معرفی کتاب خاطرات «ام‌الاسراء»
پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ خانم بهجت افراز، از بانوان انقلابی که مدت‌های مدید در اداره امور اسراء و مفقودین خدمت کرد، دار فانی را وداع گفت. به این بهانه، کتاب خاطرات وی که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی چاپ و منتشر شده است برای استفاده علاقمندان معرفی می‌شود.
چنان که در مقدمه این اثر آمده است: «در خاطرات خانم افراز، ناگفته‌هايي از دو خواهر ناكام ـ محبوبه و رفعت ـ قربانيان سازمان مخوف منافقان بازگو گرديده است كه تاكنون با چنين شرح و بسط انتشار نيافته بود. همچنين در خاطرات خانم افراز گوشه‌هايي از فعاليت‌هاي فرهنگي مدرسه رفاه بيان مي‌شود؛ ضمن اينكه فعاليت‌هاي فرهنگي راوي در ايام انقلاب و بعد از آن، به‌ويژه ارائه خدمات به اسرا و مفقودان در هلالاحمر جمهوري اسلامي ايران، مرور گرديده است.»
مديريت مجتمع زينب(س) كرج در سال‌هاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي و شروع جنگ تحميلي رژیم بعث عليه ايران كه بخشي از خاطرات خانم افراز را تشكيل مي‌دهد، ما را با فعاليت گروهك‌هاي ضدانقلاب در مدارس و همچنين چگونگي جمع‌آوري كمك‌هاي مردمي براي ياري‌رساني به جبهه‌هاي جنگ در آن ايام آشنا مي‌كند. همچنين خاطرات وي درباره فعاليت در سفارت جمهوري اسلامي ايران در هند نيز اطلاعات تازه‌اي در اين زمينه به دست مي‌دهد.
کتاب خاطرات ام‌الاسراء شش فصل دارد؛ فصل اول بهعنوان «زندگي در جهرم» كه به ده بخش تقسيم شده است، به مسائل مختلف زندگي وي مانند خانواده و فضاي مذهبي آن، چگونگي تحصيل در مكتب‌خانه، دبستان و اخذ ديپلم از دانشسراي تربيت معلم شيراز و اشتغال به تدريس در مدارس شهر جهرم و شيراز پرداخته است و تا سال 1346 را دربرمي‌گيرد.
فصل دوم يكي از مهم‌ترين فصل‌هاي خاطرات وي مي‌باشد كه به دو بخش بهنام‌هاي «انتقال به تهران» و «مدرسه رفاه و مدارس دولتي» تقسيم شده است و به چگونگي اقامت آنها در تهران و تدريس خانم افراز و خواهرانش در مدرسه رفاه مي‌پردازد. فصل سوم هم شامل بخش محدودي از خاطرات خانم افراز درباره چگونگي فعاليت خواهرانش در سازمان مجاهدين خلق است.
در فصل چهارم، خانم افراز به ذکر خاطرات خود از رخدادهاي انقلاب اسلامي در سال 1357 و مراسم استقبال از امام و پيروزي انقلاب اسلامي در بهمن آن سال می‌پردازد. مديريت او در مجتمع آموزشي زينب(س) و فعاليت او در سفارت جمهوري اسلامي ايران در هند مباحث دیگری از این فصل است.
فصل پنجم فعاليت او در جمعيت هلالاحمر و تأسيس اداره امور اسرا و مفقودان را دربرمی‌گیرد و فصل ششم كه آخرين بخش كتاب مي‌باشد، به چگونگي ارتباط با اسراي ايراني در عراق پرداخته است و درباره برخي از نامه‌هاي تكان‌دهنده آنها، برنامه‌هاي معنوي اسرا در اردوگاه‌هاي بعثی، بازگشت آنها به ايران و تشكيل ستاد آزادگان جهت رسيدگي به امور نيز مطالبي آمده است.
کتاب خاطرات ام‌الاسرا، تدوین حکیمه امیری، از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی، برای اولین بار در سال 1387 چاپ شده است.
