انقلاب اسلامی در همدان
شكل‌گيرى محفل‌هاى مبارزه عليه رژيم پهلوی در همدان
پس از فاجعه مدرسه فيضيه قم و ديدار اقشار مختلف مردم همدان با امام خمينى، كانون‌ها و محافل زيادى براى مبارزه با رژيم پهلوى شكل گرفت. به دنبال حادثه‌ى مذكور، عده‌اى از روحانيون مبارز همدان در منزل مرحوم حجة‌الاسلام سيداحمد حسينى اجتماع كردند و با هم عهد و پيمان بستند كه تا سرنگونى رژيم پهلوی به مبارزه ادامه دهند. بر همين اساس، مطالبى در اين خصوص پشت يك جلد قرآن كريم نوشته، همگى آن را امضا كردند.
پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ پس از فاجعه مدرسه فيضيه قم و ديدار اقشار مختلف مردم همدان با امام خمينى، كانون‌ها و محافل زيادى براى مبارزه با رژيم پهلوى شكل
گرفت. به دنبال حادثه‌ى مذكور، عده‌اى از روحانيون مبارز همدان، ازجمله:
حجت‌الاسلام سيدفاضل حسنى، سيدمحسن حسنى،سيداحمد حسينى ملايرى،شيخ فخرالدين
راحمى،شيخ احمد رحمانى و حجة‌الاسلام ابوالقاسم خواب‌نما (حسينى‌پنا)،در
منزل مرحوم حجة‌الاسلام سيداحمد حسينى اجتماع كردند و با هم عهد و پيمان
بستند كه تا سرنگونى رژيم پهلوی به مبارزه ادامه دهند. بر همين اساس، مطالبى در اين خصوص
پشت يك جلد قرآن كريم نوشته، همگى آن را امضا كردند.
روحانيون
مذكور، پس از امضاى عهدنامه‌اى كه براى مبارزه با رژيم بسته بودند، مجالس
مختلف و متعددى تحت عناوين گوناگون تشكيل دادند و به ارشاد و آگاه كردن
مردم پرداختند. يكى از اين جلسات به عنوان تفسير قرآن، در منازل روحانيون
به صورت نوبتى برگزار مى‌شد. علاوه بر مجالسى از اين قبيل، هيئت‌هاى مذهبى
نيز محل مناسبى براى فعاليت و نشر حقايق بود. در اين زمينه هيئت‌هاى
«عسكريه» و «فاطميه» فعال بودند و شب‌ها جلسه‌هايى در آنجا برگزار
مى‌گرديد.
***نقش بازاریان همدان در مبارزه با رژیم پهلوی***
بازاريان همدان
نيز حضور چشمگيرى در اين جلسات داشته، در همه حال در كنار روحانيون بودند،
چنانكه محمد ابراهيم درفشى با برگزار كردن روضه سادات در منزل خود و
دعوت از روحانيون مبارزى چون سيداحمد حسينى و حسنى موجب پيوند بيشتر
بازاريان و روحانيون مى‌گرديد.
از جمله افراد ديگرى كه در اين خصوص، فعال بودند مى‌توان از حاج جواد نوريان پارچه‌فروش، حاج محمود كتاب‌فروش، آقا خليل خياط و سيدمحمد حسينى (دباغ) نام برد. اين افراد در مواقع لازم، بازار را تعطيل و اعلاميه صادر مى‌كردند. همچنين به توزيع و پخش بيانيه‌هاى امام خمينى اقدام و محيط را براى سخنرانى واعظان مهيا مى‌كردند.
از جمله افراد ديگرى كه در اين خصوص، فعال بودند مى‌توان از حاج جواد نوريان پارچه‌فروش، حاج محمود كتاب‌فروش، آقا خليل خياط و سيدمحمد حسينى (دباغ) نام برد. اين افراد در مواقع لازم، بازار را تعطيل و اعلاميه صادر مى‌كردند. همچنين به توزيع و پخش بيانيه‌هاى امام خمينى اقدام و محيط را براى سخنرانى واعظان مهيا مى‌كردند.
*** توزیع اعلامیه های امام در همدان ***
روحانيون
و بازاريان همدان به واسطه طلاب همدانى حوزه‌ى علميه قم، از وقايع مطلع
شده، اعلاميه‌ها و بيانيه‌هاى مراجع و امام خمينى نيز بدين وسيله به
دست آنها مى‌رسيد. از جمله افرادى كه به صورت مداوم بين همدان و قم رفت و
آمد داشت، فتحعلى صاحب‌الزمانى بود كه اعلاميه‌ها را به همدان مى‌رساند.
حجت‌الاسلام موسوى همدانى در اين خصوص مى‌گويد:«همدانى‌هاى
مقيم قم جلساتى داشتند و اعلاميه‌هاى امام را به دست آورده و به همدان
منتقل مى‌كردند تا مطالب، مخفى و مجهول براى مردم همدان نماند... در همدان
هم جلساتى داشتيم با آقايان طلاب و روحانيون، از جمله آيت‌الله شهيد مدنى و
سيدفاضل حسنى و حاج جواد نوريان و افرادى را براى سخنرانى و منبر به همدان
دعوت مى‌كرديم.»
در
آن زمان، علاوه بر آيت‌الله بنى‌صدر و ملاعلى آخوند همدانى كه در سطح كشور
مقبوليت و معروفيت داشتند، شهيد مدنى نيز بسيار فعال بود و بدون هيچ
واهمه‌اى به رژيم حمله مى‌كرد. آيت‌الله سيداسدالله مدنى در آن زمان به علت
بيمارى سل براى معالجه و استفاده از آب و هواى خوب همدان، در تمام ماه‌هاى
گرم سال در اين شهر ساكن بود. سيدصادق حجازى در خصوص فعاليت‌هاى شهيد مدنى
مى‌گويد: «شهيد مدنى در همدان در منازل و جلسات شديدآ برخورد مى‌كرد.
ايشان در جلسات، مخصوصآ به نام معاويه و يزيد، به رضا شاه و محمدرضا شاه
حمله مى‌كرد و اعمال آنان را به اسم معاويه و يزيد تشريح مى‌كرد.»
شهيد
مدنى به منظور آگاه كردن مردم دهات و قراء نيز روحانيونى را به آنجا اعزام
مى‌كرد. شيخ فخرالدين راحمى راجع به اين موضوع مى‌گويد: «ايشان من را
مأمور كرد كه به اطراف همدان رفته، به عنوان مسئول سردفتر ازدواج و طلاق
مشغول شوم».
***منبع: کتاب" انقلاب اسلامی در همدان"، مرکز اسناد انقلاب اسلامی
