روایتی از حضور بیگانگان در بجنورد در دهه چهل / اهانت مستشاران امریکایی به نظامیان ایرانی در بجنورد
نظاميان امريكايى تحت عنوان «سپاه صلح» وارد شهرستان شدند و بر امور پادگان‌ها و كاربرد سلاح‌ها نظارت كامل داشتند. در انجام مانورها، تمامى جوانب امر را مى‌سنجيدند و همه تحركات را زير نظر داشتند. براى نمونه، چند نفر از نظاميان ايرانى، يك اسكلت هواپيما را طراحى كرده بودند كه امريكاييان از ادامه كار آنان جلوگيرى كردند.
پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ از سال 1340 تا برپايى انقلاب اسلامى، مستشاران ادارى ـ نظامى امريكايى در اداره كشاورزى و پادگان‌ها نظامى به عنوان محقق و پژوهشگر مشغول به كار بودند. با اسكان اين افراد، مقامات بالاتر براى بازديد و تكميل اهداف خود، به شهرستان آمدند.
نظاميان امريكايى تحت عنوان «سپاه صلح» وارد شهرستان شدند و بر امور پادگان‌ها و كاربرد سلاح‌ها نظارت كامل داشتند. در انجام مانورها، تمامى جوانب امر را مى‌سنجيدند و همه تحركات را زير نظر داشتند. براى نمونه، چند نفر از نظاميان ايرانى، يك اسكلت هواپيما را طراحى كرده بودند كه امريكاييان از ادامه كار آنان جلوگيرى كردند.
اهداف امريكاييان در بجنورد جلوگيرى از نفوذ نظام فكرى كمونيستى و استراق سمع در شوروى و منطقه بود. بدين علت و براى مقابله با شوروى، يك پادگان مخفى در دل كوه‌هاى بجنورد احداث كرده بودند كه بيشتر براى شنود و استراق سمع عليه شوروى‌ها مورد استفاده قرار مى‌گرفت.
امريكاييان، ايران و از جمله بجنورد را پادگان خود تلقى مى‌كردند. با آغاز جنبش چريكى ظفّار در عمان، محمدرضا شاه يك گردان نيرو از شهرستان به آن كشور اعزام كرد تا حاكم وقت عمان ساقط نشود. حاصل اين لشكر كشى يا كمك‌رسانى، كشته شدن نظاميان بجنورد بود.
حضور نيروهاى نظامى و ادارى امريكايى، فرهنگ و سنت منطقه را تحت‌الشعاع قرار مى‌داد. با انجام اصلاحات ارضى، يك مرد و زن امريكايى در اداره كشاورزى مشغول به كار شدند و بعد از مدتى انتقال يافتند.چند نفر امريكايى نيز به عنوان معلم زبان انگليسى در دبيرستان همت شهرستان مشغول به كار شدند. آنان در كنار كارهاى فرهنگى، تحقيقات لازم را درباره زبان و ادبيات و اوضاع شهرستان به عمل آوردند.
بعضى از امريكايى‌ها نقشه جامع شهرستان را ترسيم و طراحى كرده بودند. بعضى از بيگانگان در شهرستان به فروش مشروبات الكلى مبادرت مى‌كردند. افراد بسيارى چون خانم لمبتون و ديگران تحت عنوان «اصل 4»، كلّ منطقه مرزى و روستاها را مورد بازديد و بررسى و تحقيق قرار داده بود. شخصى به نام راكويل امريكايى چندين بار به شهرستان مسافرت كرد و سپس از بجنورد به افغانستان رفت. او بعدها مشاور وزير امور خارجه امريكا شد. ميزبان و راه‌نماى تمام اين بيگانگان خوانين بودند.
