آیت‌الله علی قدوسی
پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ آیت‌الله علی قدوسی در سال 1306 در نهاوند از توابع استان همدان در خانواده‌ای مذهبی و روحانی به دنیا ملااحمد به دلیل زمینه‌ی خانوادگی و عشق و علاقه به تحصیل علوم دینی به نجف اشرف مهاجرت كرد و دروس حوزوی را در محضر آیت‌الله میرزای شیرازی و آیت‌الله ملا كاظم خراسانی تحصیل نمود.
در جریان نهضت ملی شدن صنعت نفت به دلیل نزدیكی فكری به جمعیت فدائیان اسلام به آنها پیوست و یك دوره‌ی آموزش نظامی را در كوه‌ها گذراند و در تظاهرات‌ها نقش فعالی ایفا كرد. او در این جریان به مخالفت حزب توده و ملی‌گرایان با روحانیت پی برد. بعد از كودتای 28 مرداد به تحصیل علوم حوزوی ادامه داد. با شركت در دوره درس خارج آیت‌الله بروجردی و اصول آیت‌الله خمینی مراحل موفقیت در كسب علوم اسلامی را سپری كرد و دوره درس فلسفه علامه طباطبایی را فراگرفت و از جمله شاگردان دروس اصول فلسفه و روش رئالیسم استاد شد.
او با پشتكار و تلاش بی‌وقفه موفق شد تا قبل از وقایع خرداد 1342 دروس حوزه را تمام كرده و درجه اجتهاد را كسب نماید. او مورد اعتماد علمای حوزه علمیه قرار گرفت و به عضویت هیئت مدرسین حوزه علمیه درآمد. بعد از وقایع خرداد 1342 و دستگیری امام خمینی و عده دیگری از علما، ایشان با همكاری برخی از علمای حوزه علمیه در اسفند 1342 تلگرافی تنظیم كرده و ضمن انتقاد از تجاوز دولت‌وقت به حریم دین، ساحت روحانیت و عدم رعایت قانون اساسی، اعتراض خود را به ادامه زندانی‌شدن علما ابراز كرده و خواهان آزادی امام خمینی شد.
به دعوت دكتر بهشتی برای مدیریت مدرسه حقانی در سال 1345 مدیریت مدرسه را قبول كرد و برنامه‌های اسلامی خود را تا سال 1357 ادامه و به اجرا در كنار مدیریت مدرسه و برای رفاه طلاب یك مركز اقتصادی به وجود آورد و همچنین مركزی دینی را برای آموزش زنان مسلمان ایجاد و برای اولین بار در حوزه، علاوه بر دروس طلبگی دروس ریاضی و انگلیسی را جزو دروس اجباری قرار داد.
به منظور برطرف كردن مشكلات اقتصادی طلاب مدرسه حقانی، آیت‌الله قدوسی با همكاری محمد آل‌‌اسحاق مقدمات تأسیس شركت تولیدی و اقتصادی «سهامی رفاه طلاب» را فراهم آورد.
در اواخر سال 1357 به همراه آیت‌الله جنتی برای بررسی مشكلات به اصفهان رفت و بعد از یك ماه به تهران برگشت و به عضویت ستاد تبلیغات انتخاب شد . با پیشنهاد روحانیون حوزه علمیه، امام طی حكمی آیت‌الله قدوسی را به مسئولیت اداره‌ی امور ستاد انقلاب قم منصوب كرد. ایشان موفق شد كه اوضاع قم را به حالت عادی بازگرداند.
با بروز تشنجات سیاسی و حالت بحرانی بعد از پیروزی انقلاب، امام خمینی با آگاهی كامل از دقت در مدیریت و تسلط آیت قدوسی بر فقه اسلامی در 15 مرداد 1358 ایشان را به سمت دادستان كل انقلاب اسلامی منصوب كرد . سرانجام عناصر گروهك منافقین برای به شهادت رساندن افراد محوری انقلاب با بمب‌گذاری در دفتر دادستانی كل انقلاب در ساعت 8:40 دقیقه‌ی بامداد روز 14 شهریور 1360 آیت‌الله قدوسی را ترور كردند. ایشان با كمك امدادگران به بیمارستان 501 ارتش و بعد از آن به بیمارستان شهدا كه از امكانات بیشتری برخوردار بود منتقل شد، ولی به دلیل شدت جراحات در ساعت 2:30 دقیقه‌ی همان روز به شهادت رسید و در محوطه‌ی حرم مطهر حضرت معصومه (س) به خاك سپرده شد.
