شاید بتوان اسناد و خاطرات را دو مؤلفهی اصلی پژوهشهای تاریخ معاصر تلقی كرد كه با كنار هم گذاشتن آنها میتوان وقایع تاریخی را بازسازی و تجزیه و تحلیل نمود. برایناساس كتاب «اسناد و خاطرات شیخ مصطفی رهنما» بهعنوان یك منبع پژوهشی، دربردارندهی این دو امتیاز توأمان میباشد و به سهم خود میتواند برخی خلأهای منابع تاریخی دهههای 1320 و 1330 را پر كند. بهخصوص اینكه شیخ مصطفی رهنما در طول دوران طولانی مبارزات خود، غالباً با جمع محدودی از همفكرانش فعالیت میكرد، كه خود محوریت آنرا برعهده داشت. از این رو موضوعات مطروحه در خاطرات و اسناد او حالتی منحصربهفرد به كتابش بخشیده است؛ به طوری كه بهندرت میتوان سرنخی از مطالب آنرا در سایر منابع بهدست آورد. به هر تقدیر، رهنما را میتوان یك مبارز مستقل و تا حدودی تكرو تلقی كرد كه هر چند با تشكیل «جمعیتِ مسلم آزاد» و نشر ارگان آن یعنی مجلهی «حیات مسلمین» سعی كرد تشكیلاتی عمل كند، ولی چون تعدادی انگشتشمار از افراد جذب جمعیت مذكور شدند ناچار او به تنهایی این راه را ادامه داد. تردیدی نیست كه دغدغههای اصلی وی در این حركت، مذهب و دینداری او بود. رهنما از خاندانی روحانی و مبارز برخاسته و برادران واحدی در «جمعیت فدائیان اسلام» داییهای او بودند.