توضیحات و مشخصات
در میان رهبران روحانی و سیاسی انقلاب، آیت‌الله طالقانی دارای ویژگی‌های خاصی است. ایشان از پیشگامان و از باسابقه‌ترین مبارزان روحانی علیه رژیم پهلوی بود كه در سال‌های آخر سلطنت رضاشاه عملاً وارد مبارزه شد. امتیاز دوم طالقانی این بود كه از چنان شخصیت و منزلت و جـایگاهی برخوردار بود كه همواره فراتر از احـزاب و گروههای سیاسی، اجتماعی و حتی ایدئولوژیك عمل میكرد و این مسئله نیز از شرح صدر قرآنی و وسعت مشرب سیاسی و ایمانی او با الهام از قرآن بود. وی با همكاری نیروهای سیاسی مبارز، عدالتخواه و آزادیطلب درصدد بود تا آنها را جذب نماید.
طالقانی در طول چهل سال مبارزه و مجاهدت، كه بیش از یازده سال آن را در زندان و تبعید سپری كرد، همواره پیشرو، هدایتگر و توازنبخش نیروهای انقلابی بود؛ به رغم آثار و نوشته های ارزشمند به جا مانده از ایشان و نقش مؤثر وی در پیروزی انقلاب اسلامی، به جز معدود نوشته ها هنوز آن‌چنان كه باید و شاید در مورد دیدگاهها، مواضع، آثار و نقش ایشان در پیروزی انقلاب اسلامی پژوهشهای درخور توجهی انجام نگرفته است .
نوشته ی حاضر كه حاصل بیش از یك سال تحقیق و پژوهش نویسنده با شوق و علاقه ی وافر به اندیشههای طالقانی صورت گرفته شامل پنج بخش و چندین فصل است. بخش اول به زندگینامه ی خانوادگی و حیات علمی ایشان می‌پردازد. در بخش دوم به طور مختصر به مبارزات سیاسی ـ اجتماعی طالقانی از دوران پهلوی اول تا پیروزی انقلاب اسلامی اشاره شده است.
بخش سوم به رابطه ی طالقانی با گروهها و سازمانهای سیاسی پرداخته و بخش چهارم شامل مباحثی از جمله: مسئله ی كردستان و تركمن‌صحرا، شورای انقلاب، احیای نماز جمعه و مجلس خبرگان و به طور كلی به فعالیتهای طالقانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی تا زمان رحلت ایشان اختصاص دارد. آرا و اندیشه ها و دیدگاههای طالقانی شامل: اصل شورا، حكومت و حاكمیت، آزادی و استبداد، طالقانی و قرآن، طالقانی و روحانیت و... فصول بخش پنجم را تشكیل می‌دهند. در تألیف این اثر سعی شده حتی الامكان از آثار و تألیفات طالقانی و اسناد و منابع دست اول استفاده شود. گـذشته از اسناد منتشرشـده از آیت الله طالقانی، از اسناد و اعلامیه های موجود در آرشیو مركز اسناد انقلاب اسلامی و سازمان اسناد و كتابخانه‌ی ملی استفاده شده است.
- قطع: رقعی
- تعداد صفحه: ۳۳۰
- نویسنده: حشمت الله عزیزی
- ناشر: مرکز اسناد انقلاب اسلامی
- تاریخ انتشار: ۱۳۸۸
- چاپ جاری: ۲۰۰۰
- شمارگان: ۲۰۰۰
- شابک: ۹۶۴-۴۱۹-۳۷۱-۲ـ ۹۷۸