وقتی امام خمینی آخرین حربه را از رژیم پهلوی گرفت / شورایی که پیش از تشکیل، منحل شد
پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ در دی ماه 57 بعد از مذاکرهی شاه و بختیار، بختیار اعلام کرد چون شاه قصد ترک مملکت را دارد شورای سلطنت تشکیل دهد.
لازم به ذکر است پیش از آن، شاه با تشکیل این شورا مخالف بود. ولی با توجه به تصمیمگیری کاخ سفید در 20 دی به سولیوان دستور داده شد، بیدرنگ با شاه ملاقات کند و به وی ابلاغ نماید که به نظر ایالات متحدهی امریکا او باید به سرعت شورای سلطنتی تعیین کرده و از کشور خارج شود.
در ادامه با برشی از کتاب «یکسال مبارزه برای سرنگونی رژیم شاه(بهمن 1356 تا بهمن 1357» که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی چاپ و منتشر شده، به شرح ماجرای نفی شورای سلطنت به فرمان امام پرداخته شده است که از نظر میگذرد.
امام خمینی در دهم دی ماه به کلودشایه نماینده کاخ الیزه و ژاک روبر مدیرکل سیاسی خاورمیانه وزارت امورخارجه فرانسه تصریح کردند که «مکرر گفتهایم که ما و ملت، تحمل شورای سلطنت و شاه را نخواهیم کرد». ایشان مجدداً به کلودشایه که بهعنوان پیامرسان کارتر به حضور امام رسیده بود، تأکید کردند: «ملت ما حاضر نیست که تمام خونها هدر برود و شاه به سلطنت باقی باشد یا برود و بدتر از اوّل برگردد و نهحاضر است که شورای سلطنت را قبول کند».
امام خمینی چندین بار در مصاحبههای خود، شورای سلطنت را به دلیل مخالفت با استراتژی نابودی حکومت سلطنتی از نظرخود و مردم مردود اعلام کردند. بعد از تشکیل شورای سلطنت، امام خمینی در پیامی که در 25 دی ماه خطاب به مردم ایران صادر کردند از دانشگاهیان خواستند تا به «شعارهای ضد رژیم فاسد و تظاهرات علیه دولت غاصب و شاه و علیه شورای غیرقانونی سلطنتی ادامه دهند».
امام افزودند که «به کسانی که در شورای سلطنتیغیرقانونی به عنوان عضویت داخل شدهاند اخطار میکنم که این عمل غیرقانونی و دخالت آنان در مقدرات کشور جرم است و بیدرنگ از این شورا کنارهگیری کنند و در صورت تخلف مسئول پیشامدها هستند».
به دنبال پیام امام خمینی دکتر جواد سعید رئیس مجلس شورا اعلام کرد که اگر امامخمینی بر استعفا تأکید کند تصمیم خود را اعلام خواهم کرد.
سیدجلال تهرانی رئیس شورای سلطنت نیز صبح روز 28 دی ماه به پاریس رفت. نزدیکان وی رسماً اعلام کردند که وی برای ملاقات با امام خمینی به پاریس میرود. بختیار که سعی میکرد سفر سید جلال تهرانی را به عنوان نمایندگی خود معرفی کند، وی اعلام کرد برای کار شخصی به پاریس آمده است.
تهرانی در 30 دی ماه نامهای را توسط دکتر ابراهیم یزدی نزد امام خمینی ارسال کرد که در آن درخواست ملاقات داشت. امام خمینی فرمودند: شرط پذیرفتن ملاقات استعفای کتبی است که در آن قید شده باشد «چون شورای سلطنت غیرقانونی» است استعفا میدهد. خبر آمدن تهرانی و قصد ملاقات با امام خمینی منتشر شد. خبرنگار تلویزیون فرانسه در روز 29 دی ماه از امام خمینی پرسید: «آقای تهرانی آمدهاند به اینجا که میخواهند با شما ملاقات کنند و شما را ببینید آیا شما میخواهید ایشان را ببینید و تماسی با شورای سلطنت داشته باشید؟» ایشان فرمودند: «من تماسی با شورای سلطنت نمیتوانم داشته باشم. ایشان ازمن تقاضای ملاقات کرد و گفتم به ایشان تذکر دهند که تا شما استعفا ندهید از شورایسلطنت و تا اینکه اعلام نکنید که این استعفا برای این است که قانونی نیست، من با شما ملاقات نخواهم کرد».
دکتر تهرانی در صبح اوّل بهمن استعفای خود را نزد امامخمینی فرستاد؛ امّا در این نامه سخنی از غیر قانونی بودن شورا به میان نیاورده بود؛ بههمین جهت مورد قبول امام خمینی قرار نگرفت. آقای دکتر سیفالدین نبوی با آقای تهرانی وارد مذاکره شدند و سرانجام تهرانی تسلیم شد و مجدداً نامهای به این شرح نزد امام خمینی فرستاد: «قبول ریاست شورای سلطنت ایران از طرف اینجانب فقط برای حفظ مصالح مملکت و امکان تأمین آرامش احتمالی آن بود، ولی شورای سلطنت به سبب مسافرت اینجانب به پاریس که برای نیل به هدف اصلی بود تشکیل نگردید. در این فاصله اوضاع داخلی ایران سریعاً تغییر یافت به طوری که برای احترام به افکار عمومی با توجه به فتوای حضرت آیتالله العظمی خمینی دامت برکاته مبنی بر غیرقانونی بودن آن شورا آن را غیرقانونی دانسته و کنارهگیری کردم».
به گزارش خبرگزاری فرانسه جلالالدین تهرانی به حضور امام خمینی رسید و شخصاً استعفانامهاش را تقدیم کرد.
این خبرگزاری تحلیل کرد: «به این ترتیب رهبر شیعیان در مبارزه با دولت پیروزی تازهای بهدست آورد» و افزود: «ناظران در پاریس اظهار عقیده کردهاند که استعفای تهرانی از ریاست شورای نیابت سلطنت و اعلام غیرقانونی بودن آن در سرنوشت آینده ایران تأثیر مهمی خواهد داشت».
روز دوم بهمن اعلام شد محمدعلی وارسته و عبدالحسین علیآبادی از عضویت شورای سلطنت استعفا دادهاند. خبرگزاریها «این تصمیم را در پاسخ به اعلامیه آیتالله خمینی» تفسیر کردند. گرچه با تلاش بختیار اعلام شد که «استعفای این دو تن فعلاً منتفی شده است» ولی این تردیدها به شدت وضعیت شورای سلطنت را متزلزل کرد.
همزمان با ورود امام خمینی اعلام شد که دومین عضو شورای سلطنت، دکترعلیآبادی هم استعفا کرد.
دکتر یزدی نقل کرده است که آقای دکتر علیآبادی با مشورت بعضی از انقلابیون عضویت شورای سلطنت را پذیرفت، امّا قرار بر این شد که وی «استعفای کتبی خود را بهطور خصوصی به شورای انقلاب» بدهد «تا هر زمان که لازم دانستند آن را منتشرسازند» و بدین ترتیب استعفای وی هنگام ورود امام خمینی اعلام شد.