در دوره رضاخان به علت سرکوب شدید و خفقان سیاسی، الگویی برای دانشجویان باقی نمانده بود و در نتیجه فعالیتهای پراكنده دانشجویان، بدون حمایت نیروهای سیاسی جامعه، بی‌نتیجه باقی می‌ماند و به سرعت سركوب می‌شد. جنبش دانشجویی در دهه 1320 با توجه به مسائلی نظیر حضور قدرتهای خارجی و اِعمال نفوذ آنان در كشور، در سه طیف فكری چپ، ملّی و مذهبی شكل گرفت. در سالهای 1332 تا بهمن 1340، وجود مشکلات متعدد به دلیل اختناق و سركوب سیاسی شدید مجموعاً در حال ركود به سر می‌برد. آغاز نهضت امام خمینی آثار چشمگیری بر جنبش دانشجویی داشت به طوری که طی دهه‌های 1340 و 1350 نسل روبه‌گسترش دانشجو را به طرف اعتراض‌های فزاینده كشاند. پیوند دانشجویان با مذهب و امام خمینی باعث شد كه جنبش دانشجویی بتواند در حركت جامعه به طرف انقلاب مؤثر باشد.
کد خبر: ۸۲۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۱۵
آیت‌الله سعیدی که یک سال بعد در شکنجه گاه ساواک به شهادت رسید، در ادامه فرمودند؛ « جنبش دانشجویی باید هدف مقدس و نجات‌بخشی را دنبال کند» و تاکید کردند که « راه نجات از شرّ آمریکا و رژیم شاه پیوستن به نهضت حضرت آیت‌الله خمینی است».
کد خبر: ۷۳۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۱۷
دكتر رشید جعفرپور
دانشجویان به عنوان قشری آگاه و پیشرو، به دلیل ماهیت نخبگی و مطالبه‌گری، صرف نظر از جهت‌گیری‌ها و انگیزه‌های آنها، همواره در جنبش‌ها و حركت‌ها اجتماعی در مقاطع حساس تاریخی، پیشگام بوده‌اند. در سالهای جنبش نهضت ملی نفت، دانشجویان به عنوان قشر مطالبه‌گر، از زیاده‌خواهی‌های دولت استكباری آمریكا و وادادگی رژیم پهلوی به ستوه آمده و در صحنه حضور پیدا كردند و صحنه‌ای آفریدند که امروز به عنوان «حماسه روز 16 آذر» از آن یاد می‌شود. آنچه كه اكنون جریان دانشجویی باید از این واقعه برداشت نماید قرائتی است منطبق با واقعیت تاریخی آن. واقعیتی كه در آن جنبش دانشجویی در راستای اهداف ملت در مقابل دولت استكباری آمریكا ایستاد و در این راه خون هم داد.
کد خبر: ۷۳۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۱۶
به مناسبت 16 آذر و گرامیداشت روز دانشجو تصاویری از مبارزات و تظاهرات‌های دانشجویی در داخل و خارج از کشور علیه رژیم پهلوی در ادامه از نظر می‌گذرد.
کد خبر: ۵۳۷۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۹/۱۷
بازخوانی يك روز تاريخ‌ساز
مسئله‌اي که 16 آذرماه 1332 را نسبت به بسياري از رخدادها متمایز کرده، این است كه جریان دانشجویی مسلمان بر خلاف بسياري از سياسيون و روشنفكران چپ و راست كه يا خود در شكل‌گيري كودتای 28 مرداد آن سال دخالت داشتند و يا با دولت كودتا كنار آمده بودند، براي مقابله با استبداد و استکبار وارد ميدان شد تا آنجا كه خونش، سنگ‌فرش‌هاي دانشگاه تهران را رنگين نمود. البته برخي حركت‌هاي اعتراضي همچون برپايي تظاهرات به هنگام عقد كنسرسيوم در ارديبهشت 33 و شركت فعال دانشجويان در ميتينگ دي ماه 39 در جلاليه، تظاهرات گسترده در مخالفت با انتخابات دوره بيستم شورا در بهمن ماه 39، آتش زدن اتومبيل دكتر اقبال رئيس وقت دانشگاه تهران و تظاهرات علیه ورود ملكه اليزابت به تهران در اسفندماه همان سال، باعث گردید تا دهه 30 تحت تأثیر ابتدای این دهه روندی ناآرام و مبارزاتی را در دانشگاه‌های کشور به نمایش گذارد. اما به جرأت مي‌توان 16 آذر سال 1332 را خودجوش‌ترين اقدام جنبش دانشجويي مسلمان عليه نظام شاهنشاهي و نماد استكبار ستيزي اين جريان دانست.
کد خبر: ۵۳۷۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۹/۱۶
برشی از خاطرات حسن روحانی
حجت‌الاسلام روحانی می‌گوید: در روز 21 ماه رمضان تظاهراتی از طرف دانشجویان در مقابل سفارت ایران در لندن برگزار شد. عده‌ای از دانشجویان هنوز احتیاط می‌كردند و به اصطلاح با نقاب در تظاهرات شركت می‌كردند. برنامه‌ریزی برای این تظاهرات و آماده شدن پلاكاردها در منزل آقای محمودزاده انجام می‌شد. یكی دو روز قبل، عده‌ای از دانشجویان از شهرهای مختلف انگلستان آمده بودند و همه در تهیه وسایل و نوشتن پلاكاردها كمك می‌كردند.
کد خبر: ۴۱۱۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۹/۱۴
در یکی از اسناد به جای مانده از مبارزات دانشجویی در سال 1351 با اشاره به حوادث 16 آذر دانشگاه‌ها، گزارش نخست‌وزیری با امضای هویدا به محمدرضا پهلوی ارسال شده است. در این گزارش به سرکوب، دستگیری و بازجویی دانشجویان تصریح شده است.
کد خبر: ۴۱۰۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۹/۱۳
اینستاگرام مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر کرد
همزمان با فرارسیدن روز دانشجو تصاویری از مبارزات دانشجویی در طول تاریخ در صفحه اینستاگرام مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شد.
کد خبر: ۴۰۹۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۹/۱۳
اگرچه بعد از 16 آذر 32 نیروهای ملی تلاش کردند تا جنبش دانشجویی را در دوران جریان خود تعریف کنند اما با آغاز نهضت امام خمینی در دهه 40، جنبش دانشجویی نیز همانند دیگر گروه‌ها، به نهضت اسلامی پیوست و پیوند آن با نهضت امام خمینی در دهه 50 نیز قوت گرفت. ارتباط دانشجویان و روحانیت در دهه 50، باعث شد روحانیت نبض جنبش دانشجویی را در دست بگیرد. ازین‌رو هر چه به سالهای پیروزی انقلاب اسلامی نزدیک‌تر می‌شویم نقش روحانیت در جنبش دانشجویی پررنگ‌تر می‌شود. به طوری که در 16 آذر 1353 "مرگ بر شاه" و "درود بر خمینی" شعار اصلی دانشجویان بود. یک سال بعد و در در 16 آذر 1354، اعتراضات دانشجویی تحت تاثیر تحریم حزب رستاخیز توسط حضرت امام برگزار شد. در طول نهضت امام خمینی، فعالیت روحانیونی چون شهید مطهری، شهید بهشتی، شهید باهنر، شهید مفتح، آیت‌الله طالقانی و... در ساماندهی جنبش دانشجویی بسیار موثر بود به گونه‌ای که روحانیون با مدیریت اعتراضات سیاسی و ایجاد بینش مبارزاتی در بین دانشجویان نقش مهمی در هدایت دانشگاه در فرایند انقلاب اسلامی داشتند.
کد خبر: ۱۷۶۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۹/۱۴
تلاش برای افزایش آگاهی دینی و سیاسی دانشجویان، وحدت و همدلی میان آنان و روحانیون مبارز، استفاده كامل از توانایی‌های جنبش دانشجویی برای مبارزه با استبداد و استعمار و كمك به ملت‌های مظلوم و تحت ستم نظیر فلسطین، استفاده از ابزارهای ارتباط جمعی توسط دانشجویان خارج از كشور، استفاده از شخصیتهای بین‌المللی و تریبون سازمانهای بین‌المللی برای افشای ماهیت رژیم شاه و اعمال فشار بر آن، استفاده از نسل جوان دانشجو برای آگاهی سایر اقشار اجتماعی جامعه و نیز افكار عمومی جهانیان در جهت اعمال فشار به رژیم شاه، دوری از مطالب التقاطی، تلاش در جهت كسب آگاهی دقیق از معرفت دینی، حفظ ایمان و تعهد به همراه آموزشهای علمی از مهمترین محورهای پیا‌مهای ارسالی و مكاتبات امام خمینی (ره) با دانشجویان بود.
کد خبر: ۲۰۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۹/۱۶
