روایتی از اختناق در دوران شاه/ ساواک چه نقشی در زوال فرهنگی عصر پهلوی داشت؟
پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ اختناق و فشار دو کلیدواژه‌ای است که می‌توان در توصیف عصر پهلوی آنها را به کار برد. در این دوره با اعمال فشار ساواک، علاوه بر امور سیاسی، در حوزه فرهنگ نیز زوال و ناباروری مشاهده می‌شد.
فریدون هویدا برادر امیرعباس هویدا نخست‌وزیر معروف شاه در خاطراتش با اشاره به اختناق در دوران پهلوی می‌گوید: ساواک فقط اِسما وابسته به نخست‌وزیری بود وگرنه مستقل کار می‌کرد و دستورات خود را نیز مستقیماً از شاه می‌گرفت. ساواک که کلیه فعالیت‌هایش جنبه محرمانه و پنهانی داشت تمام سعی خود را به کار می‌گرفت تا محیطی آکنده از ترس به وجود بیاورد و با این کار چنان جو مسمومی بر تمام جامعه از صدر تا ذیل حکم‌فرما کرده بود که هیچکس واقعا جرات نداشت در حضور دیگران سخنی به زبان بیاورد...
برقراری سانسور توسط ساواک تا بدان حد پیشرفت کرده بود که گاه اتفاق می‌افتاد جلوی انتشار کتاب‌هایی را که قبلا بارها چاپ شده بود می‌گرفتند.یا مثلا از انتشار نمایشنامه‌هایی مثل "هملت" یا "مکبث" فقط به این دلیل جلوگیری می‌کرد که در آنها شاه یا شاهزاده‌ای کشته می‌شد.
ساواک فیلم‌ها را به میل خود زیر قیچی سانسور می‌برد و حتی یکبار از نمایش فیلم ساخته یکی از دوستانم به نام ابراهیم گلستان که داستان مرد تازه به ثروت رسیده‌ای را مطرح می‌کرد و به نظر ساواک مشاهده چنین ماجرایی می‌توانست قضیه شاه بعد از بالا رفتن قیمت نفت را در ذهن بیننده تداعی کند جلوگیری شد.
درمورد دیگر نیز نویسنده‌ای فقط به این بهانه چند روز به زندان ساواک افتاد که چرا یکی از مخالفین رژیم عبارت مندرج در یکی از کتاب‌های وی را در نامه خود نقل کرده است!!
وزارت فرهنگ فرهنگ و هنر که همواره در اختیار شوهر خواهر شاه قرار داشت رفتاری در پیش گرفت که نتیجه‌اش جز خفه کردن اندیشه‌های خلاق نداشت...
