الگوي اسلامي ـ ايراني پيشرفت داراي مبادي فرانظري بوده و براساس رويکردي اسلامي، جايگاه انسان، هستي و روشهاي معرفتشناسي را مشخص کرده است. در اين الگو، طبيعت و جهان داراي خالقي است که آفريننده است و انسان بهمثابه مخلوق مقام خليفةاللهی دارد. براساس اين نگرش به هستي، انسان داراي دو ساحت مادي و معنوي است که الگوي پيشرفت براي رشدِ هر دو جنبهي مادي و معنوي تلاش ميکند. مباني معرفتيِ الگويِ پيشرفت برخلاف الگوهاي رايج غربي که مبتني بر حس و تجربهي آزمايشگاهي هستند، شامل منابع اصيل معرفتي در اسلام ميباشند. به عبارت ديگر، شهود و قلب، تجربه و حس از منابع اصيل شناخت در الگوي پيشرفت محسوب ميشوند.