاب اسلامی، فعالانه در صحنه بود و در اولین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی از
طرف مردم شیراز به نمایندگی برگزیده شد. بعد از شهادت آیت‌الله دستعیب به سمت نمایندگی
حضرت امام و امام جمعه شیراز منصوب شد. علاوه بر این، وی سه دوره نماینده مردم شیراز در مجلس
خبرگان رهبری بوده است.
از آیت‌الله حائری آثاری نیز به طبع رسیده که اهم آنها عبارتند از: الولایه، انسان الهی، انسانشناسی، با علی در صحرا، تمثیلات، سیری در آفاق نور، در سایه‌سار وحی، راه رشد، رفراندوم پیوند (ازدواج آسمانی دو انسان)، رفراندوم پیوند (آداب همسرداری).
