واکنش مردم شیراز به بازداشت امام خمینی در 15 خرداد 42
پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ به دنبال انتشار خبر دستگیر امام خمینی توسط عمال رژیم پهلوی در قم، موجی از اعتراضات مردمی در استان‌های مختلف کشور به راه افتاد. در شیراز نیز اعتراضات مردم به درگیری با عوامل رژیم پهلوی انجامید.
در کتاب "انقلاب اسلامی در شیراز" که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده در این رابطه است: بعد از انتشار خبر بازداشت امام خمینی، عده‌ای از مردم شیراز از زن و مرد در مسجد جامع عتیق جمع شدند. همه منتظر آمدن آیت‌الله دستغیب به مسجد بودند. در این اثنا عده‌ای با پیراهن مشكی با شعار حسین، حسین به مسجد جامع وارد شده و گفتند آیت‌الله دستغیب به مسجد نو رفته است. لذا همه جمعیت به سوی مسجد نو به راه افتاده و به افراد حاضر در آنجا پیوستند. بدین ترتیب جمعیت عظیمی در مسجد نو اجتماع كردند.
بعد از سخنرانی در مسجد نو جمعیت تظاهرات كننده از سوی خیابان احمدی و سه راه احمدی به حركت درآمدند. گفته می‌شد افراد ناشناس مزبور كه در بین جمعیت نفوذ كرده بودند به سرعت به تخریب باجه‌های تلفن، چراغ‌های برق و غیره پرداختند. در این میان نیروهای پلیس به فرماندهی سروان ایروانی رئیس كلانتری ٤ شیراز و سرگرد صداقتیان، با تیراندازی هوایی و پرتاب گاز اشك‌آور تلاش كردند تا جمعیت تظاهركننده را متفرق نمایند. بدین ترتیب جمعیت به طرف فلكه احمدی مقابل حرم شاهچراغ(ع) عقب نشینی كردند.
با ادامه تیراندازی‌ها خلیل سربی خواهرزاده آیت‌الله دستغیب كه در سنین نوجوانی بود به شهادت رسید. مردم پیكر شهید سربی را روی یك لنگه در گذاشته و بر دوش خود به حركت درآوردند. آنها كه برای نخستین بار این صحنه‌ها را مشاهده می‌كردند به شدت عصبانی شده حملات خود به مأموران ضدشورش افزودند مردم با شعار «مرده‌باد شاه» و با سنگ و چوب به آنان حمله‌ور شدند كه در اثر آن تعدادی از نیروهای پلیس مجروح شده و به ناچار به خیابان پهلوی عقب نشینی كردند.
در این میان یك كامیونِ پر از نیروهای پلیس و یك جیپ نظامی كه سرهنگ عزلتی در آن سوار بود، به جلوی جمعیت رسید. وی از جیپ پیاده شد و از مردم خواست تا متفرق شوند اما زمانی كه با مقاومت مردم روبه‌رو شد دستور حمله را به نیروهای پلیس داد.
سپس مردم از طریق خیابان لطفعلی‌خان زند به سوی چهارراه مشیر حركت كردند که ناگهان نیروهای پلیس فرا رسیده و شروع به تیراندازی به سوی مردم كردند. در اثر تیراندازی، نوجوان ١٤ ساله‌ای به نام اسدالله پروا مورد اصابت گلوله قرار گرفت. مردم او را بر دوش گرفته و با شعارهای «این نشانه جنایت شاه است، مرگ بر شاه، مرگ بر پهلوی» به حركت خود ادامه دادند.
در این میان جمعیت از طریق خیابان داریوش (توحید فعلی) به طرف چهارراه زند به حركت درآمدند.
سرانجام در حدود ساعت ١٠ صبح كامیون‌های حامل سرباز به چهارراه‌های شیراز رسیده و با شلیك گلوله و پرتاب گاز اشك‌آور جمعیت تظاهرات كننده متفرق شدند.
هیجان عمومی و اقدامات تظاهركنندگان هراس و سراسیمگی مقامات محلی را برانگیخت. لذا از مركز درباره چگونگی برخورد با جمعیت مزبور كسب تكلیف شد كه در پاسخ سرلشكر پاكروان دستور داد: باید تمام اقدامات لازم برای به هم‌زدن تظاهركنندگان اتخاذ شود و هرچه زودتر انتهای شدت، كار را تمام كنید [و] تمام محركین را فوری بگیرید.
به هر ترتیب نیروهای انتظامی و نظامی توانستند جمعیت تظاهرات كننده را متفرق سازند و بعد از آن شروع به دستگیری و بازداشت مردم کردند.
