چه گروه‌هایی همه‌پرسی قانون اساسی را تحریم کردند؟
پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ با تأکیدات امام خمینی، مجلس
خبرگان قانون اساسی پس از سه ماه فعالیت، کار تدوین قانون اساسی را در ۲۴ آبان ۱۳۵۸، به پایان رسانید. قانون اساسی تدوین شده، شامل 12 فصل و 175 اصل
و یک مقدمه و مؤخره بود. بدین ترتیب زمینه و
بستر برگزاری همه‌پرسی قانون اساسی جهت تصویب نهایی آن از سوی ملت ایران فراهم شد.
مواضع برخی از گروه‌ها و شخصیت‌ها
اما برخی منتقدان، احزاب و شخصیت‌ها که با متن قانون تدوین شده توسط
مجلس خبرگان قانون اساسی فاصله گرفته بودند؛ این همه‌پرسی را تحریم کردند.
از جمله تحریم‌کنندگان می‌توان به حزب ایران اشاره کرد که طی
بیانیه‌ای رسماً عدم شرکت خود را در انتخابات اعلام کرد. البته این موضع‌گیری باعث
اختلاف درون حزبی شد تا آنجا که چند روز بعد با صدور بیانیه‌ای از سوی مهندس
"کاظم حسیبی" این اختلاف بروز پیدا کرد.
مهندس حسیبی در این بیانیه با اظهار تاسف در مورد انتشار اعلامیه
حزب ایران در مورد عدم شرکت در همه‌پرسی قانون اساسی، شخصاً از کلیه قشرهای ملی
تقاضا کرد که با توجه به وضع بحرانی فعلی، با شرکت در همه‌پرسی قانون اساسی، علاقه
خود را به سرنوشت کشور ابراز نمایند.
"حزب جمهوری خلق
مسلمان" نیز نسبت به متن پیشنهادی قانون اساسی دیدگاهی انتقادی داشت. این حزب
اندکی پیش از برگزاری همه‌پرسی، طی بیانیه‌ای اعلام کرد در صورتی می‌تواند در همه‌پرسی
شرکت کند که قبل از آن، اصلاحات مورد نظرش در باب حقوق ملت، در متن پیشنهادی به
عمل آمده باشد.
در پی چاپ متن
قانون اساسی پیشنهادی برخی اقلیت‌های مذهبی و قومی هم با صدور بیانیه‌هایی، نسبت
به آینده خود و عدم ضمانت اجرایی برای حقوق خود، ابراز نگرانی کردند و خواستار به
تعویق انداختن برگزاری همه‌پرسی شدند.
امام خمینی در
پاسخ به مواضع این گروه‌ها فرمودند:
"... بی‌تفاوت نباشید نسبت به سرنوشت مملكت خودتان، نسبت به اسلام، نسبت به ملت.نسبت به
كشور بی‌تفاوت نباشید. گوش نكنید به این حرف این‌ها كه قانون اساسى خوب نشده، و
محتوایش چه است. این‌ها تمام در نظر دارند كه نگذارند كه شما رأى بدهید به قانون
اساسى، و شما را بىتفاوت كنند یا بدبین كنند. این‌ها آن‌ها]یی[ هستند كه طرز فكرشان این
است كه اسلام اصلًا عقب افتاده است، این‌ها طرز فكرشان این است. یك عدّه زیادشان
هم هستند كه اجیرند..."
نتایج همه‌پرسی
قانون اساسی
با اتمام کار تدوین قانون اساسی توسط مجلس خبرگان قانون اساسی، در مرحله بعد، طبق نظر امام خمینی(ره) می‌بایست این قانون با همه‌پرسی به تصویب و تأیید مردم برسد. ایشان در این خصوص فرمودند: "به این اكتفا نكنند، باز یك دفعه دیگر در اختیار مردم بگذارند كه حالا بعد از اینكه نمایندگان شما این را تصویب كردند، یا تصدیق كردند به اینكه این بسیار خوب است و صحیح است و موافق با اسلام است و موافق با مصلحت كشور است، ثانیاً بیایند به مردم بگویند آقا -اینى كه- كسانى كه شما تعیین كردید، تأیید كردند، بیایید خودتان هم باز بفرمایید در دنیا یك همچو چیزى نیست."
روزهای 11 و 12 آذر 1358، به رأی‌گیری در مورد قانون اساسی تدوین شده، اختصاص یافت، همه‌پرسی برگزار شد و با 99/5 درصد آرای موافق شرکت‌کنندگان، به تصویب نهایی ملت ایران رسید.
بیانات امام پس از
برگزاری همه‌پرسی
امام در 15
آذر 1358، در سخنرانى خود در قم و در جمع نمایندگان مجلس خبرگان با پرداختن به
موضوع پرهیز از اختلاف و استقبال ملت از قانون اساسی فرمودند:]" گروهكها و عناصر مخالف با قانون اساسى[ یك وقت یك حرف داشتند كه بگویند قانون اساسى فلان جایش اشكالى
دارد، بیایید این اشكال را مثلًا رفع بكنید. یك وقت این است كه افتادند به قلدرى و
یك دسته از اشخاص مغرض؛ از بستگان رژیم منحوس پهلوى، از بستگان امریكا افتادند توى
مردم. یك دسته اشخاص ساده‌لوح هم تحت تأثیر واقع مىشوند و خیال مىكنند كه این‌ها
یك نظر صحیحى دارند. در صورتى كه مسئله اینطور نیست. این‌ها نظر صحیح ندارند. و این‌ها
از اول تا حالا قدم به قدم كه مخالفت كردند، و حالا این قدم هم برداشته شد و دیدند
همه ملت تقریباً موافق با این قانون اساسى هستند، حالا مىخواهند با قلدرى كار را
پیش ببرند. یعنى خیال مىكنند كه در مقابل یك ملت كه همه این ریشههاى فساد را
دارد مىكَند و كنده است، باز مىشود كه یك عدهاى قلدرى كنند و بگویند كه ما
نمىخواهیم این را. چطور مىشود در مقابل یك ملت چند نفر بگویند ما نمىخواهیم؟
اختیار دست شما نیست كه نخواهید یا بخواهید، بخواهید یا نخواهید. این قانون اساسى
تصویب شد و مردم به آن رأى دادند. قریب به اتفاق به آن رأى دادند و دیگر دست و پا
كردن صحیح نیست."
منبع: تاریخ ایران پس از انقلاب اسلامی، جلد دوم. مرکز اسناد انقلاب اسلامی
