آیا تقی شهرام یک تنه بار مسئولیت تغییر ایدئولوژی سازمان را به دوش کشید؟

پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ یکی از مخاطبان در بخش «شما بپرسید» درباره فرآیند تغییر ایدئولوژی سازمان مجاهدین خلق پرسیده است: آیا تقی شهرام یک تنه بار مسئولیت تغییر ایدئولوژی سازمان را به دوش کشید یا اکثریت اعضاء به آن رسیده بودند؟

احمدرضا کریمی از اعضای جداشده سازمان مجاهدین خلق که شناخت خوبی از تقی شهرام دارد در گفت‌وگو با پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی، به این سوال پاسخ داد.

نویسنده کتاب «تقی شهرام به روایت اسناد» گفت: تقی شهرام یک تنه بار مسئولیت تغییر ایدئولوژی را به دوش نکشید بلکه ابتدا کسان دیگری از سازمان که کار تئوریک کرده بودند آن را طراحی کردند.

وی افزود: آن چیزی که تقی شهرام در مرکزیت مطرح کرد ادامه سوالی بود که در زمان رضا رضایی مطرح شد و آن این بود که چرا سازمان به آن شکل در سال 50 ضربه خورد و بعدا گرفتار کم‌کاری شد؟ در پاسخ به این سوال نقص استراتژی و ضعف تاکتیکی را مطرح کرده بودند. تقی شهرام آمد و این را ایدئولوژیک مطرح کرد.

کریمی با اشاره به اینکه اولین بار اصطلاح التقاط درباره ایدئولوژی سازمان را تقی شهرام به کار برد گفت: به دلیل اینکه مجموعه آموزش‌های سازمان مبتنی بر ماتریالیسم دیالکتیک، ماتریالیسم تاریخی و اقتصاد سیاسی مارکسیستی بود و آنها مارکسیسم را علم مبارزه می‌دانستند، بعد از مدتی به نقطه‌ای رسیدند که به قول خود تقی شهرام باید این دوئالیسم را می‌شکستند. یا باید صرفا به مذهب برمی‌گشتند و یا به مارکسیسم. لذا خیلی سوالات و مسائل برایشان مطرح شد اما تقی شهرام با زیرکی این مسائل را در سطح مسئولین سازمان و کادرها مطرح کرد.

وی ادامه داد: من در کتاب هم شرح دادم که اساسا اصطلاح کودتا که بعضی‌ها در رابطه با تغییر ایدئولوژی سازمان به کار می‌بردند صحیح نیست. چرا که کودتا در زمانی رخ می‌دهد که ریشه تغییر ایدئولوژی و مارکسیست شدن در سازمان وجود نداشته باشد در حالی که اینطور نبود و سازمان مستعد این مسئله بود. کما اینکه بسیاری از اعضای سازمان در زندان و بدون اینکه با بیرون ارتباط داشته باشند مارکسیست شدند.

احمدرضا کریمی که به مدت شش ماه از شهریور تا بهمن 1358 هم‌بندِ تقی شهرام بود در پاسخ به این سوال که چرا تقی شهرام اینقدر زود اعدام شد؟ گفت: فضای جامعه فضایی بود که به شدت ضد این جریان بود چرا که به دلیل عملکرد سازمان از سال 54 این موضوع مطرح شد که سازمان مارکسیست شده و دارد بچه مسلمان‌ها را می‌کشد.

وی افزود: در صفحات 259 تا 296 کتاب «تقی شهرام به روایت اسناد»، یک بخش به محاکمه و اعدام او اختصاص دارد. در این قسمت قضاوت‌ها و داوری‌ها نسبت به دادگاه و روند محاکمه تقی شهرام و نظرات افراد مختلف درباره اعدام او مطرح شده و من توصیه می‌کنم مخاطبان برای یافتن پاسخ این سوال، این بخش از کتاب را مطالعه کنند.