صدور دستور برگزاری جشنهای 2500 ساله از سوی آمریکا و اسرائیل
پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ جشنهای 2500 ساله شاهنشاهی هرچند در سال 1350 برگزار گردید، اما آنگونه كه مشخص است دستور اولیه برگزاری آن در سال 1336 و درپی توصیه دوستان روانشناس آمریكایی شاه صادر شد. چنان كه در اولین گزارش برنامه‌ها در اسفند سال 1337 چنین می‌خوانیم: «در آذر ماه گذشته به فرمان مطاع شاهنشاه مقرر گردید به مناسبت فرارسیدن دو هزار و پانصدمین سال سلطنت كوروش بزرگ... آیین یادبود این خاطره پرافتخار تاریخی برگزار گردد و از همان وقت... وزارت دربار شاهنشاهی مسئول سرپرستی اجرای برنامه‌ها و مراسم شد...»
علاوه بر این، مجمع عمومی کنگره بین‌المللی یهود، شورای اجرایی خود را در اورشلیم مأمور اداره فعالیت جهانی یهود به منظور یادبود و بزرگداشت دو هزار و پانصدمین سال تأسیس حکومت شاهنشاهی ایران به دست کوروش نمود که رئوس برنامه و فعالیتهای این شورا عبارت بودند از:
«۱ـ تشکیل کنفرانس‌هایی در کشورهای مختلف جهان به مناسبت برگزاری یادبود.
۲ـ تدوین تاریخ مربوط به کوروش براساس منابع و مآخذ تورات.
۳ـ تدوین برنامه خاصی برای تدریس در مدارس یهود.
۴ـ نام‌گذاری خیابان‌ها، میدان‌ها و مؤسسات اجتماعی در پایتخت‌ها و شهرهای مختلف جهان به نام کوروش.
۵ـ فعالیتهای مطبوعاتی بین‌المللی درباره آن یادبود.
۶ـ نام‌گذاری دو جنگل مصنوعی به اسامی کوروش کبیر و محمد‌رضا شاه (توضیح اینکه نام‌گذاری جنگل بزرگ‌ترین علامت احترام در اسرائیل است).
۷ـ تخصیص بورس‌هایی به نام کوروش کبیر در اسرائیل برای مطالعات و تحقیقات فرهنگی.»
لذا علاوه بر توصیه آمریكایی‌ها، رژیم صهیونیستی نیز در این تصمیم سهم بسزایی داشت، به این ترتیب كه در اوایل دهه 1340 (1960 میلادی) زمانی كه اسدالله علم، نخست‌وزیر وقت، برای توسعه جهانگردی در ایران از اسرائیل درخواست تهیه طرحی را داشت، «تدی كولك» رئیس اتحادیه توریستی اسرائیل و شهردار بعدی اورشلیم (بیت‌المقدس) به ریاست كمیسیون برنامه‌ریزی برای این امر برگزیده شد. «كولك» توصیه كرد كه دولت ایران ضمن تأسیس هتل‌ها، جاده‌های جدید و وسایل نقلیه مدرن در تخت جمشید(به عنوان نماد تمدن ایرانی)، باید واقعه مهمی نیز در آنجا برگزار كند تا نظر خارجیان را به این مكان و تسهیلات جدید آن جلب نماید. «کولک» بعدها اعتراف کرد که هرگز تصور نمی‌کرد اسراف‌‌کاری که در جشنهای بیست و پنجمین قرن بنیانگذاری امپراتوری ایران پیش آمد همان است که او توصیه کرد.
منبع: باستان‌گرایی در دوره پهلوی با تكیه بر جشنهای 2500 ساله (به روایت اسناد)؛ مرکز اسناد انقلاب اسلامی
