انگلیسیها در تهران به دنبال چه کسی بودند؟
پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ ۱۴ سپتامبر [۲۳ شهریور] رئیس ستاد ارتش انگلیس به ژنرال ویول فرمانده کل نیروهای انگلیسی در خاورمیانه مقیم قاهره اطلاع داد که بمحض اینکه هماهنگی با شورویها تکمیل شود، پیشروی همزمان قوای انگلیسی روسی برای اشغال تهران آغاز خواهد شد. لندن نقشههایش را به مسکو اطلاع داد و تقاضا کرد که روسها دستورات مشابهی به فرمانده قوایشان در ایران بدهند.
هر دو دولت موافقت کردند که در ساعت سه بعد از ظهر روز ۱۷ سپتامبر [۲۶ شهریور ] همزمان وارد تهران شوند. در تهران سر ریدر بولارد به دولت ایران اطلاع داد که بمحض اینکه جزئیات امر فراهم شود، بزودی پایتخت بوسیلهٔ قوای انگلیسی و روسی مشترکاً اشغال خواهد شد.
در سفارت انگلیس یهودیان آلمانی با نگرانی به ساختمان سفارت هجوم بردند زیرا میخواستند از دست پلیس ایران که با حرارت به شکار آلمانیها پرداخته بود بود بگریزند.
علاوه بر آلمانیها، مردی که انگلیسیها بیش از هر کس در تهران درجستجویش بودند حاج امین الحسینی مفتی اعظم فلسطین بود. رشید عالی گیلانی معاون الحسینی قبلاً از ایران گریخته و به ترکیه رفته بود اما مفتی و همکاران عراقیش در یک هتل بسیار لوکس کوهستانی در کوههای دربند مشرف به تهران باقی بودند. هنگامی که پلیس ایران برای بازداشت این گروه حرکت کرد، طبق گزارشها مفتی در سفارت ژاپن تحصن گزید و بعدتر به کمک سفارت ایتالیا از ایران خارج شد.
منبع :
- در آخرین روزهای رضاشاه / ریچارد ا. استوارت / صفحه ۳۳۵
- روزنامه نیویورک تایمز شماره ۱۷ سپتامبر ۱۹۴۱