پیروزی در کربلای 5 ؛ گامی پس از ناکامی
پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ اندکی از آغاز عملیات کربلای چهار نگذشته بود که با آشکار شدن علائمی مبنی بر لو رفتن عملیات، متوقف شد. به گفته سردار شهید همدانی: «وقتی عملیات شروع شد بعد از 24 ساعت فرماندهان سریع جلسه گذاشتند که من هم بودم. به من به عنوان یکی از فرماندهان لشکرقدس مأموریت دادند که به ساحل اروندرود رفته و یک جمع بندی نمایم و درجلسه گزارش دهم. من گزارش خود را دادم، فرماندهان قرارگاه متوجه شده و عملیات را متوقف کردند...»
با توقف عملیات، تبلیغات رژیم بعث شروع شد.
سردار همدانی ادامه میدهد: «درحالی همه مردم و مسئولان مملکت و نظام منتظر یک
عملیات بزرگی بودند، خبر لغو عملیات یک مقداری تکان دهنده بود. از سوی دیگر عراق
هم شروع به تبلیغات و برپایی جشن نمود که عملیات را ناکام کرده و رزمندگان ایران
شکست خوردند؛ حتی در بصره و بغداد به نشانه پیروزی توپ شلیک کردند و رادیو و
تلویزیون عراق هم جشن و پایکوبی مردم عراق را نشان میداد. صدام نیز پیام تبریک
فرستاد و [بعثیها] اعلام کردند که تلفات سنگینی به نیروهای ایرانی وارد شده است...
عراقیها جشن گرفتند و صدام به فرماندهان مدال افتخار میداد که از تلویزیون پخش میشد
و از اینکه عملیات ادامه پیدا نکرده، سرمست بودند و به نیروها مرخصی دادند.»
درحالی که رژیم بعث سرگرم تبلیغات و جنگ روانی
علیه ایران بود، فرماندهان جنگ به سرعت تشکیل جلسه دادند. به گفته سردار همدانی در
این جلسه نظرات مختلفی مطرح شد، «یکی میگفت دیگر نمیتوان
عملیات انجام داد و آن یکی میگفت غرب کشور برویم و دیگری اظهار میکرد که نیروها
مأموریتشان تمام شده
و دیگر حاضر نیستند در منطقه باشند... نهایتاً همه به جمعبندی رسیدیم که هرچه
امکانات و لشکرهای نیروی زمین سپاه در منطقه پشت شلمچه و منطقه عمومی خرمشهر داریم،
امکان جابه جایی نیست چون اگر بخواهیم جابهجا شویم، عملیات به تأخیر میافتد و به
ناچار به دو سه ماه دیگر موکول میشود. بنابراین به این نتیجه رسیدیم که همان جا
باید ادامه بدهیم، اما منطقه عملیات کربلای 4 را عوض کرده و آن را به
شلمچه آوردیم... بحمدالله منطقه به سرعت آماده شد و لشکر ما در سازمان رزم قرارگاه
نجف قرار گرفت. همه یگانها پای کار رفتند و قرار شد که یگانها موج به
موج جلو بروند.»
19 دیماه 1365، عملیات کربلای 5 شروع شد. اولین
شب عملیات رزمندگان اسلام توانستند تا سهراهی «میدان امام رضا(ع)» پیشروی کنند. از
آنجا نیز چنانکه سردار همدانی میگوید: «به سمت جلو بچهها قدم به
قدم جنگیدند و خون ریخته شد و عملیاتی به تمام معنی و صددرصد فنی و حرفهای بود، یعنی
اگر از ما بپرسید سربازان حرفهای جنگ در طول هشت سال کجا بودند؟ میگویم در عملیات
کربلای 5 بودند. رزمندگان خوب عبور کردند و در روز هم میجنگیدند بهطوری که فردای
عملیات رزمندگان توانستند از یک بخش کمین دشمن عبورکنند و به بعضی از خطوط عراقیها برسند....
درعملیاتهای دیگر
معمولاً روزها نمیجنگیدیم و فقط شبها عملیات انجام میدادیم ولی در
عملیات کربلای5 ما شب و روز میجنگیدیم وکسی آرام و قرار نداشت، چون همه بچهها دارای انگیزه
بودند، از طرفی این عملیات با سرنوشت و گذشته همه
عملیاتهای ما گره خورده بود... بچهها تا شب جنگیدند و این نبرد تا فردا ظهر
ادامه یافت و بعد از آن، جزیره کاملاً پاکسازی و روز سوم کاملاً در اختیار ما بود،
در حالی که قبلاً عراقیها اجازه نداده بودند ما وارد شویم اما یک
دفعه رخنه ایجاد کرده بودیم، و بعد از آن وارد جزیره
دوم یعنی امالطویل شدیم و آنجا هم تصرف شد.»
بدین ترتیب، بلافاصله بعد از کربلای 4، عملیات
کربلای 5 از سوی فرماندهان جنگ طرحریزی شد. این عملیات که یکی از بزرگترین عملیات
رزمندگان در طول جنگ تحمیلی به شمار میآمد، به فاصله چند روز بعد از کربلای 4 با
وجود وضعیت سخت آن روزها و کمبود تجهیزات کلید خورد و دستاوردهای فراوانی هم به
همراه داشت.
در این علمیات، قویترین پدافند دشمن که با
کمک مستشاران خارجی ایجاد شده بود تا عمق 9 کیلومتری خاک عراق در هم شکسته شد.
علاوه بر این، 81 تیپ و گردان از دشمن بعثی به طور کامل و 34 تیپ دیگر به میزان 50
درصد آسیب دید، ده درصد از نیروهای هوایی رژیم بعث منهدم شد و سنگینترین تلفات
انسانی به ارتش دشمن وارد شد.
بازسازی نیروها بعد از کربلای 4 و انجام
عملیاتی با وسعت و دستاوردهای کربلای 5، باعث حیرت همگان شد به طوری که به اذعان
روزنامه آبزِرِور چاپ پاریس «برای اولین بار از آغاز جنگ تاکنون، ناظران و
کارشناسان غربی در مورد امکانات دفاعی عراق دچار تردید شدهاند.»
رادیو بی. بی. سی با اشاره به این پیروزی بزرگ
بیان کرد: «موفقیت ایران در عبور از دریاچه ماهی، یک بار دیگر توانایی ایران در
عبور از آبراهها را نشان میدهد». هفتهنامه نیوزویک هم با اشاره به ابعاد این
پیروزی اعلام کرد: «تهاجم ایرانیها در نزدیکی بصره، حداقل یک چیز را در خصوص جنگ
ایران و عراق تغییر داده و آن این مساله است که برای اولین بار طی چند سال گذشته،
این احتمال را که یک طرف حقیقتاً بر دیگری پیروز شود، مطرح ساخته است.»
