شهید اسدالله لاجوردی
پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ اسدالله لاجوردی در سال 1314 ش در خانواده‌اي مذهبي در جنوب تهران ديده به جهان گشود و در کانون گرم خانواده با تعليمات اسلامي پرورش يافت. دوران کودکي وي مصادف با استبداد رضاخانی و اشغال ايران در1320 ش و دوران جواني شهيد لاجوردي نيز مصادف با حوادث مهمي در عرصه‌ي سياست ايران است.
نهضت ملي شدن صنعت نفت و کودتاي 28 مرداد، از جمله حوادث مهم اين دوره‌اند که تأثير فراواني بر روحيات و عواطف وي داشتند. سيد اسدالله به علت فقر مالي ناچار شد دبيرستان را ترک کند و به كار در بازار مشغول شود. در همين زمان از طريق آشنايي با حاج صادق اماني زمينه‌ي حضور لاجوردي در گروه شيعيان فراهم مي‌شود. در دهه‌ي 1330 به همراه ياران خود در گروه شيعيان به فعاليت‌هاي فرهنگي- مذهبي مشغول مي‌شود و در مسائل سياسي دخالت نمي‌كند.
از آنجايي كه وي در جريان مبارزات فداييان اسلام و آيت‌الله کاشاني قرار مي‌گيرد، به فعاليت‌هاي سياسي هم کشيده مي‌شود و با آغاز نهضت امام‌خميني(ره) در زمره‌‌ي ياران وي درمي‌آيد. با مشاهده‌ي اولين اعلاميه‌ي امام(ره) سخت تحت‌تأثير قرار مي‌گيرد و از اين زمان با اشتياق وصف‌ناپذيري به همراه دوستان خود، تکثير و توزيع اعلاميه‌هاي امام را آغاز مي‌كند. شهيد لاجوردي در سال‌هاي تبعيد امام به دليل فعاليت‌هاي مبارزاتي سه بار دستگير و به زندان محکوم مي‌شود و مورد شکنجه قرار مي‌گيرد.
يکي از ويژگي‌هاي منحصر به فرد وي مقاومت در برابر شکنجه‌هاي سنگين ساواک بود که هيچ‌گاه نتوانستند از وي اعتراف بگيرند؛ به طوري که وي را «مرد پولادين زندان‌ها» لقب دادند. لاجوردي بلافاصله پس از اينکه از زندان آزاد مي‌شد، به فعاليت‌هاي خود ادامه مي‌داد. وي در معيت بزرگ‌مرداني چون شهيدصادق اماني و شهيدمهدي عراقي به تشکيل جمعيتي مبارز با عنوان «هيئت‌هاي مؤتلفه‌ي اسلامي» دست يازيد که يکي از تشکل‌هاي مؤثر در تبليغ و ترويج پيام امام و پيشبرد نهضت انقلابي ايشان به شمار مي‌رفت و تا کنون نيز پابرجاست.
شهيد لاجوردي در دوران پس از پيروزي انقلاب اسلامي‌نقش فعالي ايفا کرد و با توجه به شناخت جريانات سياسي کشور، در سمت دادستاني نظام جمهوري اسلامي قرار گرفت و در برخورد با جريانات فکري و سياسي ضدانقلاب وظيفه‌ي سنگيني پذيرفت. وي به تعقيب و خنثي‌کردن توطئه‌هاي گروهک‌هاي معاند سياسي، به‌ويژه گروهک فرقان و منافقين پرداخت و در اين زمينه تلاش‌هاي فراواني كرد. بدين‌ترتيب لاجوردي عهده‌دار حفظ و حراست از نظام نوپاي جمهوري اسلامي‌گرديد و توانست گروهک‌هاي منافقين و فرقان را از بين ببرد.
مقارن با پايان جنگ تحميلي، لاجوردي به رياست سازمان زندان‌هاي کشور منصوب شد و با توجه به شرايط دشوار زماني و مشکلات عديده‌اي که پس از جنگ گريبانگير جامعه ايران شده بود، توانست هم در عرصه‌ي تربيت و بازپروري مجرمين و هم در عرصه‌ي مديريت سازمان زندان‌ها به توفيقات زيادي دست پيدا کند. وي در سال1376 ش از رياست سازمان زندان‌ها، و اقدامات تأميني تربيتي کشور استعفا داد و بار ديگر به حجره‌ي کوچکش در بازار تهران بازگشت. شهيد لاجوردي در اول شهريور 1376 ش توسط علي اصغر غضنفرنژاد و علي اکبر اکبري ده بالايي از اعضاي گروهک منافقين مورد سوء قصد قرار گرفت و به شهادت رسيد.
