مرکز اسناد انقلاب اسلامی

برچسب ها - انقلاب اسلامی
ویژه‌نامه "انتخابات مجلس"
انتخابات اولین دوره مجلس شورای اسلامی، روز 24 اسفند 1358 در شرایطی برگزار شد که هنوز بیش از یک سال از عمر نظام جمهوری اسلامی نگذشته بود. این انتخابات، پنجمین انتخابات عمومی پس از رفراندوم تعیین نظام جمهوری اسلامی و انتخاب نمایندگان مجلس خبرگان، همه‌پرسی قانون اساسی و انتخابات ریاست جمهوری در یک سال بود. در جریان این انتخابات سه نیروی عمده‌ی مذهبی، ملی و گروه‌های چپ در مقابل هم قرار گرفتند. رقابت اصلی در این انتخابات بین حزب جمهوری اسلامی، دفتر همکاری‌های مردم با رئیس‌جمهور و گروه همنام بود.
کد خبر: ۸۷۸۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۰۹

ویژه‌نامه "جمهوریت" | گفتگو با حجت‌الاسلام و المسلمین علیرضا پیروزمند
اگر نتوانیم گسترش جریان عدالت را در جامعه محقق و روایت‌گری کنیم، مردم فاصله می‌گیرند. امروزه تکرار اخبار اختلاس‌ها مردم را آزار می‌دهد و رقم‌های نجومی عادی می‌شود؛ با وجود این اخبار از یک‌سو و فشار اقتصادی بر روی طبقه ضعیف از سوی دیگر، چه چیزی باید به ذهن مردم رسوخ کند؟ اینها زیر بیرق جمهوری اسلامی اتفاق می‌افتد. این‌گونه اخبار با پمپاژ رسانه‌ای ترکیب می‌شود و تصویر ظالمانه‌ای را در ذهن مردم شکل می‌دهد؛ درنتیجه منجر به بی‌تفاوتی، ناامیدی و حضورنیافتن می‌شود.
کد خبر: ۸۷۴۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۲۱

انتشار برای نخستین‌بار | انقلاب ایران به روایت اسناد محرمانه امریکا 5
برژینسکی مشاور ارشد کارتر طرح یک اقدام نظامی در جهت انتقام از تسخیر سفارت را آماده کرد و در قالب گزارش «اتاق سیاه» به ارائه داد. دستخط کارتر بر حاشیه این پیشنهاد نشان از اهمیت آن دارد. این گزارش حاوی تصویری بسیار رعب‌آور از فضای داخلی ایران است و به احتمالاتی همچون جنگ داخلی، تجزیه و دخالت نظامی اتحاد جماهیر شوروی می‌پردازد، در پایان پیشنهاداتی برای کارتر در جهت تأمین منافع آمریکا و حفاظت از آمریکایی‌های ساکن در ایران ارائه کرده است. این پیشنهادها از همکاری و تحریک برخی قبایل و طوائف ایرانی تا تحریک گروهی از ایرانیان ساکن در آمریکا برای تشکیل دولت جایگزین و حتی دخالت مستقیم نظامی آمریکا در ایران را شامل می‌شود.
کد خبر: ۸۷۴۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۷

دیدگاه| جان قزوینیان
جان قزوینیان روزنامه‌نگار، پژوهشگر تاریخ و استاد دانشگاه است و پیش از این مدتی ریاست مرکز مطالعات خاورمیانه دانشگاه پنسیلوانیا را به عهده داشته است. او اصالتاً ایرانی‌ست و به جز پژوهش درباره تاریخ ایران به موضوع ارتباط سیاست و نفت در شمال قاره آفریقا پرداخته است. از او تاکنون کتاب تاریخ روابط ایران آمریکا(از سال 1720 تا 2020) به فارسی ترجمه شده و توسط سه ناشر مختلف به چاپ رسیده است.
کد خبر: ۸۷۰۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۴

بازخوانی
قیام 19 دی 1356 مردم قم آغازگر تحولی اساسی و بنیادین در نهضت اسلامی بود که با برگزاری چهلم‌ها به پیروزی انقلاب اسلامی و تأسیس نظام جمهوری اسلامی انجامید. این قیام علاوه بر اینکه به روند مبارزه سرعت بخشید و به هویت اصلی انقلاب اسلامی جهت داد، پیامدهای دیگری را نیز در پی داشت که از جمله مهم‌ترین آن می‌توان به آشکار شدن چهره واقعی رژیم پهلوی و برملا شدن واقعیت شعار حقوق بشر امریکایی، بسط نفوذ و محبوبیت امام خمینی، قطع امید از سازمان‌ها و احزاب سیاسی و ... اشاره کرد.
کد خبر: ۸۶۶۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۹

دیدگاه| محسن میلانی
محسن میلانی استاد دانشگاه در علوم سیاسی در دانشگاه فلوریدای جنوبی آمریکا و نویسنده ای شناخته شده در زمینه مطالعات ایران شناسی و تاریخ انقلاب اسلامی ایران است. او که تمام دوران تحصیل را در کشور آمریکا گذرانده، در سال 1998 رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه فلوریدای جنوبی آمریکا شد و از سال 2012 مرکز مطالعات دیپلماسی را در همان دانشگاه بنیانگذاری کرد. از او کتب و مطالعات متعددی منتشر شده که مشهورترین آنها «شکل‌گیری انقلاب اسلامی از سلطنت پهلوی تا جمهوری اسلامی» به زبان فارسی ترجمه و منتشر شده است.
کد خبر: ۸۶۴۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۱

به روایت اسناد
ساواک، در تمام سال‌های فعالیتش نظارتی دقیق بر هرگونه تجمعات مخالفین در داخل و خارج کشور داشت. یکی از گزارشات موجود در آرشیو «مرکز اسناد انقلاب اسلامی » گزارشی است از شب یلدای مخالفین سیاسی رژیم پهلوی در نیویورک که در خانه ایران برگزار شده بود. خانه ایران، پاتوقی برای مخالفین شاه بود و طیف‌های مختلفی در آن حضور می‌یافتند، از مصدقی‌ها گرفته تا توده‌ای‌ها. اگرچه در این جلسات و محافل، اختلافات میان این طیف‌ها کاملا مشهود بود، ولی عاقل‌ترها و باتجربه‌ترها همواره بر «اتحاد» تاکید می‌کردند و معتقد بودند که با اتحاد می‌شود درخت موریانه خورده رژیم را از زمین کند و هرگونه نفاقی، چوب‌بستی برای این درخت موریانه خورده است. 
کد خبر: ۸۶۲۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۳۰

دیدگاه؛ نقد و معرفی کتاب
میرسپاسی با تببین نقش اندیشه غرب‌زدگی در سقوط دولت پهلوی، به اهمیت تغییر گفتمان و ایدئولوژی رسمی دولت در دهه 1970 پرداخته است.
کد خبر: ۸۶۱۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۲۲

به مناسبت روز قانون اساسی
چند ماه قبل از پیروزی انقلاب اسلامی زمزمه­ های پایان دوران استبداد و استعمار در ایران بالا گرفته بود و انقلابیون تحقق اهداف خود را نزدیک­تر می­ یافتند. در چنین شرایطی مساله نگارش قانون اساسی نظام جدید توسط دکتر حبیبی مطرح شد و امام نیز دستور نگارش آن را دادند.این فرآیند از دو مسیر پیگیری می­ شد؛ نخست توسط دکتر حبیبی و دوم تیم حقوقدان منتخب شورای عالی انقلاب که به دستور امام پیگیر نگارش قانون اساسی شده بود. به عقیده دولت موقت برای تصویب عمومی این پیش‌نویس باید مجلس موسسانی با تعداد اعضای بالای 300 نفرشکل بگیرد و درطی یک تا چند سال چکش‌کاری پیش‌نویس، یک متن قانونی جامع حاصل شود. در مقابل بزرگانی چون شهید بهشتی، هاشمی رفسنجانی و رهبر انقلاب، همه‌پرسی مستقیم پیش‌نویس را مطرح می ­کردند.
کد خبر: ۸۵۹۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۱۳

پرونده "بسیج؛ ارتش بیست میلیونی"
عرصه‌های نظامی، انتظامی و امنیتی از مهمترین مصادیق این حضور مردمی است که پدیده‌های "کمیته انقلاب اسلامی " و "سپاه پاسداران انقلاب اسلامی " از درون این نیروهای خودجوش مردمی حاصل شد. امام  پس از حادثه کودتای نقاب و ماجرای لانه جاسوسی و... بر پایه دیدگاه لزوم دفاع عمومی در  5 آذر 1358  مساله ارتش بیست میلیونی را طرح کردند که زمینه‌ساز شکل‌گیری واحدهای بسیج در سراسر کشور شد اگرچه پیش از صحبت امام در برخی از نقاط کشور مانند اصفهان چنین گروه‌های مردمی شکل گرفته بودند.
کد خبر: ۸۵۷۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۰۶

دیدگاه؛ آنچه دیگران می‌گویند
عسل راد در این مصاحبه که به مناسبت انتشار کتاب جدیدش، وضعیت مقاومت در ایران، انجام شده به موضوع بازتولید گفتمان مقاومت در هویت مدرن ایرانی پرداخته است. 
کد خبر: ۸۵۷۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۰۵

بررسی تاریخی روابط ایران و فلسطین
پس از انقلاب اسلامي هم چهار پنج نقطه عطف است كه ما می‌توانیم اين ارزيابي را از همراهي ايران و فلسطين داشته باشيم. اولاً قبل از انقلاب همواره مردم، علما، انديشمندان، روشنفکران همه با فلسطين بودند.در تاریخ انقلاب هم اولين امتحان برای ما موضوع كمپ دیوید بود، که هم‌زمان با دولت مهندس بازرگان، مرحوم حضرت امام خودش پيام داد و در متن پيام گفت ایران خود را همگام با برادران مسلمان کشورهاى عربى دانسته و خود را در تصمیم‏گیری هاى آنان شریک مى‌داند و صلح سادات و اسرائیل را خیانت به اسلام و مسلمین مى‌داند.يك اقدام ديگر ما پیشنهاد روز قدس بود.
کد خبر: ۸۵۶۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۱

حجت‌الاسلام و المسلمین محسن قنبریان در نشست «داستان عدالت و آزادی» به تبیین نسبت عدالت و آزادی از دیدگاه امام خمینی و آیت‌الله خامنه‌ای پرداخت.
کد خبر: ۸۵۵۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۱۰

به مناسبت شهادت آیت‌الله سید محمدباقر صدر
برای بنده هیچ کاری امکان ندارد مگر اینکه از خداوند سبحانه و تعالی مسئلت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نمایم که سایه‌ی شما را به عنوان چراغ هدایت برای اسلام نگه دارد و دین یگانه‌­پرستی را با مرجعیت رهبری­‌کننده شما نگه دارد. همچنین از خداوند متعال می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌خواهم که از ما سختی در راهش قبول کند و ما را موفق بدارد برای نگه داشتن عقیده‌ی امت و آزادی بزرگ آن، چراکه زندگی انسان نیست مگر به اندازه‌­ای که به امت خود، از وجود خود، از حیات خود و فکر خود می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پردازد.شما به مسلمانان از وجود خود و فکر خود چیزی را عطاء نمودید که در طول تاریخ الگوی عظیمی برای تمامی مجاهدین می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ماند.
کد خبر: ۸۳۹۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۱۹

پس از هر دوره گذار در تاریخ ایران، نیروهای واگرا در نواحی پیرامونی و مرزی کشور فعال شده و ناآرامی‌هایی را در سطوح محلی، ملی و منطقه‌ای به همراه آوردند. جنبش‌های جدایی‌طلبانه اسماعیل آقا سمیتقو در کردستان، دوست محمدخان در بلوچستان و شیخ خزعل در خوزستان در گسله انقلاب مشروطه تا روی کار آمدن حکومت پهلوی (در خلال جنگ جهانی اول)، جمهوری‌های خودمختار کردستان به رهبری قاضی محمد و آذربایجان به رهبری سیدجعفر پیشه‌وری در گسله سقوط رضاشاه و پادشاهی محمدرضاشاه (مقارن با جنگ جهانی دوم) و نیز ناآرامی‌ها و بحران‌های کردستان، خوزستان، بلوچستان و ترکمن صحرا بعداز فروپاشی نظام شاهنشاهی و پیروزی انقلاب اسلامی ، از نمونه‌های بارز نیروهای حاشیه‌ای واگرا هستند که در گسله‌های مهم سیاسی، فعالیت خود را از سر گرفته و برای حکومت مرکزی مشکلاتی را به وجود آوردند.
کد خبر: ۸۳۸۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۰۸

غرفه مرکز اسناد انقلاب اسلامی در مسیر راهپیمایی 22 بهمن همچون سال‌های گذشته با حضور و استقبال عموم مردم، فعالان فرهنگی و اساتید حوزه و دانشگاه مواجه شد.
کد خبر: ۸۳۴۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۲۴

بازنشر
سرانجام‌ در روز 22 بهمن‌، رژیم‌ 2500 ساله‌ شاهنشاهی‌ سقوط‌ كرد. در این‌ روز تاریخی‌، مردم‌ سراسر ایران‌ به‌ شكرانه‌‌ این‌ پیروزی‌ بزرگ‌ و بی‌نظیر، به‌ خیابان‌ها ریختند و به‌ جشن‌ و شادی‌ ‌ پرداختند. در این راستا با تصرف شهربانی‌ها و نهادهای باقی‌ مانده از رژیم پیشین برای همیشه خط بطلان بر پیکره پهلوی‌ها کشیدند. در این روز با تقدیم شهدایی پایه‌های نظام جمهوری اسلامی ایران را محکم‌تر و استوارتر کردند. و با پیروی از دستورات امام‌خمینی برای همیشه دست جهان خواران را از ایران قطع کردند.
کد خبر: ۸۳۳۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۱۹

با حضور آیت‌الله اعرافی و حجت‌الاسلام پورمحمدی؛
آئین رونمایی و معرفی کتاب خاطرات آیت‌الله محسن مجتهد شبستری از ساعت ۱۰ روز شنبه ۱۴ اسفندماه با حضور آیت‌الله علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه کشور، حجت‌الاسلام‌والمسلمین مصطفی پورمحمدی رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی ، حجت‌الاسلام جواد مجتهد شبستری و جمعی از طلاب و روحانیون در حوزه علمیه آیت‌الله ایروانی برگزار می‌شود.
کد خبر: ۷۵۸۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۱۱

تطهیرناشدنی
حزب رستاخیز سرگردان بود در اینکه نقشی برای خودش تعیین کند و شاه هرگز نگذاشت که این حزب رونقی بگیرد و ۴ بار دبیر کلی‌های حزب در عرض ۳ سال تغییر کردند و هر روز حزب دچار تلاطم و آشفتگی بود.
کد خبر: ۷۵۷۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۱۱

در اسفند 1353 شاه تصمیم گرفت بساط نظامی تک‌حزبی را بنا کند. وی همگان را موظف نمود که یا عضو حزب رستاخیز شوند یا از ایران بروند. برپایی این حزب و واداشتن مردم به عضویت در آن، علاوه بر مخالفت بسیاری از سیاستمداران و صاحب‌نظران، مخالفت قاطع امام‌خمینی را در پی داشت. پیرو این مخالفت صریح، در شهرستان‌های مختلف علیه این برنامه، اعلامیه‌هایی توزیع شد. اطلاعات شهربانی مازندران در تاریخ 1353/12/23، به ساواک استان گزارش می‌دهد که روی یکی از دیوارهای توالت مسجد جامع شعارهای «حزب رستاخیز یعنی خفقان، مرگ بر شاه خائن، تنها راه رهایی از بند استعمار قیام مسلحانه بر ضد آمریکا و نوکرش شاه خائن است» نقش بسته است.
کد خبر: ۷۵۷۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۱۱

تازه های کتاب