مسعود خدابنده
سازمان مجاهدین خلق که پنج دهه قبل با شعار ضدامپریالیستی شکل گرفت، امروز دیدار با رئیس سابق سازمان سیا را جشن میگیرد. چرا؟ چون سازمان مجاهدین خلق و مشخصا مسعود رجوی بهای آزادی و استقلال را نپرداخت؛ چون پایههای عقیدتی و استراتژیک سازمان سست بود. فرقه رجوی، به امید پیروزی زودرس، خود را در اختیار قدرتهای بیگانه قرار داد و خواسته یا ناخواسته وارد دستگاه استحاله کننده همان امپریالیسمی شد که روزی مدعی مبارزه با آن بود.
وقتی شاه که در 26 دی 1357، برای آخرین بار از ایران خارج شده بود، پس از تسلیم ارتش شاهنشاهی، سقوط دولت محتضر شاپور بختیار و بهتبع آن، پیروزی انقلاب اسلامی مردم ایران، مطلع شد که ارتشبد حسین فردوست، در اعلام بیطرفی و بلکه تسلیم شدنِ ارتش شاهنشاهی بهانقلابیون، نقشی مؤثر ایفا کرده است، سخت ناراحت شد، که گویا انتظار نداشت دوست دوران کودکی و برکشیدهِ دوره طولانی سلطنت او، در فرایندی که بهسقوط قطعی حکومتِ او منتهی گردیده بود، نقشی ایفا کرده باشد.
بازداشت، شکنجه و زندانی کردن کودکان بیگناه فلسطینی بخشی از برنامههای رژیم کودککش صیهونیستی است. سه اهرم اصلی شبک (آژانس امنیتی اسرائیل)، پلیس و اطلاعات ارتش برای بازجویی از بازداشت شدگان کودک فلسطنیی در اسرائیل مشغول به کار هستند. تمام کودکان تقریباً بدون استثنا در معرض یک یا چند مورد از شکنجههایی مثل؛ ضرب و شتم، محرومیت از غذا و نوشیدنی، قرار دادن بازداشتی در معرض دمای غیرقابل تحمل، عدم دسترسی به سرویس بهداشتی، محرومیت از خواب و ... قرار گرفتهاند. شکنجههایی را که کودکان فلسطینی متحمل میشوند باید در چارچوب شکنجههای دولتی در نظر گرفت. انجام این روشهای شکنجه، یک تصمیم آگاهانه از سوی رژیم صهیونیستی است، تصمیمی که در راستای استراتژی کلی آنها برای تضعیف هرگونه مقاومت حقیقی یا بالقوه در مقابل اشغالگری اتخاذ شده است.
به دنبال شکست مفتضحانه امریکا در طیس، آندره گرومیکو وزیر خارجهی شوروی گفت چنین اعمالی به حلِ صلحآمیزِ بحران کمکی نخواهد کرد. سخنگوی ناتو در بروکسل اعلام کرد آمریکا پیش از اعزام نیروهای خود با همپیمانان خودش در ناتو مشورت نکرده است. رادیو مسکو ادعای واشینگتن را دربارهی هدف این عملیات ــ كه کاهش تشنجات بینالمللی عنوان شده بودــ ادعایی خندهدار دانست. ریچارد نیکسون رئیسجمهور اسبق ایالات متحده، که به درستی شرایط روحی یک آمریکایی را درک میکرد، در برلین غربی اعلام کرد ایالات متحده با شکست در عملیات نجات گروگانها بسیار بیوجهه و شدیداً خوار و خفیف شده است. از سوی دیگر مردم ایران به شکرانه شکست معجزهآسای آمریکاییها در طبس، بر بالای پشت بامها ندای اللهاکبر سر دادند.
بامداد نوزدهم رمضان سال 40 ق امیرمؤمنان (ع) به منظور ادای نماز صبح وارد مسجد کوفه شد و به محراب رفت. در رکعت اول، پس از رکوع، آنگاه که سر از سجده نخست برداشت، عبدالرحمن ابن ملجم مرادی، با شمشیر آغشته به سمّ ضربهای به سر مبارک ایشان زد. دو روز بعد و در شب جمعه ۲۱ رمضان حضرت به شهادت رسیدند. بنا به سفارش آن حضرت پیکر پاکش را شبانه و مخفیانه به خارج شهر منتقل کردند.درسال 135ق، یعنی 95 سال پس از شهادت امام علی (ع)، امام صادق (ع)، به روزگار منصور عباسی، برای اولین مرتبه مكان قبر امیرالمؤمنین (ع) را نمایان کرد.
در طول تاریخ، روحانیت در کنار مردم علاوه بر انجام وظیفه تبلیغ و ارشاد، در مسیر مبارزه و شهادت نیز پیشگام بوده است. در سال های نهضت اسلامی، با اینكه روحانیون تنها با بیان و گفتار، رژیم پهلوی را مورد انتقاد قرار میدادند، ولی رژیم شاه از همان روزهای اول نهضت، كار دستگیری، شکنجه و شهادت آنها را آغاز كرد. روحانیون، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نیز شهدای بسیاری را تقدیم انقلاب اسلامی کردند؛ تنی چند از روحانیون توسط گروهکهای تروریستی به شهادت رسیدند، عدهای در جبهههای جنگ با دشمن متجاوز شهید شدند و دهها تن در دیگر آوردگاهها خون خود را نثار کردند.
آيت اللّه محمّد محمّدى رى شهرى از مجاهدان دیرین و از یاران امام خمینی (ره) دعوت حق را لبیک گفت.
آیتالله سید محمدعلی علوی حسینی گرگانی در خرداد ۱۳۱۸ش (بیستم جمادی الثانی ۱۳۵۹ق)، در نجف اشرف به دنیا آمد. در هفت سالگی همراه پدر بزرگوارش، از نجف به ایران آمد و نزد ایشان قرآن و حساب و ادبیات و مغنی و مطول و شرح لمعه را آموخت. ایشان در دوران تحصیل خود از محضر آیات عظام، بروجردی، امام خمینی، سید محمد محقق داماد، مرتضی حائری یزدی، سید محمد رضا موسوی گلپایگانی و... بهرهها برد. معظمله از همان سالهای نخستین تحصیل علوم دینی، به تدریس آموختههای خود پرداخته است. در حوزه تألیف نیز آیتالله علوی آثار گرانقدری را از خود به یادگار گذاشتهاند.
به بهانه الغای قرارداد 1919
كالدول؛ سفیر وقت امریكا درباره قرارداد 1919 میگوید: تنها حامیان موافقتنامه كه شامل دربار، رئیسالوزرا و وزیر امور خارجه میشد، كسانی بودند كه از انگلیسیها رشوه دریافت كرده بودند.
حکومت پهلوی براساس اصولی به مشروعیت رسید که اتکا به آرای مردم در ساختار حاکمیت آن چندان قابل توجه نبوده است، لذا برای دوام، نیازبه کارآمدی داشت. رژیم به دلیل اینکه احساس میکرد دربین مردم پایگاه لازم را ندارد به سمت بیگانگان کشیده شد. وابستگی پهلوی به دولتهای بیگانه و غفلت از مردم، در درازمدت بحث ناکارآمدی رژیم را بیش از پیش نمایان ساخت. بسط روابط وابستگی ازطرق مختلف با درآمدهای بسیار هنگفت نفتی و افزایش درآمد نظامیان به عنوان حافظان تاج و تخت پهلوی، ایجاد روابط پنهان و پیدای تجاری و اقتصادی با مالکانِ کارخانجات و صنایع ازطرف وابستگان رژیم و... نشان داد توده مردم در مناسبات قدرت اقتصادی و سیاسی چندان جایگاه ندارند؛ بنابر این وابسته بودن ساختار قدرت به حاکم و عدم اتکای آن به آرای مردم ازجمله عوامل ناکارآمدی ساختاری رژیم پهلوی محسوب میشود.
آیتالله لطفالله صافی گلپایگانی در 20 بهمن 1298 در شهرستان گلپایگان دیده به جهان گشود. پس از فراگیری علوم در زادگاهش، در 23 سالگی رهسپار قم شد. معظمله در شهر قم از محضر آیات: حاج سیدحسین بروجردی، حاج سید محمدتقی خوانساری، حاج سید محمدحجت كوهكمری، حاج سید صدرالدین عاملی، حاج سید محمدرضا گلپایگانی بهره برد. با آغاز نهضت اسلامی به رهبری امام خمینی به حمایت از نهضت پرداخت. با پیروزی انقلاب اسلامی وارد مجلس خبرگان قانون اساسی شد. همچنین سال 1359 از سوی امامخمینی به عضویت شورای نگهبان منصوب شد. ایشان در برهههای مختلف حمایت خود را نظام و رهبری نشان داد. علاوه بر این در حوزه قلمی آثار متعددی از ایشان به یادگار مانده است. سرانجام این عالم ربانی در 12 بهمن 1400 دعوت حق را لبیک گفت.
دکتر محمدرحیم عیوضی
قدرت سياسى دوران محمدرضا شاه به شيوه استبدادى ـ سلطنتى اعمال مىشد و شاه، هسته مركزى منظومه قدرت به شمار مىرفت. در تشريح قدرت سياسى دوران محمدرضا شاه، شاخصهاى چندى در شناسايى ساخت قدرت قابل توجه هستند كه شناخت اين شاخصها با توجه به شرايط اجتماعى دوران سلطنت شاه قابل حصول مىباشد فقدان يک جامعه مدنى و شكاف و جدايى بين قدرت دولتى و قدرت اجتماعى از خصوصيات اجتماعى دوران محمدرضا شاه به شمار مىرود. استبداد سياسى، خفقان، مطلق العنان بودن شاه، دربار و حكام و نامحدود بودن اختيارات آنها، فقدان قانون و امنيت فردى، دخالت و نفوذ بيگانگان در امر كشور، قلع و قمع هر فكر و انديشهاى كه حكومت آن را نمىپسنديد يا به مصلحت نمىدانست از ويژگىهاى بارز رژيم پهلوى بود.
روز 23 دیماه 1357، شورای سلطنت به ریاست سیدجلالالدین تهرانی تشکیل شد. این شورا یکی از آخرین تلاش ها برای احیای نظام سلطنتی بود. دو روز بعد امام خمینی در پیامی خطاب به مردم ایران، این شورا را غیر قانونی اعلام کردند. این شورای از همان ابتدای کار با موضعگیری امام خمینی به تزلزل افتاد. بههمین جهت بعد از رفتن شاه شورای سلطنت به اصرار ارتشبد قرهباغی دوبار تشکیل جلسه داد. جلسهی اوّل بعد از خروج شاه تشکیل شد و بر سر برقراری آرامش به بحث نشستند؛ امّا این جلسه بدون نتیجه به پایان رسید. جلسهی دوم در اوّل بهمن تشکیل شد تا پس از استعفای رئیس شورای سلطنت تکلیف فرامین ارتشی روشن شود که قرار شد وارسته از طرف رئیس شورا فرامین را امضاء کند. بعد از آن شورای سلطنت هرگز تشکیل نگردید و هیچ نقشی هم ایفا نکرد.
علامه مصباح در اثبات نظريه ولايت مطلقه فقيه مانند ساير متفکرين اسلامي از دو دسته ادله عقلی و نقلی بهره جسته و اعتقاد دارد که اثبات اين نظريه از راه ادله عقلی به مراتب راحتتر از تکيه بر ادله نقلی آن است. چه اينکه از راه عقل و منطق نظريه ولايتفقيه راه هموارتری برای اثبات در پيش دارد. ايشان ولايتفقيه را حاکميت اسلام میداند که در آن فقيه به عنوان عالم اسلامشناس در مصدر امور قرار میگيرد. درواقع اين اسلام و قانون خداست که حکومت میکند و کار فقيه تنها تشخيص، بازيابي و اجرای اين قوانين است. طبق نظریه آیتالله مصباح در حکومت اسلامی «اعتبار قانون اساسی به اين است که تابع اراده تشريعی خداوند متعال است. بدين ترتيب مجموع قوانين و مقررات دارای روابط طولی هستند و اعتبار آنها در صورتی است که اين سلسه مراتب چنان رعايت شود که به اسلام و اراده تشريعی خداوند منتهی گردد.»
تطهیر ناشدنی
رژيم محمدرضا پهلوى قدرت سياسى خويش را با دو شعار حفظ مشروعيت و كسب هويت بيشتر در بين آحاد ملت متمركز ساخت. اما به لحاظ ناكارآمدى ايدئولوژى حاكم و فرايند ناقص و ناتوان جامعهپذيرى و فرهنگ پذيرى و عدم وجود كارگزاران دخيل در اين امر، فرايند مذكور با بىاقبالى و شكست مواجه شد و نشان داد نظام سياسى كه ساخت قدرت سياسى خود را بر پايه مؤلفههاى مشروعيتخواهى و هويتيابى بنا مىنهد، اما پارادايم واحد و تقويت شدهاى را در جهت معرفى قدرت سياسى در اختيار ندارد، در معرض گسترش شكافهاى فرهنگي ـ اجتماعى با مردم قرار مىگيرد. در چنين شرايطى، هر گونه اقدام پيشگيرانه در عرصههاى اقتصادى، نظامى و ... با شكست مواجه مىگردد.
دکتر اکبر اشرفی
15 آذر 1362 محاکمه اعضای سازمان مخفی حزب منحله توده در دادگاه انقلاب اسلامی ارتش آغاز شد. حزب توده پس از تشكیل در سالهای آغازین دههی 1320، كمكم فعالیتهای خود را گسترش داد؛ در بهمن 1327 در پی سوءقصد علیه شاه و دستگیریهای گستردهی اعضای آن و نیز خروج برخی از رهبران حزب از كشور، افول آن آغاز شد. به دنبال نهضت ملی نفت، این حزب گاه به مثابه عاملی مخرب و بازدارنده به ایفای نقش پرداخت. عملکرد اعضای حزب بعد از پیروزی انقلاب اسلامی سرانجام دستگیری آنان را در پی داشت. به دنبال اظهارات و اعترافات صریح اعضای بلندپایهی حزب و نیز مستند به اسناد و مدارک به دستآمده از حزب مذكور، اردیبهشت 1362 دادستانی كل انقلاب اسلامی، انحلال حزب توده را به طور رسمی اعلام كرد.
بعد از تجربه ناموفق مشروطه، قیامهای متعددی در سراسر کشور علیه استبداد و استعمار شکل گرفت؛ نهضت جنگل یکی از این قیامها بود. رهبری این قیام را میرزا یونس معروف به میرزا كوچکخان جنگلی بر عهده داشت. وی در طول دوران مبارزه، قیام علیه استبداد داخلی و مبارزه با استعمار خارجی را هدف خود قرار داده بود، حفظ تمامیت ارضی ابران مبنای مبارزهاش بود و آزادیخواهی و عدالتطلبی را در چارچوب اسلام دنبال میکرد. به نوشته ریچارد کاتم، نویسنده امریکایی: «میرزا کوچکخان و افرادش که به جنگلی معروف بودند، علیه تمام دشمنان ایران یکسان میجنگیدند؛ آنها با روسها جنگیدند و وقتی روسها کنار رفتند با انگلیسیها جنگیدند. زمانی که نیروی ترکیه-آلمان آنها را تهدید کرد که قصد پیشروی به منطقه زیر نظارتشان را دارد، جنگلیها اعلام نمودند با آنها نیز خواهند جنگید.»
آیتالله محسن مجتهد شبستری دار فانی را وداع گفت. ایشان قبل از پیروزی انقلاب اسلامی از پیشگامان مبارزه بود و بعد از استقرار نظام جمهوری اسلامی نیز مسئولیت های مهمی بر عهده داشت که از آن جمله می توان به عضویت در مجلس خبرگان رهبری، عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام، نمایندگی مردم در مجلس شورای اسلامی، نمایندگی ولی فقیه در آذربایجان شرقی و ... اشاره کرد. ایشان در سراسر دوران حضور در تبریز به عنوان امام جمعه و نماینده ولیفقیه در استان، رسیدگی به امور مردم و پاسخ به مسائل شرعی را مدنظر داشت. این عالم دین سرانجام در 26 آبان 1400 دعوت حق را لبیک گفت.
دشمنی دیرینه؛ تاکتیکهای جدید
روابط ایران و آمریکا در طول تاریخ همواره با فرازونشیبهای زیادی مواجه بوده و خواهد بود؛ اما اصل ثابت در این خصوص که میتواند در چهل و دومین سالگرد تسخیر لانه جاسوسی آمریکا مورد بحث قرار گیرد خباثت دیرینه آمریکا است. مهمترین اصل در این خصوص پرداختن به این مسئله است که آمریکا چه پاسخی به حسننیت های ایران در مذاکرات هستهای داد؟ آیا میتوان با کشوری که چنین سیاستهایی دارد امیدوارانه و خوشبینانه وارد بحث و گفتگو در مورد عادیسازی روابط شد؟
با شروع جنگ تحمیلی، نوجوانان یکی از مهمترین اقشاری بودند که در کنار تحصیل، حضوری گسترده در جبهههای جنگ داشتند. نوجوانانی که علیرغم سن کم و جثه کوچک توانستند با ایثار و فداکاری کارنامه درخشانی از خود بر جای بگذارند. آنان با حضوری فعال در عرصه تدارکات، جمعآورى کمکهاى مردمی، رساندن اسلحه و مهمات به رزمندگان و... در کنار مبارزه رو در رو با دشمن، صحنههای تکرارناپذیری را در جبهههای نبرد حق علیه باطل رقم زدند.