پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ روز 6 آبان 1357 تیمسار ناصر مقدم
رئیس ساواک در گفت و گو با اسحاق هوفی رئیس سازمان اطلاعاتی اسرائیل (موساد) در
تهران و در بحبوحه انقلاب پیشنهاد کرد مأموران بازنشسته موساد در ساواک استخدام
شوند.
سند زیر متن گفت و گوی مقدم رئیس ساواک با هوفی (خوفی) رئیس موساد در
تاریخ ششم آبان 1357 است.
در این گفت و گو، با اشاره به دوستی نزدیک ایران پهلوی و رژیم
صهیونیستی، مقدم رئیس ساواک به نقش بسیار مهم موساد در آموزش مأموران ساواک تصریح
و طرح استخدام مأموران بازنشسته موساد از سوی ساواک را به ژنرال هوفی پیشنهاد میکند.
در این مذاکرات، رئیس ستاد موساد از همتای ایرانی خود درباره حوادث مربوط به
انقلاب اسلامی و قیام مردم مسلمان ایران سئوال کرده، نگرانی رژیم صهیونیستی را
درباره رویدادهای داخلی ایران اعلام میکند؛ اما رئیس ساواک از ارائه پاسخ صریح و
روشن طفره میرود و پس از اشاره به خطر شوروی، قیام مردم ایران را یک حرکت
کمونیستی مورد حمایت شوروی قلمداد میکند.
در ادامه گفت و گو، طرف اسرائیلی از به خطر افتادن جان 1200 مأمور
اسرائیلی در ایران اظهار نگرانی کرده و از ساواک درخواست کمک میکند. رئیس ساواک
ضمن پاسخ مثبت به همتای اسرائیلی، مدعی میشود که خطری برای اسرائیلیها در ایران
وجود ندارد(!) اما رئیس موساد مجدداً با رد ادعای مقدم، به گونهای دیگر نظر و
موضع خود را تکرار میکند. نکته قابل توجه دیگر در این مذاکره، اشاره رئیس موساد
به دیدگاه آمریکاییها درباره قیام ملت مسلمان ایران است. ژنرال هوفی ادعا میکند
که طی تماسی با رئیس سیا، درباره رویدادهای داخلی ایران ابراز نگرانی کرده؛ لیکن
مقامات سازمان سیا در پاسخ گفتهاند که مسئلهای بسیار کوچک است و جای هیچ نگرانی
نیست. در خاتمه این گفت و گو، رئیس موساد مجسمهای را به همتای ایرانی خود هدیه میکند:
متن مذاکرات تیمسار ریاست ساواک با ژنرال خوفی رئیس اطلاعاتی اسرائیل
(تهران، ششم آبان ماه 1357، شعبان)
تعارفات...
تیمسار ریاست: همه شما بهترین شخصیتهای نظامی و سیاسی هستید. این
تعریف از آن شما نیست. دوستان زیادی این حرف را به ما گفتهاند.
ژنرال خوفی: از محبتهای تیمسار متشکرم.
تیمسار ریاست: از فرصت استفاده کرده از افرادی که سرویس شما اینجا میفرستد
تشکر میکنم واقعاً کلیه دوستانی که اینجا فرستادهاید همهشان با ما همکاری
صمیمانه داشتهاند.
ژنرال خوفی: بلی ما سعی میکنیم افرادی که نمایندگیها را به عهده میگیرند
افراد مناسب و واجد شرایط باشند و در انتخاب آنها کوشش فراوان مینماییم. کشور شما
نزدیکترین کشور [به] ما است و این امر را همیشه در نظر داریم.
تیمسار ریاست: از همکاری و دوستی شما بینهایت متشکریم و این محبت شما
است که بهترین افراد را برای ما برمیگزینید.
ژنرال خوفی: فکر میکنم افرادی که شما به کشور ما میفرستید بهترین
افراد باشند و اینها با ما همیشه همکاری نزدیک و صمیمانه داشته و دارند.
تیمسار ریاست: گزارش دادند که تسهیلاتی برای آن اشخاص فراهم کردهاید.
من نهایت تشکر را از اینکه از لحاظ آموزشی ما را توجیه میکنید دارم. و از آنجایی
که آشنایی کافی به منطقه دارید ما را در جریان امر قرار میدهید.
ژنرال خوفی: ما به آموزش توجه فراوان داریم.
تیمسار ریاست: اگر تاریخچه ساواک بررسی شود ملاحظه میکنیم دوستان ما
نقش بسیار مهمی در به وجود آوردن افراد ورزیده و ماهر در ساواک داشته[اند] بدین
جهت مجدداً از سرویس شما تشکر میکنم.
ژنرال خوفی: متشکرم. بلی ما توجه خاصی به واحد آموزشی داریم. این واحد
را توسعه دادهایم. ما سعی میکنیم افرادی تدریس بکنند که در صحنه عمل بودهاند.
این واحد تحتنظر خود من میباشد.
تیمسار ریاست: ضمن تشکر آیا امکان این است که بعضی از افراد شما که
متخصصین فنی هستند و بازنشسته شدهاند ما بتوانیم آنها را استخدام کنیم. یعنی
اینجا بیایند و ما از تدریس آنها استفاده نماییم.
ژنرال خوفی: فکر میکنم لازم نباشد از میان افراد بازنشسته استفاده
بکنیم. زیرا وقتی آنها سرویس را ترک کرده و بازنشسته میشوند به کلی دور از هرگونه
فعالیت اطلاعاتی بوده و اطلاعاتشان در واقع کهنه میشود. اگر تیمسار فکر میکنند
به افرادی نیازمندند ما میتوانیم برای مدت معینی اشخاصی که در حال خدمت در سرویس
هستند به اینجا بفرستیم.
تیمسار ریاست: ممکن است در حال حاضر بعضی از کارمندان شما که کار آزاد
گرفتهاند بخواهند در قسمت فنی مشغول به کار بشوند خیلی خوشحال میشویم که اینجا
بیایند و به ما از لحاظ فنی کمک کنند.
ژنرال خوفی: چند نوع فنی.
تیمسار ریاست: همه نوع فنی اعم از الکترونیک و غیره.از این نوع کمکهای فنی به طور مشترک هم ما و هم ارتش
نیازمندیم افراد شما تخصص بیشتری دارند و میتوان بهرهبرداری بیشتری در رشتههای
مختلف کرد. با وجود آنکه ما در حال حاضر با عراق روابط حسنه داریم این دلیل بر آن
نمیشود که تلاش زیادی برای به دست آوردن اطلاعات بیشتری از آن کشور ننماییم ما
سعی میکنیم به هر نحوی که شده اطلاعاتی با دستگاههای مخابراتی از عراق کسب کنیم.
ژنرال خوفی؟ منظور تیمسار شنود است؟
تیمسار ریاست: بلی، شنود است. شنود از تمام دستگاههای مخابراتی بین
کشورها.
ژنرال خوفی: ما بایستی در این مورد با ژنرال گازیت تماس حاصل کنیم چون
این به سرویس ما محول نشده است.
تیمسار ریاست: وقتی در ارتش بودم از ژنرال گازیت دعوت به عمل آوردم که
اینجا آمدند بازدید کردند.
ژنرال خوفی: بلی به طوری که گفتم در این مورد (شنود) نمیتوانم قول
بدهم. سعی خواهیم کرد در اولین فرصت با ژنرال گازیت تماس حاصل کرده تیمسار را در
جریان امر قرار دهم.
تیمسار ریاست: همانطور که گفتم ما و دوستان ما هدف و منافع مشترک داریم
هر چقدر تخصص کارمندان ما در کار محوله بهتر بشود بازده بیشتر خواهد بود و بیشتر
خواهیم توانست از آن بهرهمند شویم. روابط ما با شما دوستان خارج از آنکه در ظاهر
امر است بیشتر از آن است و روابط آن قدر عمیق است که حد ندارد [...].
ژنرال خوفی: [...] ممکن است بفرمایند چه نوع کمکی مورد نیاز میباشد؟
تیمسار ریاست: در مقدمه صحبتهایم از کمکهای آموزشی سرویس شما تشکر
کردم. شما دوستان در مورد آموزش به ما کمکهای مؤثری کردهاید. هدف از این آموزش
بهرة کار است. ما هر گونه اطلاعاتی که در مورد کشور عراق به دست آوریم در اختیار
دوستان قرار خواهیم داد.
ژنرال خوفی: هرگونه کمک که مورد نیاز باشد که بتوانیم انجام دهیم با
خوشحالی انجام خواهیم داد. منتها آنگونه از کمکهای آموزشی که در اختیار سرویس ما
نیست من به طوری که قبلاً هم به اطلاع تیمسار رساندم با ژنرال گازیت تماس خواهم
گرفت و از او خواهم خواست تا یک نفر افسر برای شما بفرستد تا شخص مذکور از نزدیک
احتیاجات و نیازمندیهای شما را دقیقاً بررسی کرده اقدامات لازم را انجام بدهد.
تا به حال هیچ وقت از اوضاع ایران بحثی پیش نکشیدهام. فکر میکنم از لحاظ
منطقه با شما در یک قطب هستیم. الآن با در نظر گرفتن وضع کنونی ایران خیلی متشکر
خواهم شد چنانچه تیمسار اطلاعاتی از بروز حوادثی که در ایران رخ میدهد ما را در
جریان قرار بدهند زیرا ما از وضع منطقه ناراحت هستیم و مایلیم بدانیم که چه اتفاقی
در کشور ایران رخ میدهد. در این مورد کشورهای اروپایی مرتباً به ما مراجعت کرده
از وضع ایران پرسش میکنند.
تیمسار ریاست: ژنرال واقف هستند ما مرز طولانی مشترک با شورویها
داریم. از قدیمها منطقه خاورمیانه هدفهای استراتژیکی بزرگی برای شورویها محسوب
میشده و شورویها برای دستیابی به آبهای گرم – دریای
آزاد و اقیانوس هند از هیچ کوششی فروگذار نکردهاند در حال حاضر هم دو هدف دارد و برای
رسیدن به آنها فشارشان را افزایش دادهاند. ما اطلاعات دقیقی از ذخایر نفتی شوروی در
دست نداریم و یقیناً با توجه به مصرف زیاد در شوروی روزی این ذخایر تمام خواهد شد.
برای مقابله شورویها توجه خود را به ذخایر نفتی خاورمیانه کرده و بالطبع در آینده
وقتی منابع نفتیاش به اتمام برسد از این منابع استفاده خواهد کرد. و جز این هم
هدفی ندارد.
از طرف دیگر دستیابی به منابع دیگر خاورمیانه موجب شده که از اروپای
شرقی حمایت و پشتیبانی نمایند که این باعث شده چرخ صنعتی اروپا و موتور نظامی ناتو
را متوقف بکند.
هدف دیگرش اقیانوس هند است که ملاحظه میکنید نزدیکترین راه دستیابی به
این منطقه شرق ایران است که آنها چه از نظر نظامی و چه از نقطهنظر سیاسی اقداماتی
انجام میدهند، اینها همهاش نمایانگر تهدید از سوی شورویها است. وقایع اخیر
ایران گرچه به ظاهر یک نوع مسائل داخلی و مذهبی به حساب میآید ولی در حقیقت به
وجود آورنده این اغتشاشات کمونیستها هستند. آنچه که امروز در مملکت ما انجام گرفته
و امواج به وجود آورده یکی از تلاشهای کمونیستها است. در گذشته با این گونه
عملیات به راحتی میتوانستیم مبارزه کنیم و میکردیم ولی این بار مشکل شده است
زیرا این دفعه مذهبیها داخل شدهاند، از طرفی توسعه اینگونه فعالیتها را میتوان
تغییر روش کشور ما در به وجود آوردن فضای باز سیاسی و دموکراسی نامید که کشور
ایران خواستار آن است. این مسئله آزادی کامل به کمونیستها داده و آنها از فرصتی که
به دست آمده بهرهبرداری میکنند. در هر حال اگر ما بتوانیم کمونیستها را با [از]
مذهبیون جدا کنیم به راحتی خواهیم توانست آنها را سر جایشان بنشانیم از آنجایی که
اکثر مردم کشور ما طرفدار مذهب هستند [اگر] نتوانیم این دو یعنی مذهبیون و کمونیستها
را از هم جدا کنیم با مشکلات بسیاری مواجه خواهیم شد. ما تلاش میکنیم این دو گروه
را از هم جدا کنیم، درباره مذهبیون بد نیست بگویم که دو دسته وجود دارد. یک دسته
مخالف با کمونیستها، دسته دیگر مذهبیون تندرو هستند که موافق با ائتلاف با
کمونیستها هستند. معترفند چنانچه روزی بر سر کار بیایند یعنی در سر قدرت باشند میتوانند
کمونیستها را در هم شکسته، نابودشان کنند ولی من غیر این را فکر میکنم. این
خلاصهای از اوضاع کشور ما.
ژنرال خوفی: ما البته نگران اوضاع هستیم. همانطور که اطلاع دارید در
اینگونه مواقع همیشه خارجیها به خصوص اسرائیلیها مورد هدف دشمن قرار میگیرند.
تیمسار اطلاع دارند که تعداد 1200 نفر اسرائیلی در ایران به سر میبرند که قسمت
اعظم آنها در تهران و معدودی هم در قسمتهای دورافتاده دیگر هستند. نخستوزیر به
سرویس ما دستور داده اطلاعات دقیقی از وضع آن دسته اسرائیلیها که در ایران هستند
برایشان تهیه کنیم بدین جهت آقای ناوت که قبلاً در اینجا در سمت رئیس نمایندگی
بوده و آشنایی کامل به منطقه دارد و زبان فارسی هم بلد است همراه این سفر با من
آمده است. در وضع کنونی تماس گرفتن با اسرائیلیها برای ما مشکل است آیا میتوانیم
در این مورد از شما کمک بخواهیم؟
تیمسار ریاست: تهدیدی متوجه اسرائیلیها نیست. در حال حاضر تهدیدی که
وجود دارد صرفاً متوجه دولت است. هم کمونیستها و هم مذهبیون تندرو فعالیتهای خود
را علیه رژیم و دولت انجام میدهند و در این چند ماهه اخیر خبری که مبنی بر تهدیدی
متوجه اسرائیلیها بشود نشنیدهایم. به هر حال هر چه که مایل باشید و هر نوع کمکی
که بخواهید انجام میدهیم.
ژنرال خوفی: خیلی متشکرم. فکر میکنم تهدید متوجه بعضی اسرائیلیها
باشد. البته این وضع این را میرساند که به این فکر بیفتیم در حال حاضر خطری به آن
صورت نیست فقط یک یا دو خانواده اسرائیلی که در نقاط دور دست زندگی میکنند ممکن
است مورد تهدید واقع بشوند. استدعای من از تیمسار این است که اگر در آینده خطری
متوجه اسرائیلیها بشود و مورد تهدید واقع بشوند ما را در جریان امر بگذارید.
تیمسار ریاست: یک مسئله مهمی که برای ما مشکل ایجاد کرده به نظرم
دوستان غربی ما هستند که شناسایی زیادی روی تهدید کمونیستها در این منطقه ندارند
و این یک نوع نگرانی برای ما است. قبلاً وقتی راجع به افغانستان صحبت میکردیم حرف
ما را قبول نمیکردند بعد دیدیم چه حادثهای در افغانستان روی داد.
ژنرال خوفی: دو ماه پیش به واشنگتن رفتم با سیا تماس گرفتم که وضع
ایران برای ما نگرانکننده است. در پاسخ گفتند که چیز کوچکی است و زیاد مهم نبوده
و جای هیچگونه نگرانی نیست. در موقع بازگشتن درست مقارن با تغییر کابینه در ایران
بود که با معاون عملیات سیا خداحافظی میکردم، گفت که در مورد اوضاع ایران الآن
باید کمی نگران باشیم.
تیمسار ریاست: ما فکر میکنیم دید ایالات متحده آمریکا از نظر سیاسی
تصوراتی است که روی کشورشان دارند. بحثشان دموکراسی است همان فرمول دموکراسی را
در کشورشان پیاده کردهاند. حال اینکه قرنها خصوصیت خاص پیدا کردهاند با یک
فرمول در یک کشور دیگری نمیتوان دموکراسی را عیناً پیاده کرد.
ملتهایی نظیر ایران که قرنها تحت سیستمهای معینی جلو رفتهاند، اگر
بخواهند 180 درجه برگردند مسلماً انفجاری رخ خواهد داد و مشکلاتی فراهم خواهد
آورد. حالت مردم ما همانند ماشین است که با سرعت زیادی در مسیری پیش میرود، میخواهد
با همان سرعت برگردد. مسلماً در این موقع اتفاقی رخ خواهد داد. مردم این مناطق
هنوز مفهوم آزادی را نمیدانند و نظیر سایر ممالک نیستند که آزادی را قبول کرده،
روی آن عمل بکنند.
ژنرال خوفی: فکر کنم قوانین حقوق بشر در این مورد بیتأثیر نیست
تیمسار ریاست: البته حقوق بشر در این گونه موارد فشاری داشته است.
ژنرال خوفی: اولاً از طرف مردم کشورتان، ثانیاً از طرف خود ما و ثالثاً
برای استقلال دنیا امیدواریم این مشکلات به زودی حل و فصل شود.
تیمسار ریاست: شما این مشکلات را از بین بردید ما مردم و منافع مردم را
در نظر میگیریم. البته تهدیدی که علیه ما میشود متناسب نیست[...]
ژنرال خوفی: در واقع باید طبق دستوری که تیمسار صادر کردهاند هدیهای
ندهم. اما این هدیه کوچکی است که میدهم. مجسمه اولین جاسوسی که ما معتقدیم حضرت
موسی به مصر فرستاده بود که ببیند مردم مصر چگونه افرادی هستند و خود مصر چگونه
کشوری است. اینجا کشور خوبی است. کشور عسل و شیرینی برای اینکه نشان بدهد که کشور
حاصلخیزی نیز هست با خودش یک خوشه انگور برده بود.
تیمسار ریاست: آنچه برایم ارزش دارد دیدار شما است. در هر حال تشکر میکنم.
ژنرال خوفی: خیلی کوچک آوردم تا به دستورات تیمسار عمل کرده باشم.
تیمسار ریاست: همانطور که گفتم خیلی خوشحال شدم که تشریف آوردید و هدیه
شما واقعاً با ارزش است.
ژنرال خوفی: از نظر ما امیدواریم این همکاری بیش از پیش ادامه پیدا
کند. هر موقعی اگر کاری است یا هر نوع کمکی که باشد نمیدانم بتوانم انجام بدهم یا
نه. در هر صورت در انجام آن کوشا خواهیم بود.