نقش مردم در مقابله با حزب خلق مسلمان
پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ حزب خلق مسلمان که به هواداری از آیتالله سید کاظم شریعتمداری مشهور بود، اگر چه در ظاهر با هدف تداوم آرمانهای انقلاب اسلامی تاسیس گردید اما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی شیوهای متفاوت در پیش گرفت؛ این حزب با امام خمینی، اندیشه ولایت فقیه، قانون اساسی، مجلس خبرگان و ... به مخالفت برخاست و اعضای حزب مذکور وقتی موفق نشدند پایگاه اجتماعی درخوری برای حزب خود کسب کنند، در آذر ماه 1358 اقدام به تحرکات میدانی نمودند. اما این اقدامات آنها با واکنش شدید مردم روبه رو شد. تا جایی که خروش مردم، باعث انحلال این حزب گردید.
بازپسگیری رادیو و تلویزیون توسط مردم
یکی از مواجهههای مردم تبریز با حزب خلق مسلمان، مقابله با این حزب در تصرف رادیو و تلویزیون بود. اعضای حزب خلق مسلمان در نخستین اقدامات خود، پس از برگزاری همهپرسی قانون اساسی و حضور مردم در این صحنه، به بهانه دفاع از مرجعیت به ایجاد آشوب و اغتشاش دست زدند. سران این حزب در 15 آذر 1358 با اعزام عدهای مسلح رادیو و تلویزیون تبریز را به اشغال خود درآوردند. آنان به مدت چهار الی پنج روز توانستند رادیو و تلویزیون را در اشغال خود نگه دارند. اما دیری نپایید که سیل مردمی علیه حزب خلق مسلمان به خیابانها سرازیر شد و توانست رادیو و تلویزیون را از اشغال آنان خارج کند.
سید حسین موسوی تبریزی که در آن سالها ریاست دادگاه انقلاب را بر عهده داشت در خاطرات خود در مورد موج مردمی در بازپسگیری رادیو و تلویزیون میگوید: «...به همراه دوستان حرکت کردیم به طرف تلویزوین و مردم هم دنبالمان آمدند و شعار میدادند. 10-15 هزار نفر بیشتر بودند و در راه هم مردم میپیوستند. از بازار تا تلویزیون پنج شش کیلومتر فاصله بود و ما پیاده با شعار به طرف آنجا میرفتیم. در دانشگاه تبریز که نزدیک تلویزیون هست من سخنرانی کردم. دانشجوها هم به ما پیوستند. بدون درگیری مسلحانه و خونریزی، تلویزیون را گرفتیم.»
شهید احد علافی نیز که در آن روزها از اعضای سپاه پاسداران بود در خاطرات خود درباره چگونگی بازپسگیری رادیو و تلویزیون به دست مردم میگوید: «به کمک مردمی که هواداران انقلاب بودند به محل رادیو و تلویزیون حملهای شد و آنجا دیگر برای همیشه از کنترل حزب خلق مسلمان خارج گشت.»
در 14 دیماه 1358 حزب خلق مسلمان بار دیگر اقدام به تحرک کرد که این اقدام، با حمله به بیت امام خمینی در قم و نیز تصرف صدا و سیمای مرکز تبریز ابعاد گستردهای یافت. بعد از ظهر همان روز و به دنبال انتشار درگیریهای قم، تبریز بهشدت متشنج شد. در این روز در سطح شهر تبریز شایعهای پخش شد که در قم به منزل آیتالله شریعتمداری حمله شده است. در پی این شایعه اعضای حزب خلق در حالی که عکسهایی از آیتالله شریعتمداری را در دست داشتند، با سر دادن شعار، به سوی سازمان رادیو و تلویزیون حرکت کردند و در ساعت 5 بعد از ظهر 14 دی این محل را به اشغال خود درآوردند.
مهندس محمدعلي ذبيحيان در خاطرات خود درباره این حادثه میگوید: «يك روز وقت غروب، حزب خلق مسلمان حمله و براي دومين بار راديو و تلويزيون را تصرف كرد. من شنيدم و سريع به مسجد رفتم و بين نماز مغرب و عشا خدمت شهيد مدني رسيدم و گفتم خلق مسلمانيها مجدداً راديو و تلويزيون را تصرف كردهاند. [شهید مدنی] گفتند: اجازه بده من نماز عشاء را بخوانم. نماز را كه خوانديم، خودشان بلند شدند و گفتند: مسلمين به سمت راديو تلويزيون بروند كه دست اجانب به آنجا نرسد. افرادي كه در مسجد بودند، بلند شدند و حركت كرديم. تعدادمان زياد نبود و شايد 100 نفر هم نميشديم... خيلي جالب بود. آقا گفته بودند نترسيد و ما هم طوري حركت كرديم كه وقتي به سه راهي رسيديم، نگهبانهاي مسلح آنها همگي فرار كردند و ما بدون هيچگونه خسارتي، راديو تلويزيون را تصرف كرديم، منتهي از داخل ساختمان تيراندازي كردند و يكي دو نفر مجرح شدند.»
بنابر گزارش روزنامه اطلاعات، هر چند رادیو و تلویزیون ساعاتی در اشغال هواداران آیتالله بود، ولی در ساعت 21 همان شب گروه کثیری از مردم در حالی که در پشتیبانی از انقلاب و امام خمینی شعار میدادند، رادیو و تلویزیون تبریز را از اشغال خارج کردند.
حمله حزب خلق مسلمان به بیت امام
پیش از ظهر 14 دی ماه 1358 نیز گروهی از طرفداران حزب خلق مسلمان که قصد تعرض به بیت امام در قم را داشتند، با واکنش شدید مردم مواجه شدند. روزنامه کیهان در این رابطه گزارش داد: «عدهای چماق به دست و مسلح به اسلحه سرد، ناگهان در ابتدای خیابان ارم و چهارراه بیمارستان فاطمی قم راه را بر وسایط نقلیه و عابران بستند و به مردم حمله کردند.» بر اساس این گزارش این عده که خود را اعضاء و طرفداران حزب خلق مسلمان معرفی میکردند، شیشههای یک داروخانه شبانهروزی را شکستند و به چند مغازه و اتومبیل خسارت وارد کردند و سپس با دادن شعارهایی به طرف بیت امام خمینی حرکت کردند که با واکنش قاطع و شدید مردم مواجه شدند.
متعاقب این حرکت، سیل عظیم مردم در سراسر کشور علیه حزب خلق مسلمان به خیابانها سرازیر شد. روزنامه کیهان در 15 دی 1358، درست یک روز بعد از واقعه مذکور گزارش داد: «در پی حوادث دیروز قم و اعلام تعطیل در این شهر بسیاری از شهرهای ایران یکپارچه تعطیل شد. گزارش در شهرهای مختلف حاکیست که کلیه مدارس، بازارها و مغازهها تعطیل است و مردم نسبت جریانات قم طی تظاهرات و راهپیمایی اعتراض میکنند.»
به گزارش کیهان «در این راهپیماییهای پرشکوه کلیه اقشار شرکت داشتند... و سخنرانیها و گردهماییهای بزرگی به خاطر محکوم ساختن حوادث قم ترتیب یافته است و همچنین جوامع روحانیت، روحانیون، انجمنهای اسلامی، استانداران، سپاه پاسداران، دانشآموزان، دانشجویان و گروههای سیاسی، اجتماعی و صنفی مختلف طی اطلاعیههایی این حوادث را محکوم کردند.»
در تهران نیز گروهی از مردم در حالیکه در حمایت از انقلاب و امام شعار میدادند، محل مرکزی حزب خلق مسلمان را در اختیار خود در آوردند. به گزارش اطلاعات «از ساعت 8 دیروز گروههای جمعیت در خیابانهای تهران به سوی لانه جاسوسی امریکا به راه افتادند و با آنکه ساعت راهپیمایی و تجمع ساعت 11 صبح ذکر شده بود در حدود ساعت ده صبح خیابانهای اطراف لانه جاسوسی امریکا، طالقانی، مبارزان و تمام خیابانهای فرعی و کوچهها مملو از جمعیت بود و سیل جمعیت از میان وسایل نقلیه که جایی برای حرکت نداشتند به سوی خیابان طالقانی سرازیر بود.» بنابر همین گزارش در پلاکاردهای مختلفی که در دست مردم بود شعارهایی مبنی بر انحلال حزب خلق مسلمان به چشم میخورد.
روزنامه جمهوری اسلامی در گزارش دیگری به تاریخ 17 دیماه، از اعتراض مردمی نسبت به فتنهگریهای حزب خلق مسلمان در ارومیه خبر داده و مینویسد: «در این راهپیمایی دهها هزار نفر از مردم مبارز ارومیه از کلیه طبقات شرکت کرده و اعمال ننگین حادثهآفرینان قم را محکوم کردند... این چنین راهپیمایی در شهرستان ارومیه بیسابقه بوده است و از لحاظ کثرت جمعیت مردم همانند راهپیمایی عاشورا و تاسوعای حسینی مینمود. در این مراسم تظاهرکنندگان شعار «نهضت ما حسینیه رهبر ما خمینیه» و «حزب خلق مسلمان حزب منافقین است» را سر میدادند.
سرانجام موج اعتراضات مردمی و درخواست انحلال حزب خلق مسلمان توسط آنها، باعث شد آیتالله شریعتمداری در روز یکشنبه 16 دی 1358 با صدور بیانیهای انحلال این حزب را اعلام کند. بدین ترتیب، با خروش مردمی، توطئههای این گروه خنثی شد.
