شکست توطئه غرب در ماجرای میکونوس
پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ حدود ساعت 11 شب 26 شهریور1371 (17 سپتامبر سال 1992) یك عملیات تروریستی در رستوران میكونوس واقع در خیابان راگراستراسه در منطقه ویلمرسدورف برلین، با جوسازی غرب به بحرانی علیه ایران بدل شد. در این عملیات، مهاجمین مسلح، جلسه اعضای حزب منحله دموکرات کردستان در این رستوران را بر هم زده و دبیر کل این حزب را ترور کردند.
به دنبال این حادثه، دادگاه برلین طی یك حكم مغرضانه و بدون استناد، ایران را مسئول مستقیم این تیراندازی خواند. متعاقب آن بلافاصله سفرای اروپایی از ایران خارج شدند اما طولی نکشید که در پی موضعگیری قاطع رهبر معظم انقلاب اسلامی، ناچار شدند به تهران بازگردند. بدین ترتیب بحران میکونوس، با تدبیر رهبر معظم انقلاب اسلامی حل شد.
دادگاه میکونوس
در 27 می 1993 برابر با 6 خرداد 1372، الکساندر فن اشتایل، دادستان کل آلمان، درباره ماجرای میکونوس علیه ایران اقامه دعوی کرد. این ادعانامه که در روزنامه "زوددیچه سایتونگ" به چاپ رسید فاقد دقتهای حقوقی لازم بود و تلاشی عامدانه برای متهم ساختن ایران محسوب میشد.[1]
دادگاه میکونوس در 27 اکتبر همان سال تشکیل شد و حدود چهار سال به طول انجامید. آنچه در این ماجرا مهم به نظر میرسید این بود که سه تن از مقتولین رستوران میکونوس با اسامی جعلی وارد آلمان شده بودند و دولت آلمان نیز کاملا از این موضوع مطلع بود. نکته دیگر این که از 20 نفر دعوت شده به این جلسه تنها 6 تن به رستوران مذکور رفتند و از آن شش نفر هم دو نفر در جریان تیراندازی حتی کوچکترین جراحتی برنداشتند. و این نکاتی بود که در دادگاه کاملا مسکوت ماند.
دادگاه میکونوس کاملا سیاسی برگزار شد و فاقد هرگونه مدرک معتبر بود. روند سیاسی این دادگاه زمانی به اوج خود رسید که دادگاه برخی افراد را به عنوان شاهد دعوت کرد تا بر ضد ایران شهادت دهند. یکی از این شهود ابوالحسن بنیصدر، رئیسجمهور معزول و فراری بود که در تابستان 1360 به همراه سرکرده سازمان منافقین از ایران گریخته بود و دیگری منوچهر گنجی، آخرین وزیر آموزش و پرورش رژیم پهلوی بود که در جهت براندازی جمهوری اسلامی، سازمانی تحت عنوان"درفش کاویانی"ایجاد کرده بود.[2]
دست آخر دستگاه قضایی آلمان رای نهایی خود را در آوریل 1997 (10 فروردین 1376) صادر کرد. در ضمیمه این رای، دولت ایران به طور ضمنی متهم به مشارکت در ماجرای میکونوس شده بود. این در حالی بود که هیچ سند و مدرکی در این رابطه در دست نبود و دادگاه نیز به هیچ سندی در این رابطه استناد نکرده و فقط ادعاهایی را طرح کرده بود.[3]کاملا مشخص بود که یکی از اهداف دادگاه، انزوای ایران بود. دادگاهی که کاملا از امریکا بازی خورده بود.
تقریبا یک سال قبل از صدور حکم دادگاه میکونوس، روزنامه "فرانکفورتر آلگمانیه" با انتشار مطلبی، از تلاش "طولانی مدت" امریکا در جهت انزوای ایران پرده برداشت. این مطلب با استناد به اسناد محرمانه دفتر صدراعظم آلمان مدعی شده بود: «طی دهه گذشته واشنگتن مکررا از آلمان خواسته بود تا از سیاست امریکا در قبال ایران پیروی کند.» به گزارش این روزنامه در 14 مارس، در جریان کنفرانس شرم الشیخ، رئیس جمهور امریکا و وزیر امور خارجه این کشور از اروپائیان خواستند تا به "گفتگوهای انتقادی" با ایران پایان دهند. این گزارش ادامه داده بود: «طبیعتا بهترین دستاورد برای واشنگتن این است که کشورهای متحد آن در این سوی آتلانتیک روابط خود را کاملا با ایران قطع کنند.»
متعاقب صدور رای دادگاه میکونوس، مقامات ایرانی قویا اتهامات نادرست و موهوم دستگاه قضایی آلمان را رد کردند. حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی رئیسجمهور وقت ایران در یک مصاحبه با مجله اشپیگل ادعاهای مطروحه در دادگاه برلین را بیاساس خواند و تاکید کرد: «ما با هر نوع تروریسم مخالفیم.» به دنبال آن، در شهرهای مختلف ایران موجی از تظاهرات در اعتراض به اقدامات کشورهای اروپایی و امریکا رخ داد که در آنها مردم اقدامات اسرائیل امریکا و دستگاه قضایی آلمان را محکوم کردند.
خروج سفرای اروپایی از ایران
به دنبال جوسازیها در دادگاه میکونوس علیه ایران و به منظور تحت فشار قرار دادن جمهوری اسلامی، در بهار سال 1376، 13 كشور اروپایی سفرای خود رااز ایران خارج كردند.[4]
در وهله اول پیتر هارتمن قائم مقام وزیر امور خارجه آلمان، تصمیمات دولت مطبوع خود را به شرح زیر اعلام کرد: 1- فراخواندن سفیر آلمان از ایران؛ 2- تعلیق سیاست گفتگوی انتقادی با ایران؛ 3- اخراج عوامل دولت ایران از خاک آلمان و 4- توقف تبادل دیدارها در سطح وزیر.
به دنبال اعلام مواضع آلمان، اتحادیه اروپا هم موضع خود را اعلام کرد که همان تصمیمات دولت آلمان بود و سفرای اتحادیه اروپا نیز متقابلا از ایران فراخوانده شدند.
حجتالاسلام ناطق نوری شرایط آن روزها را اینگونه روایت میکند: «روابط ما با اروپا به کلی در قضیه دادگاه میکونوس قطع شد. اتحادیه اروپا و همه کشورهای اروپا موضع گرفتند، همه سفرای خود را فراخواندند... ماهها ارتباط ما با همه این کشورها به طور کامل قطع بود.»[5]
واکنش قاطع ایران
این حركت در اصل به منظور منزوی كردن ایران و با این دورنما كه جمهوری اسلامی دچار چالش خواهد شد صورت گرفت. اما با روشنگریهای قاطعانه رهبر انقلاب، این توطئههای غرب و در راس آن امریکا با شکست مواجه شد.
در 27 فروردین 1376، آیتالله خامنهای، رهبر معظم انقلاب اسلامی در ديدار جمعى از فرماندهان و پرسنل ارتش به اقدامات مغرضانه کشورهای غربی واکنش نشان داده و فرمودند: «به نظر من، ملت ايران در اين روزها، يکي از شيرينترين و زيباترين درسهاي خود را گرفت. در همين دادگاهي که در آلمان براي قضاياي قهوهخانهاي تشکيل شد، آمدند مسائل را سرهم بندي کردند و به خيال خودشان خيمه شب بازياي پرداختند! اين، براي ملت ايران عرصه خيلي خوبي شد و درس خيلي مهمّي بود که بفهمند استکبار يعني چه و دولتهاي مستقل و به اصطلاح بزرگ عالَم، در دنيا چه کارهاند. اين خيلي مهمّ است...»
رهبر معظم انقلاب ادامه دادند: «البته ميدانيد که اين طور قضايا، براي ما ملت ايران تجربه جديدي نيست و بارها اتّفاق افتاده است. شلوغ کردند، جنجال آفريدند، به خيال خودشان عليه دولت جمهوري اسلامي دست به يکي کردند، گاهي سفرايشان را بردند و گاهي اولتيماتوم دادند. براي ما اين چيزها تازه نيست... يک صورتسازي به اسم کار قضايي کردند که به نظر ما آنچه در اين دادگاه مطرح شده است، بيارزش و بياعتبار است... ملت ايران مگر با اين حرفها تسليم ميشود؟ بدانند، اگر همه اروپا هم با ايران فاصله پيدا کند، قطع رابطه کند، يا هر چه بشود، ملت ايران به اعتماد اروپا و آسيا و اين و آن، به اين ميدان قدم نگذاشته است که با رفتن آنها احساس خالي بودن پشت خود را بکند...»
رهبر معظم انقلاب اسلامی در یك واكنش صریح دیگر در 10 اردیبهشتماه همان سال، حجت را برای غربیان تمام كردند. ایشان در ديدار جمع كثيرى از كارگران و معلّمان فرمودند:«به خيال خودشان، دولت ايران را ميترسانند و ميگويند ما گفتگوهاي انتقادي را قطع ميکنيم. به درک که قطع ميکنيد! اگر انتقادي هست، ما از شما انتقاد داريم...»
آیتالله خامنهای در واکنش به خروج سفرای اروپایی از ایران بعد از رای دادگاه میکونوس نیز فرمودند: «در مرحله اوّل، سفير آلمان را فعلا تا مدّتي نبايد راه بدهند که به ايران بيايد. بقيه هم که ميخواهند به عنوان يک حرکت به اصطلاح آشتي جويانه برگردند، مانعي ندارد. خودشان رفتهاند، خودشان هم برميگردند. ديدند که رفتنشان هيچ اهميتي ندارد...»ایشان تاکید کردند: «... کساني که ميخواهند با ايران ارتباط داشته باشند، بايد بدانند که اگر ارتباط، ارتباط استکباري شد، ملت ايران پس خواهد زد.»[6]
سرانجام ماجرای میکونوس: شکست غرب در برابر ایران
پس از این سخنرانی کوبنده رهبر انقلاب، کشورهای غربی متوجه شکست خود شدند و به این ناکامی اعتراف کردند."پیتز اشتراک"رهبر پارلمانی حزب سوسیال دموکرات آلمان، از جمله افرادی بود که به شکست توطئههای غرب علیه ایران اعتراف کرد. وی تصمیم ایران مبنی بر عدم پذیرش سفیر آلمان را یک رسوایی بزرگ و شکست برای دولت آلمان خواند. سخنگوی سیاست خارجی حزب سوسیال دموکرات آلمان نیز، اظهارات رهبر ایران مبنی بر نپذیرفتن سفیر آلمان را به مثابه"یک سیلی بر صورت کشورهای اروپایی"خواند. سخنگوی وزارت خارجه آلمان نیز این تصمیم دولت ایران را غیرمنتظره و شوکآور توصیف کرد.[7]
به گزارش روزنامه کیهان، بهت و سردرگمی کشورهای اروپایی پس از اعلام موضع قاطع رهبر انقلاب، در صحنه سیاست جهانی بسیار نمود داشت. به نوشته این روزنامه، مطبوعات آلمان اذعان کردند که واکنش ایران موجب"بزرگترین آبروریزی برای اروپا"شد.
رادیو لندن، این موضعگیری را یک پیروزی برای ملت ایران و یک ناکامی برای اروپا دانست. رادیو آلمان نیز موضعگیری رهبر انقلاب را غافلگیر کننده و هوشیارانه خواند. روزنامه"هانوفش الگماینه"هم در این رابطه نوشت: «سیاست آلمان در قبال سیاست ایران با شکست روبرو شد و قضیه را واضحتر از ممانعت ورود سفیر آلمان به تهران نمیشد ظاهر ساخت.» روزنامه"نویهراین سایتونگ"نیز در این رابطه نوشت: «برای سیاست پوسیده اتحادیه اروپا در قبال ایران، آبروریزی بزرگتر از این نبود.»"فرانکفورتر روندشاو"هم شرمساری کشورهای اروپایی را تنها نتیجه دادگاه میکونوس دانست.[8]
اما شکست بزرگتر كشورهای غربی زمانی بود كه آنها تصمیم گرفتند به منظور كاستن از رسوایی ماجرای میكونوس، سفرای خود را به تهران بازگردانند، از این رو در 23 آبان 1376 سفيران كشورهای اتحاديه اروپا كه در پي بحران ميكونوس از ايران خارج شده بودند، به تهران بازگشتند. روزنامه جمهوری اسلامی، بازگشت سفرای کشورهای اروپایی را «عقبنشینی اروپا در برابر جمهوری اسلامی ایران» خواند.[9]
رسانههای غربی نیز بازگشت سفرای اروپایی را"بزرگترین شکست غرب"دانستند. رادیو دولتی لندن طی گزارشی، بازگشت سفیران اروپایی به تهران را پیروزی ایران تلقی کرد. رادیوی رژیم صهیونیستی هم اعتراف کرد که بازگشت سفیر آلمان بعد از بقیه سفرا، نشانه به کرسی نشستن خواستههای جمهوری اسلامی است. روزنامه کیهان نیز به نقل از مطبوعات آلمان نوشت: «آلمان برای بهبود روابط با ایران بهای سنگینی پرداخت.»
بدین ترتیب بار دیگر، غرب به سردمداری امریکا، شکست سختی در برابر ملت ایران متحمل شد؛ شکستی که برای آنها خفتبار بود. رهبر معظم انقلاب اسلامی در 16 مرداد 1390 بار دیگر شکست حقارتبار غرب در ماجرای میکونوس را یادآور شده و آن را"سیلی سخت"ملت ایران به اروپائیان تعبیر کردند: «سر قضیه قهوهخانه میکونوس دادگاه تشکیل داد، مسئولین درجه یک کشور را در آن دادگاه متهم کرد! دولتهای اروپائی با آنها همدست شدند، همهشان سفرای خود را از تهران فراخوانی کردند؛ اینها که یادمان نرفته. خواستند سیلی بزنند، البته سیلی سختتری خوردند. از همین حسینیه آنچنان سیلیای خوردند که بعد تا مدتها دنبال علاجش بودند...»
1-حزب دموکرات کردستان، تهران: موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، ص 566
2-حزب دموکرات کردستان، ص 568 و 569.
3-بررسی روابط ایران و آلمان، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک، ص 210
4-سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دوران سازندگی، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ص 227
5-خاطرات حجتالاسلام ناطق نوری، ج دوم، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ص 179
6-روزنامه کیهان، 11 اردیبهشت 1376، ص 14
7-همان، ص 3
8-روزنامه کیهان، 13 اردیبهشت 1376، ص 3
9-روزنامه جمهوری اسلامی، 24 آبان 1376، ص 1 و 2