مرکز اسناد انقلاب اسلامی

برچسب ها - رژیم پهلوی
10 شهریور 1357
کد خبر: ۳۴۷۴   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۰

9 شهریور 1357
کد خبر: ۳۴۶۵   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۰۹

8 شهریور 1322
کد خبر: ۳۴۶۳   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۰۸

7 شهریور 1349
کد خبر: ۳۴۵۶   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۰۷

ویژه‌نامه "فاجعه‌ عظیم"
پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی اینفوگرافیک "جنایت بزرگ" را منتشر کرد.
کد خبر: ۳۳۸۲   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۵/۲۸

10 تیر 1353
کد خبر: ۳۰۷۵   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۱۰

دو روایت از نحوه شهادت آیت‌الله سعیدی
حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدمهدی طباطبایی می‌گوید: دکتر حسن طباطبایی، رئیس پزشک قانونی گفت که این نامه را ساواک نوشته که من امضاء کنم ولی من مخالف هستم و آثار سکته را در ایشان ندیدم. بنابراین ایشان شکنجه شده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند و شاید علت شهادتشان تزریق آمپول هوا بوده است. اما پشت بدن ایشان مجروح بوده و بدن مجروح را محمد دیده است، اما اینکه ایشان دقیقاً به چه شکلی شهید شدند معلوم نیست.
کد خبر: ۲۹۲۱   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۳/۲۰

9 خرداد 1357
کد خبر: ۲۸۹۰   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۳/۰۹

اعلام موجودیت اسرائیل در ۱۴ مه ۱۹۴۸، خشم مسلمانان در سراسر جهان را برانگیخت. در این میان، مردم ایران در استان‌های مختلف کشور، با رهبری و روشنگری‌های روحانیون، به شدت به این موضوع واکنش نشان داده و از بدو پیدایش اسرائیل تا سال‌های بعد، به مبارزه با این رژیم نامشروع پرداختند که از آن جمله می‌توان به اعزام نیروهای مبارز کرمانشاهی برای مبارزه با رژیم صهیونیستی در سال 1327، ارسال کمک‌های مردم همدان به فلسطین در سال 1346، ارسال کمک‌های نقدی مردم تبریز در حمایت از مبارزات ضدصهیونیستی، تحریم معامله با عمال رژیم صهیونیستی در خمین و گلپایگان، تظاهرات ضدصهیونیستی مردم جهرم و قزوین در سال 1352 و ... اشاره کرد. همین مبارزات مردم ایران در استان‌های مختلف باعث شده بود که خبرنگار روزنامه معاریو اسرائیل اذعان کند: «تظاهراتی که مردم ایران در "استان‌های مختلف" راه انداخته‌اند... نشان از نفرت فراوان ایرانی‌ها از اسرائیل است.»
کد خبر: ۲۷۹۴   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۲/۲۶

علی اکبر جعفری
در دوران سلطنت 57 ساله رژیم پهلوی ، حقوق شهروندی هرگز رعایت نمی‌شد و مردم از هیچگونه جایگاهی در نظام سیاسی و اجتماعی کشور برخوردار نبودند. صرفاً واژه "مردم" به کار برده می‌شد در حالی که به لحاظ حقوق طبیعی، ملت ایران مترادف با "رعیت" بودند و فراتر از آن حق و حقوقی برای آنان در نظر گرفته نمی‌شد. و حتی اگر در سخنرانی‌های مقامات رژیم پهلوی هم از مردم و دامنه اختیارات آنها صحبت به میان می‌آمد، صرفاً در حد شعار بود و در جهت تلطیف افکار عمومی استفاده می‌شد. با بررسی برخی از مولفه‌ها و شاخص‌های حقوق شهروندی همچون نحوه مواجهه با مخالفان، وضعیت مطبوعات، امکانات رفاهی و مشارکت سیاسی و وضعیت رای مردم در دوران حاکمیت رژیم پهلوی می‌توان وضعیت و جایگاه حقوق شهروندی در دوران حاکمیت پهلوی را تبیین کرد. فرایند مشارکت سیاسی و حقوق سیاسی مردم در زمان رژیم پهلوی کاملاً فرمایشی و ظاهری بود و کنش مدنی ملت ایران هیچ اهمیتی برای دربار پهلوی نداشت و رژیم پهلوی تنها می‌کوشید از حضور مردم برای کسب مشروعیت ظاهری بهره‌برداری سیاسی کند.
کد خبر: ۲۳۷۵   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۲/۱۵

انقلاب اسلامی در قزوین
حجت‌الاسلام ناطق نوری می‌گوید: 9 صبح‌ به‌ قزوین‌ رسیدیم‌. آن‌جا مردم‌ شهدا را تشییع‌ می‌كردند. چهارده‌ تا تابوت‌ كوچك‌ بر روی‌ دستان‌ مردم‌ تشیع‌ می‌شد. خیلی‌ صحنه‌ غم‌انگیزی‌ بود. حتی‌ خبرنگاران‌ خارجی‌ هم‌ گریه‌ می‌كردند. به‌ یكی‌ از خبرنگاران‌ خارجی‌ برخورد كردم‌ كه‌ گریه‌ می‌كرد، از او پرسیدم‌: «تو چرا گریه‌ می‌كنی‌؟» او گفت‌: «آخه‌ خیلی‌ صحنه‌‌ غم‌انگیزی‌ است‌.»
کد خبر: ۲۳۶۵   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۲/۲۲

یعقوب توکلی در گفتگوی تفصیلی با پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛
یعقوب توکلی در گفتگو با پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی درباره ذلت رضاخان در برابر انگلیس گفت: یکی از خفت‌ها و زبونی‌های رضاخان در مقابل انگلیس، ماجرای جزیره‌های خلیج فارس بود که مرحوم غلامعلی بایندر در منطقه خلیج فارس تعدادی از جزیره‌‌های متروکه را به نام ایران پرچم زده بود. این اقدام بایندر باعث شد انگلیسی‌ها به رضاخان اعتراض ‌کنند. رضاخان هم به جای این ‌که در برابر این خواست انگلیسی‌ها مقاومت کند، بایندر را توبیخ می‌کند که شما چرا بی اجازه رفتید و در این جزایر پرچم ایران را زدید؟!
کد خبر: ۲۲۶۰   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۲/۰۲

ویژه‌نامه "قیام سرنوشت‌ساز"
روز 29 بهمن 1356، مراسم بزگداشت شهدای 19 دی قم که با دعوت علما و روحانیون تبریز برگزار شده بود با آتش ماموران رژیم پهلوی مواجه شد و طی آن عده‌ای شهید و بسیاری مجروح شدند. به دنبال این وقایع محمدرضا پهلوی شخصاً هیئت ویژه‌ای را مأمور رسیدگی به اتفاقات تبریز کرد. این هیئت در گزارشی اعلام کرد: «استاندار برای تسریع در اختیار قرار گرفتن نیروی کمکی نظامی (در بدو امر یک گردان و بعد تا یک تیپ) با فرمانده نیروی زمینی شاهنشاهی تماس حاصل می‌نماید که در این مورد نیروی زمینی شاهنشاهی از طریق ستاد بزرگ ارتشتاران با کسب اجازه از پیشگاه مبارک ملوکانه اقدام لازم را معمول می‌دارد. استاندار ضمناً از آقای نخست‌وزیر تقاضای اعلام حکومت نظامی می‌کند جواباً آقای نخست‌وزیر فرمان شاهنشاه را در این مورد بدین شرح ابلاغ می‌نماید: حکومت نظامی نه ولی با قدرت عمل کنید – واحدهای نظامی در اختیار استاندار است با قدرت عمل نماید.»
کد خبر: ۲۲۴۳   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۱/۲۹

ویژه‌نامه "روایت فجر"| برگی از خاطرات آیت‌الله فلسفی
آیت‌الله فلسفی می‌گوید: صدور اطلاعیه فرمانداری نظامی، به دستور امریکا بوده است تا نظامیان با تانک‌ها، و توپ‌ها و مسلسل‌ها داخل خیابان‌ها بیایند. حتی من از بعضی افراد مطلع شنیدم که بنا بوده دو نقطه به‌طور قطع بمباران شود: یکی منزل امام در دبیرستان علوی، برای اینکه امام کشته شود، ولو هزاران نفر هم به قتل برسند و دیگر مراکز حساس قم؛ ولی امام نقشه آن‌ها را با یک اعلامیه بر هم زد.
کد خبر: ۲۱۸۳   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۱/۲۲

ویژه‌نامه الکترونیکی "قدرت پوشالی" توسط پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شد.
کد خبر: ۲۱۷۰   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۱/۱۸

برشی از خاطرات یکی از زندانیان رژیم پهلوی
یکی از زندانیان رژیم پهلوی ، درباره شکنجه های ساواک به نماینده صلیب سرخ گفت: «کلاهکی که به "کلاهک آپولو" معروف بود، روی سر من گذاشتند. هر چه فریاد زدم صدا در آن کلاه می‌پیچید و گوشم از سر و صدای ایجاد شده داشت پاره می‌شد و مجبور بودم که صدایم در نیاید. بعد از آن به بدنم برق وصل کردند و کابل زدند. حالت تشنگی خاصی به من دست داد. طلب آب می‌کردم، ولی به من آب نمی‌دادند و در نهایت منوچهری آمد و به آن‌ها گفت: به او آب بدهید. من را باز کردند و بردند. نزدیک دستشویی خواباندند و منوچهری در دهان من ادرار کرد..» وقتی نماینده صلیب سرخ این حرف‌ها را شنید، نتوانست خودش را حفظ کند و از چشمانش اشک سرازیر شد. به انگلیسی گفت: «من زندان‌های فلسطین، ویتنام و جاهای مختلف دنیا را که در شکنجه معروف‌اند دیده‌ام، ولی این نوع شکنجه باید به نام شکنجه آریامهری در تاریخ ثبت و ضبط گردد که عوض آب، ادرار می‌دهند...»
کد خبر: ۲۱۶۸   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۱/۱۷

به شهادت اسناد، بخش قابل توجهی از فسادهای دوران پهلوی، با مدیریت این خاندان صورت می‌گرفت. علاوه بر رضاخان که زمین‌خواری مهم‌ترین ویژگی او بود، فساد در دربار محمدرضا پهلوی هم به صورت "تهوع‌آوری" ادامه داشت. به گزارش اسناد سفارت امریکا: «دربار شاه محل طراحی خیلی از برنامه‌ها می‌باشد. در خانواده شاه یک طبقه شهوتران و از نظر مالی فاسد وجود دارد‌.» این درحالی بود که، محمدرضا پهلوی از فسادهای مالی دربار کاملا آگاه بود و در بسیاری از موارد دستور عدم پیگیری پرونده فسادهای اقتصادی خاندان پهلوی را صادر می‌کرد. به گزارش سفارت امریکا در تاریخ 12 اسفند 57: «...دکتر ناصر میناچی گفت که دولت وی مدرکی دال بر فساد در سطح وسیعی "در بالاترین سطوح رژیم پهلوی و منجمله خانواده شاه" دارد. سپس او پرونده‌ای را نشان داد و گفت این در وزارت دادگستری به دست آمده و شرح یک تحقیق است که چندین سال قبل توسط دادستان انجام شده بود. طبق گفته میناچی کشفیات دادستان به دستور شخص شاه بایگانی شده بود.»
کد خبر: ۲۱۶۷   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۱/۱۷

سعید لیلاز در گفتگوی تفصیلی با پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی:
سعید لیلاز گفت: در شهریور 1320، رضاخان به محمدعلی فروغی که در واقع نماینده بریتانیا در ایران بود و اصلاً رضاخان به همین دلیل به خانه او رفت می‌گوید که برای سلطنت کاری کن. فروغی هم به او می‌گوید: اعلیحضرت برای شما نمی‌توانم کاری کنم ولی برای پسرتان شاید بتوانم و رضاخان هم قبول می‌کند. شما ببینید این سلطنت تا این حد بازیچه قرار می‌گیرد. حتی شایعاتی بود که بریتانیایی‌ها می‌خواهند محمدحسن میرزا برادر و ولیعهد احمدشاه را به ایران برگردانند و شاه کنند.
کد خبر: ۲۱۵۷   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۱/۱۶

مروری بر نیم قرن خدمت فرهنگی و مبارزات سیاسی سیدصادق حجازی
سيد صادق حجازى درباره نحوه آغاز فعالیت‌های انقلابی خود می‌گوید: «نحوه‌ ورود به فعاليت‌هاى سياسى ما با آمدن آيت‌الله مدنى به همدان كه ما در خدمت وی بوديم، شروع شد و ما به پيروى از منويات مقدس ايشان به مبارزه با رژيم پهلوى پرداختيم. در عين حال مبارزات ما مورد توجه ساواك قرار گرفته بود. مبارزات ما به رهبرى آيت‌الله مدنى در همدان شروع شد، زمانى كه ايشان با انجمن‌هاى ايالتى و ولايتى به مخالفت پرداخت، ما نيز با وى همراه و پيرو او بوديم، به همين سبب، مورد توجه ساواك قرار گرفتيم و آن‌ها ما را خواستند و تهديد كرد]ند[ و پرونده تشكيل دادند.»
کد خبر: ۲۱۱۰   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۱/۰۷

در سندی از نمایندگی ساواک در سوریه در بهمن 1356 آمده است: در روزهای اخیر عوامل وابسته به گروه‌های افراطی مذهبی فعالیت‌های ضدملی خود را افزایش داده و اعلامیه‌هایی به حمایت خمینی و علیه مصالح ملی در حرم مطهر حضرت زینب و حرم حضرت رقیه انتشار داده‌اند. ضمنا سه نوار سخنرانی که دو نوار ان در شهر مقدس قم ضبط گردیده و سخنرانی چند نفر از علمای مشهور آقایان گلپایگانی، نجفی، روحانی، نوری، موسوی، مکارم و یزدی هستند علیه دولت شاهنشاهی اظهارات بسیار تندی نموده‌اند و حوادث اخیر شهر قم را بهانه سخنرانی مذکور قرار داده‌اند این سخنرانی‌ها فوق‌العاده تند و شدید و ضدملی است. یک نوار جدید نیز از سخنرانی خمینی رسیده و پخش نشده است.
کد خبر: ۲۰۸۹   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۱/۰۳

تازه های کتاب