کد خبر: ۶۳۳۲

‌آیت‌الله محمدعلی قاضی‌طباطبایی‌

شنبه ۱۰ آبان ۱۳۹۹ - ۱۳:۲۹

پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ آیت‌الله سیدمحمدعلی‌ قاضی‌ طباطبایی‌ در سال‌ 1331ق/ 1293 ش‌ در خاندان‌ قدیمی‌ از سادات‌ طباطبایی‌ در تبریز به‌ دنیا آمد. پدر او حاج‌ میرزا باقر قاضی‌ طباطبایی‌ از جمله‌ علمای‌ مشروطه‌خواه‌ تبریز در جریان‌ نهضت‌ مشروطه‌ بود.

وی‌ تحصیلات‌ اولیه‌‌ خود را از هفت‌ سالگی‌ آغاز كرد. در سال 1359ق/ 1318 ش‌ برای‌ تكمیل‌ مبانی‌ علمی‌ و نظری‌ خود راهی‌ قم‌ شد و همراه‌ آیت‌الله سید عزالدین‌ حسینی‌ زنجانی‌ شرح‌ منظومه‌ و اسفار و بعضی‌ از كتب‌ معقول‌ را نزد امام‌ خمینی‌ آموخت‌ و طی‌ 10 سال‌ جزو شاگردان‌ ممتاز شد.

آیت‌الله قاضی با شروع نهضت امام خمینی به صف مبارزین پیوست. از مهمترین فعالیت‌های مبارزاتی وی، ساماندهی مبارزات مردم آذربایجان علیه رژیم پهلوی بود. در همان ابتدای نهضت ساواک او را در تاریخ 13 /9 /1342 دستگیر و به همراه برخی علمای تبریز به زندان قزل‌قلعه و پس از حدود دو ماه از آنجا به سلطنت‌آباد تهران فرستاد. پس از چند روز با ضمانتی مبنی بر عدم خروج از حوزه قضایی تهران آزاد شد. چندی بعد علیرغم مراقبت دقیق ساواک آیت‌الله قاضی به دیدار امام خمینی در قم رفت. وی پس از آن به مشهد و با وجود اجبار به حضور در تهران، عازم تبریز شد. استقبال باشکوهی که در هنگام بازگشت به تبریز از وی به عمل آمد ساواک را به وحشت انداخت. از این‌رو نیمه شب همان روز وی را مجدداً دستگیر و به یکی از خانه‌های امن ساواک در سلطنت‌آباد تهران منتقل کرد.

بار سوم در 29 مرداد 1343 دستگیر و در 11 آذر همان سال به عراق تبعید شد. پس از حدود 8 ماه از تبعید خلاصی یافته، به تبریز مراجعت نمود. در سال‌ 1345 محمدرضا پهلوی با چاپ‌ قرآن‌ پهلوی‌ و ارسال‌ آن‌ به‌ علما و روحانیون‌ شهرستان‌ها دست‌ به‌ اقدامی‌ جهت‌ اعاده‌ حیثیت‌ خود زد، ولی‌ آیت‌الله قاضی‌ از پذیرفتن‌ آن‌ سر باز زد.

در پی‌ سخنرانی‌ شدیداللحن‌ علیه‌ اسرائیل‌ و بردن‌ نام‌ امام‌ در عید فطر سال‌ 1347، در تاریخ‌ هشتم‌ دی‌ ماه‌ دستگیر و به‌ بافت‌ كرمان‌ تبعید شد. او در تبعیدگاه‌ نیز دست‌ از مبارزه نكشید؛ ارسال‌ نامه‌ به‌ اشخاص‌ متعدد، نگارش‌ مقالات‌ به‌ عربی‌ در انتقاد از وضع‌ ایران‌ و ارسال‌ به‌ مجلات‌ عربی‌ زبان‌ خارج‌ از كشور، تألیف‌ «سفرنامه‌ی‌ بافت‌» و كتاب‌های‌ دیگر از جمله‌ اقدامات‌ او بود. آیت‌الله قاضی پس از پایان تبعید، در تیر 1348 به دستور ساواک به زنجان منتقل شد.

با اوج‌گیری مبارزات و پس از واقعه 19 دی 1356 قم، منزل وی به پناهگاه مبارزان تبدیل شد. تظاهرات مردم تبریز در 29 بهمن 1356 با هدایت آیت‌الله قاضی صورت گرفت و وی در هدایت مردم در جهت تعطیل کردن بازار، سازماندهی اعتصابات و تظاهرات، توزیع و تکثیر اعلامیه‌های امام و برپایی مجالس سخنرانی در مسجد شعبان، نقش مؤثری داشت. پس‌ از كشتار 17 شهریور تهران‌ در جلسه‌ای‌ در هجدهم‌ شهریور با شركت‌ مبارزان‌ مسلمان‌، دستور اولین‌ تظاهرات‌ خیابانی‌ توأم‌ با تعطیلی‌ عمومی‌ بازار را صادر كرد. او با انتشار وقایع‌ مسجد جامع‌ كرمان‌ طی‌ تلگرافی‌ به‌ آیت‌الله صالحی‌ كرمانی‌ وقایع‌ بیست‌ و چهارم‌ مهر آن‌ شهر را محكوم‌ كرد. شهرت او در مبارزه باعث شد لقب «خمینی آذربایجان» را به خود اختصاص دهد. 

پس از پیروزی انقلاب اسلامی آیت‌الله قاضی در مرداد 1358 از سوی امام خمینی به عنوان امام جمعه تبریز منصوب شد. سرانجام آیت‌الله قاضی طباطبایی در روز 10 آبان 1358 توسط گروهک تروریستی فرقان به شهادت رسید.

آیت‌الله قاضی‌ طباطبایی‌ در علوم‌ مختلف‌ اسلامی‌ صاحب‌ تألیفات‌ متعددی‌ می‌باشد كه‌ تعدادی‌ از آنها چاپ‌ و مابقی‌ به‌ صورت‌ خطی‌ باقی‌ مانده‌اند.


این خبر را به اشتراک بگذارید:
ارسال نظرات