نوشتار حاضر با تعمق در انديشههاي رهبران انقلاب تلاش نموده است دلايل عقبماندگي كشورهاي اسلامي را در انديشهي امام خميني(ره) و آيتالله خامنهاي واكاوي كرده و پاسخهاي بنيادين و مضامين اصلي آن را استخراج و به صورت الگوي فكري تنظيم نمايد. پرواضح است پاسخها و چالشهاي مطرحشده با راهحلهايي ضميمه است كه در بررسي و ترسيم آن، منظومه و سپهر انديشهی رهبران انقلاب دربارهی انحطاط و پيشرفت مسلمانان را تكميل مينمايد.